Trưng bày tài liệu lưu trữ “Hà Nội, ký ức 12 ngày đêm - Điện Biên Phủ trên không”

Ký ức hào hùng

Trong diễn văn khai mạc Trưng bày tài liệu lưu trữ “Hà Nội, ký ức 12 ngày đêm - Điện Biên Phủ trên không”, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Thị Liễu đã ôn lại ký ức hào hùng. Theo đó, trong 12 ngày đêm, quân dân Hà Nội đã bắn rơi 23 chiếc B-52 và 2 chiếc F111, bắt sống 43 giặc lái. Đây là tổn thất lớn chưa từng thấy ở những trận tập kích đường không lớn của quân đội Mỹ. Cuộc tập kích chiến lược quy mô lớn nhất bằng máy bay B-52 của Mỹ vào Hà Nội và một số tỉnh miền Bắc đã hoàn toàn bị đánh bại. Chính vì sự tổn thất quá lớn của đế quốc Mỹ và chiến thắng vang dội của Việt Nam mà thắng lợi này của Việt Nam được thế giới ca ngợi là trận “Điện Biên Phủ trên không”.

“Sự tàn khốc của cuộc chiến tranh đã qua đi nhưng tầm vóc và ý nghĩa chiến thắng vang dội của 12 ngày đêm rực lửa vẫn còn vẹn nguyên, âm vang mãi trong ký ức”, bà Nguyễn Thị Liễu khẳng định.

Giám đốc Trung tâm lưu trữ quốc gia III Trần Việt Hoa thông tin, Trưng bày tài liệu lưu trữ “Hà Nội, ký ức 12 ngày đêm - Điện Biên Phủ trên không” giới thiệu chọn lọc hơn 80 tài liệu, hình ảnh về chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” trên bầu trời Hà Nội trong 12 ngày đêm cuối năm 1972. Các tài liệu, hình ảnh thể hiện hiện sự tài tình trong đường lối của Đảng, Chính phủ và chính quyền, nhân dân Hà Nội; tái hiện hình ảnh quân dân miền Bắc nói chung, quân dân Hà Nội nói riêng đã không hề nao núng, chiến đấu anh dũng, phá tan cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của Mỹ, buộc Mỹ phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc và chấp nhận ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

Nội dung trưng bày gồm 3 phần chính:

Phần 1: “Hà Nội sẵn sàng chiến đấu”, giới thiệu những tài liệu, hình ảnh về sự chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, chính quyền Hà Nội thực hiện các hoạt động nhằm chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Thủ đô như sơ tán người dân và tài sản của các cơ quan, xí nghiệp, nhà máy, trường học ra khỏi nội thành trong thời gian ngắn; xây dựng hệ thống hầm hào vững chắc; mạng lưới y tế và lực lượng cứu thương, cứu hỏa…

Phần 2: “Hà Nội - 12 ngày đêm lịch sử”, giới thiệu những tài liệu, hình ảnh về sự tàn phá của chiến tranh và quyết tâm kháng chiến bảo vệ Hà Nội của quân dân Thủ đô, vừa chiến đấu vừa sản xuất.

Phần 3: “Vang bài ca chiến thắng”, giới thiệu những tài liệu, hình ảnh về thành quả chiến dịch 12 ngày đêm của quân dân Hà Nội, vừa chiến đấu bảo vệ bầu trời Hà Nội, vừa sản xuất để phục vụ chiến đấu.

Truyền tải khát vọng cống hiến

Tại lễ khai mạc, các đại biểu được nghe 2 nhân chứng lịch sử là Trung tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Phạm Tuân và Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Đình Kiên chia sẻ về trận chiến 12 ngày đêm trên bầu trời Hà Nội năm 1972.

Theo Trung tướng Phạm Tuân - phi công đầu tiên bắn rơi máy bay B-52, lúc đó không hề có tâm lý lo sợ, ai cũng quyết tâm chiến đấu. Điều đó cho thấy bản lĩnh của người Việt Nam chúng ta, đó là ý chí, biết đánh và đánh thắng. “Thắng lợi của chúng ta là sức mạnh tổng hợp toàn quân, toàn dân, từ lực lượng thô sơ nhất đến hiện đại nhất đều góp sức chiến thắng máy bay B-52”, Trung tướng Phạm Tuân nhấn mạnh.

Đại tá Nguyễn Đình Kiên cũng chia sẻ về những ký ức không thể nào quên khi ông là sĩ quan điều khiển Tiểu đoàn tên lửa phòng không, trực tiếp tham gia chiến đấu và đã bắn rơi 4 chiếc B-52. Đặc biệt, tại Lễ khai mạc, Đại tá Nguyễn Đình Kiên đã tặng Chi cục Văn thư lưu trữ Hà Nội cuốn sách “25 trận bắn rơi máy bay B-52 Mỹ trên bầu trời Hà Nội cuối tháng 12-1972”.

Với cách trưng bày phong phú (qua các thước phim tài tiệu, sách điện tử và nhiều hiện vật: Vỏ đạn, mảnh xác máy bay B-52 bị bắn rơi, các vật dụng bị bom B-52 phá hủy…), cuộc trưng bày tài liệu lưu trữ đã giúp công chúng có được góc nhìn xuyên suốt, toàn diện về mức độ khốc liệt và chiến thắng hào hùng của chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không”.

Một trong những vị khách đặc biệt đến xem cuộc trưng bày là họa sĩ Ngọc Linh (93 tuổi) - người đã vẽ 2 bức tranh về máy bay B-52 bị bắn rơi và tặng tranh cho Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước - xúc động chia sẻ: “Bản thân tôi cũng từng là sĩ quan quân đội, chứng kiến những ngày tháng lịch sử đó trên địa bàn Thủ đô, nay đến cuộc trưng bày này nghe các nhân chứng kể lại trận chiến 12 ngày đêm lịch sử là bao nhiêu ký ức thời chiến ùa về. Tôi rất mừng khi thấy những hình ảnh, tư liệu quý của một giai đoạn lịch sử của Thủ đô và đất nước vẫn được lưu trữ đầy trân trọng và có những cách thức truyền tải phù hợp cho thế hệ sau”.

Bạn Hồ Thị Loan, 24 tuổi (Nghệ An) chia sẻ: “Xem các tư liệu, hình ảnh trưng bày, em cảm thấy rất tự hào về những thành quả mà ông cha mình đã gây dựng. Là thế hệ sinh ra trong thời bình, em nghĩ mình phải giữ gìn thành quả đó, biết yêu đất nước của mình và không ngừng cống hiến để đất nước ngày càng phát triển”.
Trưng bày tài liệu lưu trữ “Hà Nội, ký ức 12 ngày đêm - Điện Biên Phủ trên không” tổ chức tại Chi cục Văn thư - Lưu trữ Hà Nội, số 20 Huỳnh Thúc Kháng, Hà Nội. Thời gian trưng bày từ nay đến hết tháng 12-2022.