Văn học, nghệ thuật từ ánh sáng soi rọi của Đề cương về văn hóa Việt Nam

Cuộc tọa đàm nhằm làm rõ và nhận thức sâu sắc hơn những quan điểm cơ bản của Đảng về văn hóa, văn nghệ và giá trị lý luận, thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam trong quá trình thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác văn hóa, văn học, nghệ thuật; đặc biệt là Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, góp phần xây dựng nền văn hóa, văn nghệ Việt Nam dân tộc, hiện đại.

Phát biểu đề dẫn tọa đàm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam nhấn mạnh, Đề cương về văn hóa Việt Nam đã tạo nền tảng lý luận quan trọng để hình thành các chủ trương, đường lối văn hóa, văn nghệ của Đảng gắn với mỗi giai đoạn cách mạng. Dưới ánh sáng của Đề cương soi rọi, văn học, nghệ thuật Việt Nam đã có nhiều thành tựu giá trị, đóng góp vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền văn hóa dân tộc, hiện thực và nhân văn; phát huy truyền thống văn hiến của dân tộc, hội nhập quốc tế vào văn minh nhân loại bằng bản sắc độc đáo và những giá trị đặc sắc của văn hóa Việt Nam.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Hồng Quân cũng cho biết, năm 2023 cũng là dịp Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam nhìn lại lịch sử và chặng đường 75 năm hình thành, phát triển, có phương hướng phát huy những giá trị, ý nghĩa của Đề cương để tiếp tục xây dựng nền văn học, nghệ thuật xứng tầm, đáp ứng nhu cầu, kỳ vọng của nhân dân.

Cuộc tọa đàm ghi nhận nhiều ý kiến khẳng định giá trị của Đề cương về văn hóa Việt Nam đối với sự phát triển của văn học, nghệ thuật qua các thời kỳ; phát triển nền văn học, nghệ thuật theo hướng tiên tiến, dân chủ, nhân văn, khoa học; tạo điều kiện để văn học, nghệ thuật phát triển bền vững; tháo gỡ những điểm nghẽn về cơ chế để thúc đẩy văn học, nghệ thuật phát triển; vấn đề tập hợp, đào tạo, xây dựng đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ 80 năm qua…

Trong đó, thu hút sự quan tâm là những ý kiến về kế thừa, bổ sung, phát huy những nội dung của Đề cương về văn hóa Việt Nam trước hiện thực phát triển văn học, nghệ thuật hiện nay. Nghệ sĩ nhân dân Vương Duy Biên, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam cho rằng, cần có sự quyết liệt chỉ đạo thực hiện các Nghị quyết đã có của Đảng về văn học, nghệ thuật nói riêng và văn hóa nói chung; đồng bộ từ Trung ương đến địa phương trong việc hỗ trợ, động viên, cổ vũ văn nghệ sĩ sáng tạo, cống hiến. Bản thân văn nghệ sĩ hiện nay cần thấm đẫm và mở rộng nguyên tắc dân tộc, khoa học, đại chúng trong hoạt động sáng tạo.

Nghệ sĩ nhân dân Trần Quốc Chiêm, Chủ tịch Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Nội cho rằng, để nền văn học, nghệ thuật Việt Nam tiếp tục có những đóng góp tương xứng với kỳ vọng của Đảng và nhân dân trong nỗ lực chung xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thì việc tích cực thực hiện chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa là rất cần thiết. Bên cạnh đó, vấn đề giáo dục văn học, nghệ thuật trong môi trường gia đình, trường học, xã hội; vấn đề chăm lo cho đội ngũ văn nghệ sĩ trong điều kiện mới cũng cần được chú trọng.

Trao đổi tại tọa đàm, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm nhấn mạnh những yêu cầu được đặt ra để phát triển văn học, nghệ thuật Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Đó là tiếp tục nâng cao, thay đổi nhận thức của hệ thống chính trị các cấp về bản chất, đặc trưng của văn học, nghệ thuật, về vị trí của lĩnh vực này đối với sự phát triển bền vững của đất nước; tập trung nghiên cứu, xây dựng, bổ sung và hoàn thiện hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam và phát huy mạnh mẽ vai trò của phê bình văn học, nghệ thuật; phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, cải thiện môi trường sáng tạo cho văn nghệ sĩ, đặc biệt cần nuôi dưỡng đội ngũ kế cận; nâng cao năng lực thẩm mỹ của công chúng, nhất là người trẻ.