(HNMO) - Hằng năm, vào dịp kỷ niệm Ngày Chiến thắng phát xít (9-5), người dân Mátxcơva thường đến Nghĩa trang Novodevichy đặt hoa tưởng niệm Zoya Kosmodemyanskaya (1923-1941). Bà là người phụ nữ đầu tiên trong Chiến tranh thế giới thứ hai được truy tặng danh hiệu Anh hùng Liên bang Xô viết.
Tại thủ đô Mátxcơva (Nga) ngày nay có nhiều tượng đài tưởng niệm nữ liệt sĩ Zoya Kosmodemyanskaya, người đã anh dũng hy sinh trong năm đầu tiên của cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. Lòng quả cảm trước quân thù, lòng trung thành vô hạn với Tổ quốc và khí phách anh hùng của bà đã khiến bà sống mãi trong sự kính trọng của biết bao thế hệ người dân Xô viết.
Sau khi phát xít Đức tấn công Liên Xô (6-1941), ngay từ những ngày đầu của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, cô nữ sinh Mátxcơva Zoya đã tình nguyện gia nhập du kích.
Tháng 11-1941, Zoya được cử vào sâu trong lòng địch để thực hiện những vụ tập kích, phá rối các đơn vị Đức. Rạng sáng 27-11-1941, khi đang làm nhiệm vụ tại làng Petrischevo, cách Mátxcơva 60km, Zoya sa vào tay giặc.
Zoya bị quân Đức tra tấn dã man. Dù bị lột trần giữa trời đông tháng 11 và đánh bằng roi cao su nhưng người nữ đoàn viên Komsomol ấy đã nêu tấm gương sáng về phẩm chất anh hùng cách mạng, không khuất phục trước quân thù. Ngày 29-11-1941, quân Đức đã treo cổ Zoya. Bà hy sinh khi vừa tròn 18 tuổi.
Ngày 16-2-1942, Zoya được truy tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô, trở thành nữ anh hùng đầu tiên trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.
Tấm gương hy sinh anh dũng của Zoya đã khích lệ tinh thần chiến đấu của biết bao chàng trai, cô gái Xô viết lúc bấy giờ. Họ đã noi gương Zoya, sẵn sàng “vì Tổ quốc, vì Stalin”, xung phong ra tiền tuyến bảo vệ Tổ quốc với trái tim đầy nhiệt huyết để góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại.
Hình ảnh người nữ anh hùng được cả nước yêu quý và ngưỡng mộ này đã được khắc họa trong nhiều ngành nghệ thuật. Nữ thi sĩ Margarita Aliger đã sáng tác những vần thơ cháy bỏng về Zoya vào tháng 9-1942. Bài thơ này được phổ nhạc và trở thành ca khúc thịnh hành vào bậc nhất của Đội Thiếu niên tiền phong. Một cuốn sách bỏ túi kể về cuộc đời của Zoya được phát cho các chiến sĩ ngoài mặt trận để khích lệ tinh thần chiến đấu.
Một bộ phim về cuộc đời ngắn ngủi nhưng anh dũng của Zoya ra mắt năm 1944 với thông điệp giản dị: Sự hy sinh của Zoya đã khiến hàng triệu con tim nức nở và khích lệ lòng quả cảm của quân dân Xô viết, và đó là một cái chết bất tử...
80 năm đã trôi qua kể từ khi bà hy sinh, người Nga đã lấy tên Zoya Kosmodemyanskaya đặt cho nhiều đường phố ở thủ đô Mátxcơva và trên khắp liên bang Nga. Năm 1956, một tượng đài tưởng niệm người nữ du kích anh hùng do hai nhà điêu khắc lừng danh O.A.Ikonnikov và V.A.Feodorov thực hiện được khánh thành trang trọng tại gần làng Petrischevo, nơi Zoya hy sinh. Người ta còn dựng một tượng đài Zoya đặt ở nhà ga tàu điện ngầm Partizanskaya đông đúc ở thủ đô Mátxcơva để người dân luôn tưởng nhớ và biết ơn bà...
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.