Ứng dụng CNTT trong các cơ quan nhà nước: Chưa rõ vai trò "nhạc trưởng” (tiếp theo)

Song thực tế triển khai đã bộc lộ hàng loạt bất cập cần được nhanh chóng tháo gỡ để Chương trình mục tiêu Ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước TP Hà Nội giai đoạn 2012-2015 góp phần thiết thực vào việc nâng cao hiệu quả quản lý của bộ máy chính quyền.

Từ nhận thức chưa đầy đủ

Trong quá trình triển khai ứng dụng CNTT, TP Hà Nội còn gặp một số khó khăn, nhất là vẫn còn tình trạng một số lãnh đạo địa phương, đơn vị chưa mặn mà, chưa hiểu hết vai trò của ứng dụng CNTT vào hoạt động của cơ quan, đơn vị. Theo Trưởng phòng Ứng dụng CNTT - Sở Thông tin và Truyền thông (TTTT) Kim Lan Hương, qua theo dõi thông tin được tích hợp tại Trung tâm dữ liệu nhà nước TP Hà Nội, đối với 60 xã, phường, thị trấn làm điểm về phần mềm "một cửa điện tử", có 5 đơn vị được cài đặt nhưng không sử dụng gồm xã Trung Tú (huyện Ứng Hòa), xã Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì), phường Kim Giang (quận Thanh Xuân), các xã Cổ Bi và Bát Tràng (huyện Gia Lâm); 11 đơn vị ít sử dụng, tiêu biểu như xã Đại Đồng (huyện Thạch Thất), thị trấn Văn Điển (huyện Thanh Trì), phường Phú Thượng (quận Tây Hồ), phường Thổ Quan (quận Đống Đa), phường Phương Liệt (quận Thanh Xuân), xã Liên Hà (huyện Đông Anh)… Đáng chú ý, việc trang bị cho bộ phận "một cửa" của nhiều đơn vị không đúng theo hướng dẫn của Sở TTTT. Cụ thể như một xã của huyện Ứng Hòa đề nghị được mua 2 máy tính thì chỉ được cấp 1 bộ, cần lắp đặt máy tra cứu trạng thái hồ sơ thủ tục hành chính (TTHC) nhưng lại trang bị máy lấy số tự động.

Bên cạnh đó, ứng dụng phần mềm "một cửa, một cửa điện tử" liên thông tại các sở, ngành còn yếu, tại các quận, huyện mới dừng ở phần tiếp nhận và trả kết quả TTHC, chưa áp dụng liên thông trong giải quyết TTHC. Phần mềm "một cửa điện tử" cơ bản đã được triển khai chung nhưng lại chưa ăn khớp với các phần mềm chuyên ngành như đăng ký kinh doanh, quản lý hộ tịch, quản lý cán bộ, công chức… nên cán bộ tiếp nhận mất nhiều thời gian trong việc tổng hợp, lưu trữ dữ liệu. Thông tin từ Sở LĐ,TB&XH cho biết, trong lĩnh vực lao động việc làm, hiện mỗi ngành quản lý một mặt và chưa liên thông với nhau nên các phiên giao dịch việc làm của thành phố không kết nối được với các quận, huyện. Huyện Từ Liêm hiện không dùng phần mềm "một cửa điện tử" chung của thành phố vì huyện đã chủ động xây dựng phần mềm và đưa vào áp dụng từ trước khi thành phố triển khai. Theo Phó Văn phòng UBND huyện Từ Liêm Nguyễn Thị Kim Oanh, phần mềm "một cửa điện tử" của huyện đang dùng đầy đủ tính năng và thuận tiện hơn phần mềm "một cửa điện tử" dùng chung của thành phố.

Cần có "đầu mối" rõ ràng

Đánh giá về những nguyên nhân chính khiến việc ứng dụng CNTT trên địa bàn thành phố chưa đạt yêu cầu, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố cho rằng, do Đề án mô hình khung thực hiện "cơ quan điện tử" chậm ban hành, trong khi đó cơ quan thường trực triển khai chương trình mục tiêu chưa có hướng dẫn các đơn vị xây dựng kế hoạch thực hiện và đầu tư hạ tầng CNTT. Các cơ chế, quy định, hướng dẫn cụ thể về ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước còn thiếu. Nhiều cơ chế, chính sách đã được quy định trong Nghị quyết của HĐND thành phố nhưng chưa được ban hành làm ảnh hưởng tới việc thực hiện của cơ sở. Chẳng hạn như các quy định về bắt buộc cán bộ, công chức phải thực hiện tin học hóa trong tác nghiệp hành chính; quy trình trao đổi, lưu trữ, xử lý văn bản điện tử, các chính sách nhằm giảm giấy tờ, tăng cường chia sẻ thông tin; bảo đảm kinh phí cho ứng dụng CNTT... Do đó, cần sớm ban hành mô hình khung "cơ quan điện tử" để các cơ quan trực thuộc thành phố xây dựng thống nhất và hiệu quả; quan tâm tới các cơ chế chính sách đã được HĐND thành phố quyết nghị tại Nghị quyết số 16/2012/NQ-HĐND ngày 13-7-2012. Đặc biệt, Sở TTTT phải làm đầu mối xây dựng cơ sở dữ liệu và các hệ thống thông tin quan trọng cấp thành phố phục vụ cho công tác quản lý, điều hành... Theo Trưởng phòng Ứng dụng CNTT - Sở TTTT Kim Lan Hương, để bảo đảm hiệu quả đầu tư ứng dụng CNTT không bị lãng phí, tới đây, Sở TTTT sẽ tổ chức các đoàn thanh, kiểm tra việc sử dụng hạ tầng, ứng dụng CNTT đã được thành phố đầu tư. Qua đó, đánh giá mức độ sẵn sàng ứng dụng CNTT của các đơn vị, làm cơ sở để hoạch định những chính sách đầu tư cho CNTT trong năm 2014 và những năm tiếp theo.

Việc có lộ trình và cơ sở pháp lý để thực hiện các mục tiêu về CNTT là điều rất cần thiết, song quan trọng nhất vẫn là vấn đề con người. Thực tế cho thấy, đơn vị nào có quyết tâm cao thì hiệu quả ứng dụng CNTT mang lại hiệu quả rất rõ ràng. Vì thế, các cơ quan chức năng của thành phố phải làm tốt vai trò tham mưu với UBND thành phố trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND thành phố. Mỗi quận, huyện, sở, ngành nên chủ động rà soát để việc đầu tư được đồng bộ, hợp lý, tránh lãng phí, gắn với đào tạo nhân sự làm công tác CNTT cũng như quan tâm xây dựng những "công dân điện tử", có như vậy việc ứng dụng CNTT trong cơ quan nhà nước mới có hiệu quả lâu dài.