Việt Nam lần đầu tiên xuất bản Audiobook - sách nói

Một tác phẩm Audiobook của Phương Nam book

(HNMO)- NXB Âm Nhạc và Công ty Sách Phương Nam (Phương Nam Book – PNB) vừa chính thức giới thiệu đến đông đảo công chúng, độc giả, thính giả dự án Audiobook – Đọc sách cùng bạn. Đây là dự án thực hiện các chương trình Audiobook (Sách nói) lần đầu tiên tại thị trường xuất bản Việt Nam.

Hiện nay, PNB đã cho ra mắt 26 chương trình Audiobook, giới thiệu đến khách hàng từ những tác phẩm văn học nổi tiếng đến những truyện ngắn, tiểu thuyết đang thịnh hành và được yêu thích hiện nay. Các tác phẩm sẽ ra mắt trong thời gian gần nhất: Bộ truyện cổ tích Andersen; Tác phẩm Hoàng Tử Bé của nhà văn nổi tiếng Saint Exypéry;. Ký sự của người đàn bà bị chồng bỏ của nhà văn Nguyễn Thị Minh Ngọc; Tản văn Mẹ ơi đặc sắc…; Các truyện của các tác giả đang được yêu thích; Các bộ truyện thiếu nhi của nhà văn Tô Hoài, Phùng Quán…

Audiobook – còn có tên gọi khác trong tiếng Anh là Spoken word album – là dạng xuất phẩm ghi âm, với chủ yếu là những lời kể trần thuật hoặc diễn xuất như kịch truyền thanh. Một tác phẩm “sách nói” thường có liên hệ chặt chẽ với các xuất bản phẩm dưới dạng sách in, tuy nhiên, không phải lúc nào một tác phẩm audiobook cũng trung thành trọn vẹn với nội dung trong sách in mà nó được chuyển thể từ đó.

Audiobook bắt đầu được ghi nhận như một xuất bản phẩm có tính thương mại từ đầu những năm '30, khi Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ tổ chức Dự án sách cho người khiếm thị năm 1932. Chỉ một năm sau, với sự phát triển của máy ghi âm, sách nói đã bắt đầu trở nên phổ biến. Suốt từ đó cho tới cuối những năm ’70, sách nói được lưu hành chủ yếu dưới dạng đĩa nhựa vinyl 33 vòng, được sử dụng nhiều hơn ở các thư viện và trường học. Đầu những năm ’80, thị trường sách nói phát triển mạnh mẽ với sự xuất hiện của băng cassette. Và hiện nay, với sự tồn tại cùng lúc của đĩa CD, MP3 cùng các loại máy nghe nhạc cá nhân, audiobook đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Tại các quốc gia có thị trường xuất bản phát triển, hầu hết các tác phẩm best-seller đủ thể loại từ văn học, giải trí tới kinh tế, chính trị đều được chuyển thể sang audiobook.

Đề tài và thể loại của Audiobook rất rộng, bao gồm kể chuyện, đọc trọn vẹn hoặc rút gọn một cuốn sách (có thể kèm theo âm thanh, âm nhạc phụ trợ), chuyển thể một câu chuyện thành kịch, trọn vẹn hoặc rút gọn một vở kịch nói, tấu hài, các bài diễn văn… Cách thể hiện cũng rất phong phú, từ tác giả sách in tự mình thể hiện lại tác phẩm bằng giọng đọc, các nghệ sĩ nổi tiếng nhận đọc nguyên một tác phẩm, các diễn viên diễn xuất theo phân vai…

Giải thưởng âm nhạc thường niên rất danh giá của Mỹ là Grammy từ những năm ’50 đã có giải thưởng dành riêng cho các album Sách nói. Năm 1997, bà Hillary Clinton khi đó là Đệ nhất Phu nhân Mỹ đã được trao giải này cho album It Takes a Village do bà diễn đọc chính cuốn sách dành cho thiếu nhi của mình; năm 2005, chồng bà Hillary, ông Bill Clinton, cựu tổng thống Mỹ cũng được giải Grammy cho album ghi âm toàn bộ hồi ký My Life, do chính ông đọc.

Ở Việt Nam, audiobook – sách nói ban đầu cũng xuất hiện từ nhu cầu học tập, giải trí của người khiếm thị, ngoài ra, vào thời hoàng kim của băng cassette, rất thịnh hành các xuất phẩm sách nói bao gồm các chương trình tấu hài, các bài nói chuyện thời sự (được lưu hành không chính thức)… Tuy nhiên, sang thời của đĩa CD, tại thị trường băng đĩa chính thống của Việt Nam, loại sản phẩm này không còn được chú trọng sản xuất nhiều như trước, chủ yếu tập trung một số chương trình kể chuyện cổ tích, kể chuyện người tốt việc tốt cho trẻ em, hầu như vắng bóng các chương trình sách nói cho người lớn hay thính giả diện rộng nói chung, trừ một vài chương trình lẻ tẻ từ hải ngoại.

Ở Việt Nam hiện nay, nhu cầu giải trí của người dân ngày càng phong phú. Cùng với sự phát triển kinh tế là sự bùng nổ các phương tiện giải trí từ gia đình tới di động như máy nghe nhạc cá nhân, nghe nhạc trên xe hơi, giải trí trên xe bus, trên máy bay… và ở thị trường “nghe”, người dân có thêm nhiều nhu cầu mới ngoài âm nhạc. Trước thực tế đó, Phương Nam Book quyết định khởi sự dự án Audiobook mang tên gọi Đọc sách cùng bạn.

Đúng như tên gọi, dự án Audiobook này muốn giới thiệu đến người tiêu dùng thêm một lựa chọn trong thực đơn giải trí của mình. Bạn có thể tiếp cận các xuất bản phẩm ở mọi lúc mọi nơi một cách dễ dàng hơn khi các tác phẩm đó đã được chuyển thể thành dạng âm thanh.

Đề tài và thể loại của dòng sản phẩm mới này cũng rất phong phú. Trong đợt sản xuất đầu tiên, Phương Nam Book đã lựa chọn từ các tác phẩm kinh điển như Tâm hồn cao thượng (còn được biết đến dưới tên khác là Những tấm lòng cao cả) của văn sĩ Ý nổi tiếng Edmondo de Amicis đến các truyện ngắn, tiểu thuyết, tản văn đang được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam của các tác giả Đỗ Hồng Ngọc, Trần Thùy Mai, Nguyễn Ngọc Tư, Bùi Anh Tấn, Phạm Thị Ngọc Liên, Dương Thụy, Di Li, Lưu Thị Lương v.v… Với danh mục tác phẩm phong phú, Phương Nam Book muốn nhắm tới nhiều đối tượng độc giả ở các lứa tuổi, sở thích khác nhau, đặc biệt là các bạn trẻ và các em thiếu nhi.

Đây là một sản phẩm hoàn toàn mới mẻ với công chúng Việt Nam. Phương Nam Book đã vượt rất nhiều khó khăn để sản xuất, thể nghiệm trong tình hình gần như bế tắc về kinh doanh băng đĩa hiện nay.