Trong cái “khó” vẫn “ló” cái khôn

Các dự án lớn dự kiến mở trong năm 2012 bao gồm Indochina Plaza Hà Nội (19.000 m2 sàn), Habico Tower (34.000 m2 sàn), tổ hợp N05 (26.000 m2 sàn) và tổ hợp Hapulico (44.000 m2 sàn).

Khó khăn vẫn chưa hết trong tương lai gần

Thực tế, tình hình kinh tế trong nước và quốc tế ảm đạm sẽ tiếp tục khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu trong năm 2012. Không chỉ người tiêu dùng chi tiêu ít đi, mà các nhà bán lẻ cũng đang tập trung phát triển sản phẩm hơn là mở rộng hệ thống phân phối/cửa hàng.

Tuy vậy, nhiều diễn biến tích cực vẫn mang đến triển vọng cho thị trường bán lẻ: các nhà bán lẻ quốc tế lớn liên tục xúc tiến gia nhập thị trường Việt Nam. Một số ví dụ đáng lưu ý như tập đoàn Hong Kong Dairy Farm vừa khai trương siêu thị đầu tiên tại Việt Nam; Tập đoàn Aeon của Nhật Bản cũng chuẩn bị cho việc phát triển mạng lưới bán lẻ với nhiều siêu thị, trung tâm mua sắm và trung tâm thương mại tổng hợp; Lotte và E-Mart đến từ Hàn Quốc cũng đang đầu tư phát triển quy mô kinh doanh của mình. Metro Cash & Carry cũng có kế hoạch mở thêm một số trung tâm bán lẻ, trong khi tập đoàn ECC của Hà Lan đang tìm kiếm cơ hội đầu tư vào Việt Nam.

Như vậy, khó khăn vẫn chưa hết trong tương lai gần, bởi nguồn cung đang phát triển với tốc độ vượt nguồn cầu. Một vấn đề khác nữa là quỹ đất tại các quận nội thành đã cạn, các trung tâm bán lẻ mới thường phải đặt tại các khu vực ngoại vi, những nơi còn yếu kém về cơ sở hạ tầng. Theo đó, chủ đầu tư phải chú ý đến việc phân bổ ngành hàng, tập trung vào các ngành có tiềm năng phát triển nhất. Thêm nữa, giá thuê và chính sách cho thuê cũng cần hướng tới hỗ trợ khách thuê, bởi chính họ hiện đang nắm trong tay quyền quyết định.

Thị trường bán lẻ vẫn có sức hấp dẫn của dân số trẻ

Theo nghiên cứu của Colliers International Việt Nam, Hà Nội có dân số trẻ với khoảng 4,3 triệu người trong độ tuổi từ 15 đến 65. Đây là điểm hết sức hấp dẫn cho thị trường bán lẻ Hà Nội với nhu cầu hàng hóa khá lớn.

Dự đoán rằng trong vòng 10 năm tới, thị trường sẽ có thêm trên 1 triệu người tiêu dùng trẻ. Các quận nội thành Hà Nội có tổng số khoảng 786.315 hộ gia đình. Mặc dù hiện tại số hộ gia đình có mức thu nhập hàng năm trên 5.000 USD chiếm tỷ lệ thấp nhưng trong thời gian tới (từ bây giờ đến 2020) sẽ có mức tăng trưởng mạnh nhất so với các nhóm còn lại.

Việt Nam xếp hạng thứ 23 trong bảng xếp hạng phát triển bán lẻ toàn cầu của A.T Kearney’s 2011, tuy đã giảm từ vị trí xếp hạng số 1 năm 2008 nhưng thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn khá hấp dẫn. Giá thuê mặt bằng cao và hệ thống cơ sở hạ tầng chưa thuận lợi cũng như hệ thống phân phối chưa tốt đang kìm hãm sự phát triển của thị trường bán lẻ Việt Nam.

Tuy nhiên, với đặc tính dân số trẻ, tốc độ đô thị hóa cao, sự thay đổi phong cách sống, thu nhập khả dụng tăng khiến thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn là một địa điểm hấp dẫn trong mắt các nhà bán lẻ Việt Nam và quốc tế. Trong giai đoạn 2011—2020, tốc độ tăng trưởng của thị trường bán lẻ Hà Nội ước tính sẽ đạt 17—20%/ năm.

Theo một số kết quả thống kê công bố chính thức thì tốc độ tăng trưởng tổng hợp hàng năm của ngành bán lẻ trong giai đoạn 2008 - 2012 là khoảng 13,6%. Mỹ phẩm và đồ dùng phục vụ nhà tắm (toiletries), quần áo, giày dép và đồ gia dụng là những mặt hàng có tốc độ tăng trưởng doanh thu bán lẻ cao nhất.

