Trong cuộc lợi, ngoài cuộc... lo!

Cho tới nay, hai Tổng thống đã vài lần gặp nhau bên lề những sự kiện quốc tế, lần cuối cùng ở Nhật Bản hồi năm 2019 nhân dịp cuộc gặp cấp cao của Nhóm các nền kinh tế lớn (G20). Tất cả các cuộc gặp của Tổng thống Mỹ D.Trump và Tổng thống Nga V.Putin cho đến nay đều diễn ra trước khi bùng phát cuộc chiến ở Ukraine. Sau đó là cuộc đối địch không khoan nhượng của các nước phương Tây đối với Nga và kéo dài cho đến nay.

Từ sau khi trở lại cầm quyền, Tổng thống Mỹ D.Trump mới chỉ điện đàm chứ chưa gặp gỡ trực tiếp Tổng thống V.Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Cứ từ những phát ngôn và cung cách cầm quyền của vị Tổng thống này thì có thể thấy ông D.Trump mong muốn tha thiết có được cuộc gặp với Tổng thống Nga V.Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ông D.Trump cần những hoạt động mang tính biểu tượng nổi bật về đối ngoại để thoát khó khăn và khó xử hiện tại về đối nội. Ông D.Trump gặp được Tổng thống V.Putin thì mới có hy vọng đạt được kết quả nhất định trong việc chấm dứt được cuộc chiến ở Ukraine. Trước đó, ông từng tuyên bố chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trong "khoảng thời gian 24 giờ" nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được.

Thực tế, ông D.Trump có thể gây khó cho Nga và có thể viện trợ quân sự nhiều hơn cho Ukraine. Nhưng nếu muốn ngừng chiến hoặc chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine thì Tổng thống D.Trump buộc phải thương thảo với Tổng thống V.Putin và cần sự trợ giúp của Nga. Điều tối thiểu mà ông D.Trump muốn và cần đạt được ở cuộc gặp ông V.Putin sắp tới là ngừng chiến ở Ukraine, cho dù chỉ sơ bộ, tạm thời và ngắn hạn. Còn nếu được nhiều hơn nữa thì càng tốt.

Ông chủ Nhà Trắng ý thức được rằng để đạt được vậy thì phải nhượng bộ Nga, cụ thể ở đây là đáp ứng một số hoặc tất cả những điều kiện tiên quyết của Tổng thống V.Putin cho việc ngừng chiến hoặc chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine. Những điều kiện tiên quyết này của Nga không khó đối với ông D.Trump nhưng đều bị Ukraine và các đồng minh của Mỹ ở châu Âu kiên quyết bác bỏ.

Trong khả năng của mình, Mỹ có thể ngăn cản Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine. Tuy nhiên, ông D.Trump rất khó có thể ép buộc Ukraine và các đồng minh ở châu Âu chấp nhận những điều kiện của Nga để chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine. Mọi nhượng bộ của ông D.Trump cho Nga đều rất nguy hại cho Ukraine và đồng minh ở châu Âu. Vì thế, Mỹ và Nga được lợi bao nhiêu từ cuộc gặp sắp tới giữa ông D.Trump và ông V.Putin lại đều là mối lo ngại hết sức sâu sắc của Ukraine và các đồng minh của Mỹ ở châu Âu.

Ông V.Putin được lợi nhiều hơn cả từ cuộc gặp với ông D.Trump. Nước Nga hiện diện trong tư thế ngang bằng với Mỹ về vị thế chính trị thế giới. Diễn biến và kết cục cuộc gặp sẽ khích lệ ông D.Trump tiếp tục kiên định đồng hành với Nga trong chuyện xử lý cuộc xung đột ở Ukraine và phân rẽ Washington với Ukraine cùng các các đồng minh ở châu Âu. Điều này sẽ tạo cơ chế để Mỹ và Nga đạt những thỏa thuận có thể khiến NATO, Liên minh châu Âu (EU) và Ukraine không hài lòng. Nhưng đây cũng là động lực để níu kéo ông D.Trump vừa tiếp tục đối thoại với Nga vừa tiếp tục tiến bước trên chiến trường.

Chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine đã trở thành thách thức đối ngoại lớn nhất đối với ông D.Trump. Và cuộc gặp ông V.Putin sắp tới sẽ cho thấy ông chủ Nhà Trắng có vượt qua được thách thức ấy hay không.