“Vắng mặt” của Đỗ Phấn vào chung khảo Giải thưởng Văn Bách Việt

Nhà văn Đỗ Phấn, sinh năm 1956 tại Hà Nội. Ông đã tốt nghiệp đại học Mỹ Thuật (1980), và từng là giảng viên trường Đại học Xây Dựng (từ năm 1989 đến năm 1990). Hiện nay, ông vừa là họa sỹ vừa là nhà văn tự do. Các tác phẩm đã xuất bản của Đỗ Phấn gồm: Chuyện vãn trước gương (tập truyện rất ngắn - 2007), Đêm tiền sử (tập truyện ngắn – 2009), Kiến đi đằng kiến (tập truyện ngắn - 2010)…

Tác phẩm “Vắng mặt” là câu chuyện của họa sỹ Vũ với những trải nghiệm trong quãng đời tươi đẹp của mình nhưng cũng là trăn trở đau đáu về cuộc sống xung quanh. Những nhân vật trong truyện của Đỗ Phấn toàn là công chức, đàn bà, với đủ phận đời, phận người mà cuối cùng, chẳng có ai sung sướng hơn ai.

Vũ là một họa sỹ tự do sống quãng đời công chức nhàm chán ở một cơ quan nọ. Qua các cuộc chè chén của đám bạn cũ, Vũ gặp Ngọc - một người phụ nữ quyến rũ nhưng cô độc. Cuộc tình của họ kéo dài một thời gian rồi cũng tự tan vỡ, Ngọc đi lấy chồng, một thanh niên kém mình hàng chục tuổi mà không một lời giải thích. Vũ trôi nổi với cuộc đời không điểm tựa cho đến khi gặp lại Khoa, một người bạn cũ thời học sinh và quyết định theo chân Khoa vào Sài Gòn “lập nghiệp”.

Trong những tháng ngày ở nhà người bạn, được chăm chút đầy đủ về vật chất, Vũ quay lại với công việc của mình. Ngày mỗi ngày, căn phòng của anh tràn ngập những sáng tác hội họa mà sau đó đều có giá trị bằng “ngàn đô”. Trở thành một họa sỹ nổi tiếng song đồng thời, Vũ cũng đánh đổi một tình bạn của mình với Khoa bằng một giá đắt: Tuyết (vợ Khoa) có bầu với Vũ và cô đã giữ lại đứa bé cho mình. Khoa không có khả năng làm cha, song anh vẫn tin rằng đứa bé là con của mình bởi cũng trong lúc đó, anh đang cặp bồ với một cô gái khác. Vũ chạy trốn bằng cách trở về thành phố cũ. Chạy trốn cuộc sống tẻ nhạt quanh mình bằng các cuộc tình chớp nhoáng: với cô sinh viên năm cuối, với cô gái vạn chài, với người phụ nữ tên Phượng, giàu có, quyến rũ và cô đơn.

Đàn bà và sex là hai chủ đề chính trong cả tiểu thuyết và cũng được nhấn nhá kỹ. Những câu chuyện nức nở thiếu phụ, những băn khoăn thiếu nữ, từ cô điếm Minh Vân tuổi còn thiếu niên đến chuyện cô Phượng từng trải… ngập tràn bởi đàn bà cho đàn bà của đàn bà, kể cả nhân vật chính có là đàn ông. Thậm chí từ một cô sinh viên Mỹ thuật, muốn có cuộc triển lãm tranh của riêng mình thì cũng phải đánh đổi bằng thú vui thân xác. Mà thật ra, cái chuyện “bán trao mua đổi” này không còn lạ lẫm trong cuộc sống hiện tại, thì nhân vật chính đàn ông vẫn bị đánh giá chẳng ra gì.

Đàn bà nhìn đàn bà nghĩ và đàn bà âm thầm dằn vặt trong veo nước mắt. Cảm giác nhục thể trực tiếp soi rọi từ chính những đàn bà thường đòi hỏi những chi tiết câu rất đắt. Đỗ Phấn là một hoạ sĩ. Và hình như từ rất lâu anh đã thành danh và vượt thoát ra ngoài của bao nhiêu thành thạo.

Không gian của chuyện chảy dài trên nền thành thị hay phố xá thì Đỗ Phấn vẫn là một người Hà Nội. Bất cứ một người Hà Nội nào sâu sắc biết buồn thì thường thích tự mủm mỉm biết cười. Và cuối cùng, bao trùm lên trên của tất cả những đô thị những đàn bà, những công chức là một tâm cảm xót xa được viết điêu luyện bằng chất văn cố dìm đi day dứt. Và Đỗ Phấn đã thể hiện rõ nét được điều này. “Ánh nắng ban mai gắt gỏng trên con đường đông đặc đổ vào cửa ô. Phản chiếu loá mắt trên những chiếc mũ bảo hiểm đứng chờ đèn đỏ ở ngã tư. Mi từ tốn rút trong túi áo ra chiếc kính râm rẻ tiền đeo vào. Chiếc kính che gần hết nửa khuôn mặt. Nhìn sang xung quanh, thấy mọi người cũng như vậy. Một cảm giác tròng trành loãng nhạt vời vợi xa bất ngờ vây phủ. Những con người làm nên cuộc sống và bộ mặt phố phường. Họ là ai thế nhỉ???”.

“Vắng mặt” sẽ ra mắt độc giả vào cuối tháng 5 - 2010.