Trái phiếu doanh nghiệp ngày càng quan trọng hơn

Triển vọng cho năm 2024

Chiều 4- 12, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm: "Thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, an toàn, bền vững".

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp là kênh huy động vốn hiệu quả trong trung và dài hạn của doanh nghiệp; đồng thời góp phần đa dạng hóa thị trường tài chính, giảm sự phụ thuộc vốn quá lớn vào kênh tín dụng ngân hàng…

Qua theo dõi của Bộ Tài chính, nếu như quý I-2023 không có đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp nào thì từ quý II-2023, khối lượng phát hành tháng sau cao hơn tháng trước. Tính đến hết tháng 11-2023, lượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phát hành đã đạt 220.000 tỷ đồng. Có khoảng 40% khối lượng trái phiếu chậm trả của 68 doanh nghiệp đến nay đã có phương án đàm phán. Tỷ lệ đàm phán thành công tăng từ 16% tháng 2-2023 lên 63% vào tháng 10-2023. Ngoài ra, những doanh nghiệp bố trí được nguồn lực tài chính đã chủ động mua lại trái phiếu trước khi đến hạn.

Theo bà Nguyễn Ngọc Anh, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI, nếu như cuối năm 2022, thị trường diễn ra tình trạng tháo chạy khỏi trái phiếu doanh nghiệp thì đến thời điểm này, có thể nói thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã “hạ cánh mềm”. Nghị định 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 5-3-2023 là công cụ pháp lý quan trọng để hỗ trợ các doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm đang gặp khó khăn trong việc tất toán trái phiếu đáo hạn. Cùng với đó là sự ra mắt của sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tập trung.

“Năm 2023 đã sắp đi qua và là tiền đề để năm 2024 có sự tăng trưởng vượt bậc đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp”, bà Ngọc Anh lạc quan nhận định.

Đồng tình với ý kiến này, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang phục hồi. Trong tất cả nhóm chính sách vừa qua với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, TS Cấn Văn Lực đánh giá cao các cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động kiểm soát, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp không ngừng được bổ sung, hoàn thiện theo hướng ngày càng an toàn, lành mạnh và minh bạch.

Thiếu vắng trái phiếu "xanh"

Tuy nhiên, theo Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) Nguyễn Hoàng Dương và các chuyên gia tham dự tọa đàm, nhìn ở bình diện khác, mặc dù đã được cải thiện nhưng thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn bộc lộ những hạn chế, bất cập.

Trong đó, có vấn đề minh bạch thông tin, việc tuân thủ các quy định pháp luật của doanh nghiệp phát hành trái phiếu; việc thực hiện các cam kết với nhà đầu tư; khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế tiếp tục khó khăn, tình hình thế giới có nhiều bất ổn, thị trường xuất khẩu gặp nhiều khó khăn…

TS Cấn Văn Lực nhận định, thị trường vẫn còn thiếu vắng trái phiếu "xanh", trái phiếu công trình, trái phiếu xã hội... Thời gian tới, phải đa dạng hóa sản phẩm hơn nữa. Cùng đó, phải nâng cao hạ tầng thông tin và dữ liệu, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư tổ chức, các quỹ đầu tư. Đây là cách để chúng ta thu hút nguồn lực vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Bà Nguyễn Ngọc Anh cho rằng, nên xây dựng kênh giao dịch riêng cho nhà đầu tư tổ chức theo hướng thông thoáng hơn để hỗ trợ doanh nghiệp. Còn đối với trái phiếu doanh nghiệp có thể bán cho cá nhân (sơ cấp và thứ cấp), cần làm chặt chẽ và phải truyền tải thông điệp rõ ràng cho nhà đầu tư cá nhân, cũng như tăng cường giám sát.

Liên quan đến việc ổn định thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) Nguyễn Hoàng Dương cho hay, thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã phối hợp các bộ, ngành tăng cường giám sát, xử lý vi phạm trên thị trường nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường; thực hiện công tác tuyên truyền, cảnh báo rủi ro trên thị trường với nhà đầu tư, doanh nghiệp phát hành, tổ chức trung gian tài chính.

Về vai trò của thị trường trái phiếu trong thời gian tới, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính cho rằng, kênh trái phiếu doanh nghiệp ngày càng trở nên quan trọng hơn. Bộ Tài chính tiếp thu các ý kiến chuyên gia và sẽ theo sát tình hình để có giải pháp phù hợp nhằm phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững, minh bạch, hiệu quả.