Trong vài năm gần đây, người Hà Nội có xu hướng đi mua sắm tại nước ngoài khá thường xuyên khi họ đi du lịch, du học, thăm bạn bè và người thân. Họ chi tiêu khá nhiều cho giày dép, túi xách, mỹ phẩm và thời trang. Bên cạnh đó, hình thức mua sắm trực tuyến cũng trở lên quen thuộc với người Hà Nội khi mà 50% số người được hỏi đã sử dụng dịch vụ này. Họ mua chủ yếu là giày dép, túi xách, mỹ phẩm và đồ gia dụng. Tuy nhiên, nhiều người còn chưa hài lòng về chất lượng của hàng hóa và độ thuận tiện của việc thanh toán khi giao hàng qua mua sắm trực tuyến.

Thị trường đang tăng vọt nguồn cung

Tại Hà Nội, Vincom Center trên đường Bà Triệu được đánh giá tốt nhất, được nhiều người biết đến nhất và xuất hiện sớm nhất, mở cửa vào năm 2004 bởi tập đoàn Vingroup. Người mua sắm đánh giá khá tích cực cho các tiêu chí như vị trí, các tiện ích, cơ cấu ngành hàng và tiện lợi. Bên cạnh đó, Parkson Thai Ha, The Garden và Pico Mall cũng nhận
được đánh giá cao.

Trong quý 4/2011, thị trường bán lẻ Hà Nội chứng kiến mức tăng vọt về nguồn cung với ba trung tâm mua sắm đi vào hoạt động – Parkson Landmark 72, Savico MegaMall và Vincom Center Long Biên – cả ba trung tâm này đều đặt tại các khu vực ngoại vi thành phố.

Savico MegaMall chính thức mở cửa từ giữa tháng 12, trong khi đại siêu thị Big C tại đây đã khai trương từ tháng 10. Với vị trí mặt đường Quốc lộ 5 thuộc quận Long Biên, trung tâm mua sắm này có tổng diện tích sàn trên 60.000 m2, hiện là trung tâm bán lẻ lớn nhất Việt Nam. Áp dụng mô hình trung tâm mua sắm vùng độc lập, Savico MegaMall hướng tới đáp ứng đầy đủ tất cả nhu cầu mua sắm, giải trí cho người tiêu dùng. Phần đông khách mua sắm đến từ các quận Long Biên và Gia Lâm, một số từ quận Hoàn Kiếm. Big C đã và đang là tâm điểm thu hút chú ý tại đây, trong khi các cửa hiệu ở tầng trên ghi nhận lưu lượng khách mua thấp.

Vincom Center Long Biên cũng đi vào hoạt động từ cuối quý 4/2011, thuộc khu đô thị Vincom Village – dự kiến sẽ hoàn thiện vào năm 2013 với các tòa chung cư và văn phòng, khu biệt thự, bệnh viện và khách sạn. Cùng với Savico MegaMall, Vincom Long Biên sẽ tạo nên một điểm đến mua sắm thú vị, thu hút khách hàng từ phía Đông Hà Nội và cả các tỉnh phụ cận như Hưng Yên, Bắc Ninh. Tuy vậy, dân cư trong vùng đa phần thuộc tầng lớp thu nhập thấp tới trung bình, các trung tâm bán lẻ này cần có những chiến lược dài hơi nhằm thu hút khách hàng từ nhiều khu vực khác và đảm bảo lưu lượng người mua sắm cao.

Parkson Landmark 72 chính thức gia nhập thị trường từ đầu tháng 12/2011, đây cũng là trung tâm thương mại tổng hợp thứ 8 của Parkson. Đặt tại 5 tầng đế, Parkson Landmark 72 bao gồm khu ăn uống, siêu thị Citimart và nhiều nhãn hàng thời trang từ trung đến cao cấp.

Với mô hình bán lẻ tương tự như Parkson Thái Hà, dự án này thiếu một khu giải trí và khu vui chơi cho trẻ em, dù đây là dự án Parkson lớn nhất Việt Nam (tổng diện tích thuê khoảng 28.500 m2). Tuy nhiên, giống như Megastar tại Vincom Center Hà Nội, rạp chiếu phim Lotte trên tầng 5 và 6 có thể đóng vai trò chủ chốt đối với thành công của trung tâm này. Các hạng mục bán lẻ khác của tổ hợp Keangnam Landmark Tower như siêu thị và khối đế bán lẻ (bổ trợ các tháp chung cư); nhà hàng & cafe, showroom, sàn giao dịch (bổ trợ cho khu văn phòng) dự kiến cũng sẽ đi vào hoạt động trong tương lai gần.