Thử thách cam go

Với tỷ lệ 245 phiếu thuận và 189 phiếu chống (ngày 19-1), Hạ viện Mỹ do Đảng Cộng hòa chiếm đa số đã thông qua "Dự luật bãi bỏ luật cải cách y tế". Cuộc bỏ phiếu diễn ra chỉ hai tuần sau khi Đảng Cộng hòa tiếp quản Hạ viện từ tay Đảng Dân chủ. Theo các nghị sĩ Đảng Cộng hòa, dự luật này quá tốn kém và không hiệu quả. Đây được xem là động thái đầu tiên của Đảng Cộng hòa muốn giành ưu thế trước Đảng Dân chủ về một chính sách được người Dân chủ theo đuổi không mệt mỏi trong nhiều năm qua.

Cùng với đó, đến nay đã có 26 bang (hơn một nửa số bang ở Mỹ) đã chính thức đệ đơn kiện đạo luật lịch sử này khi cho rằng luật này vi hiến, vi phạm quyền của người dân Mỹ khi ép buộc họ phải mua bảo hiểm y tế theo hạn cho đến trước năm 2014.

Năm 2008, cuộc khủng hoảng kinh tế khiến nhiều người dân Mỹ cảm thấy lợi ích sát sườn của mình bị tổn thương. Thông thường, người lao động được các chủ doanh nghiệp hỗ trợ bảo hiểm y tế. Nhưng trong bối cảnh "bão" tài chính, các công ty nhỏ ít có khả năng mua được bảo hiểm y tế cho nhân viên như một phúc lợi lao động. Điều này đồng nghĩa với quyền được tiếp cận các dịch vụ y tế của những người lẽ ra đang được hưởng bị bỏ ngỏ; trong đó có cả những người già cả. Vì vậy, như một hành động có thể nhằm bảo đảm lợi ích cho người dân, Luật Cải cách y tế được Quốc hội Mỹ thông qua (tháng 3-2010) là kế hoạch lớn và tham vọng nhất của Tổng thống B.Obama về đối nội trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. Theo luật này, nước Mỹ sẽ phải chi 938 tỷ USD trong 10 năm tới và mọi người dân Mỹ đều phải mua bảo hiểm y tế hoặc sẽ bị phạt khoảng 700 USD/năm nếu không mua. Chính phủ Mỹ sẽ hỗ trợ người nghèo; nhưng sẽ đánh thêm thuế với những người có thu nhập cao. Cũng theo luật này, khoảng 32 triệu người hiện không được bảo hiểm và gặp trở ngại về thủ tục bảo hiểm y tế sẽ được hỗ trợ, nâng tổng số dân Mỹ được chăm sóc y tế lên 95% và giảm thâm hụt ngân sách liên bang 138 tỷ USD trong 10 năm tới và 1.200 tỷ USD trong 10 năm tiếp theo.

Thực tế, Luật Cải cách y tế hứa hẹn mang lại lợi ích cho hàng chục triệu người dân Mỹ; song nó đã gặp không ít trở ngại. Không chỉ từ Đảng Cộng hòa, chính những người đóng thuế đã lên tiếng khi họ cho là đã bị ép để mua bảo hiểm. Nhất là, dân giàu có và trung lưu càng có lý do để phản đối khi họ đã, đang có đủ tiền để mua bảo hiểm. Nay họ phải gánh thêm "sức khỏe" của người nghèo nghĩa là họ sẽ phải đóng thuế cao hơn... Một cuộc thăm dò dư luận do Gallup công bố ngày 7-1vừa qua cho thấy, 46% người Mỹ muốn các đại diện của họ trong Quốc hội bỏ phiếu hủy bỏ Luật Cải cách y tế, 40% muốn bỏ phiếu duy trì luật này và 14% không có ý kiến gì.

Theo các nhà phân tích, cuộc bỏ phiếu trên chỉ mang tính biểu tượng vì gần như chắc chắn "đòi hỏi" này sẽ vấp phải sự phủ quyết tại Thượng viện, hiện do đảng Dân chủ kiểm soát. Hơn nữa, bất kỳ nỗ lực nào của Đảng Cộng hòa cũng có thể không thành công vì Tổng thống Mỹ sẽ dùng quyền phủ quyết. Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy Đảng Cộng hòa ngừng đòi hủy bỏ luật đang gây tranh cãi này nhằm đẩy phe Dân chủ vào thế bị động.

Cuộc "đảo chính" một bộ luật vừa diễn ra trên Đồi Capitol được xem là bước đi xa của người Cộng hòa nhằm chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ tới. Thế nên, nhiệm vụ trước mắt của Tổng thống B. Obama và cộng sự cần thể hiện là làm sao để người dân Mỹ hiểu rõ hơn về quyền lợi của họ khi tham gia cuộc cải cách "sức khỏe" vĩ đại nhất trong lịch sử nước Mỹ này. Đây quả là một thử thách cam go với vị Tổng thống thứ 44 của Mỹ trong những ngày tới.