Thu ngoài lãi của ngân hàng tăng: "Trái ngọt" của hành trình chuyển đổi số

Điểm sáng trong bức tranh chung

Mặc dù đến nay mới có báo cáo tài chính của 29 ngân hàng, song, thống kê kết quả kinh doanh cho thấy, những tháng đầu năm, lợi nhuận những ngân hàng này tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023, đạt gần 161.600 tỷ đồng. Đại diện các ngân hàng đều khẳng định, nguồn thu ngoài lãi tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh chung.

Chẳng hạn như Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Đông (OCB) có lãi trước thuế đạt hơn 2.560 tỷ đồng, tăng 47% so với cùng kỳ năm 2023 nhờ gia tăng các nguồn thu nhập ngoài lãi. Cụ thể, lũy kế 6 tháng, thu nhập lãi thuần của ngân hàng tăng 6% so với cùng kỳ lên mức 3.568 tỷ đồng. Trong khi đó, thu nhập ngoài lãi của OCB tăng gấp đôi lên 884 tỷ đồng, góp phần tạo nên kết quả kinh doanh tích cực của ngân hàng. Riêng đối với thu thuần dịch vụ, tăng trưởng 4% đạt 374 tỷ đồng đến từ thẻ và dịch vụ quản lý tài khoản. Chỉ tính riêng sản phẩm thẻ, doanh số giao dịch thẻ tín dụng và ghi nợ quốc tế tăng 142% so với cùng kỳ 2022.

Hay với Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank), nguồn thu ngoài lãi đạt những kết quả tích cực, như phí dịch vụ ngân hàng đầu tư đạt 1.792 tỷ đồng, tăng 199,0% so với cùng kỳ năm. Techcombank cũng ghi nhận 1.420 tỷ đồng thu nhập từ các hoạt động khác, với mức tăng trưởng cao 33,8% so với cùng kỳ, chủ yếu đến từ lãi từ hoạt động kinh doanh trái phiếu... Những kết quả này có đóng góp quan trọng giúp lợi nhuận trước thuế của ngân hàng tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm.

Tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc Tế (VIB), thu nhập ngoài lãi đạt gần 2.400 tỷ đồng, tăng trưởng tích cực so với cùng kỳ và đóng góp vào 22% tổng doanh thu. Thu nhập từ nợ đã xử lý rủi ro đóng góp 500 tỷ đồng, tăng 2,7 lần so với cùng kỳ, hoạt động ngoại hối cũng đóng góp mức tăng 330 tỷ đồng. Thu nhập từ phí tăng 9%, với 2 sản phẩm chính là thẻ tín dụng và bảo hiểm, trong đó, thẻ tín dụng vượt mốc 750.000 thẻ lưu hành; chi tiêu thẻ tín dụng đạt kỷ lục mới, đạt gần 2,4 tỷ USD, tăng 42%.

Sẽ còn tiếp tục tăng mạnh

Các chuyên gia dự báo, từ nay đến cuối năm 2024, thu nhập ngoài lãi của hệ thống ngân hàng còn tăng mạnh hơn khi những hoạt động bảo hiểm liên kết với ngân hàng phục hồi.

Theo nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán VPBankS, quy định của Ngân hàng Nhà nước cho phép ngân hàng bán chéo sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư có hiệu lực từ ngày sẽ giúp tháo gỡ cho thị trường bảo hiểm và do đó, thu nhập phí từ hoạt động liên kết bảo hiểm - ngân hàng sẽ phục hồi. Ngoài ra, thu nhập từ xử lý nợ xấu cũng được kỳ vọng tích cực hơn so với cùng kỳ sẽ đóng góp thêm vào thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng.

Đại diện một ngân hàng cổ phần có hội sở ở Hà Nội cho biết, từ đầu năm đến nay, hoạt động tín dụng không thật sự thuận lợi, do nhu cầu vay của doanh nghiệp cũng như khách hàng cá nhân thấp hơn so với nhiều năm trước. Vì thế, việc sở hữu cơ cấu thu nhập có tỷ trọng thu nhập ngoài lãi cao sẽ giúp ngân hàng đa dạng hóa nguồn thu, giảm thiểu rủi ro, qua đó sẽ tăng trưởng bền vững, ổn định hơn trong dài hạn.

Theo chuyên gia kinh tế, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh (nguyên Trưởng khoa Tài chính quốc tế - Học viện Tài chính), so với giai đoạn trước, thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng đã có sự cải thiện tích cực và khá đa dạng, như tài trợ thương mại, dịch vụ thanh toán, kinh doanh ngoại hối, đầu tư trái phiếu chính phủ, mua bán chứng khoán đầu tư...

Nhiều tổ chức kinh tế cũng có chung nhận định, thời gian qua, tín dụng tăng trưởng chậm nên thu ngoài lãi là giải pháp bù đắp cho lợi nhuận của các ngân hàng. Nhờ thu ngoài lãi tích cực nên nhiều ngân hàng đã duy trì được kết quả kinh doanh ổn định.

Tuy nhiên, để nguồn thu nhập ngoài lãi bền vững hơn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh cho rằng, cơ quan quản lý cần tiếp tục tạo hành lang pháp lý thông thoáng để các ngân hàng thúc đẩy mở rộng nhiều sản phẩm, dịch vụ hiện đại, nhất là dịch vụ ngân hàng số... Từ đó, giúp các ngân hàng đa dạng nguồn thu theo hướng bền vững.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú khẳng định, kết quả kinh doanh của các ngân hàng cũng đang được hưởng "trái ngọt" từ hành trình chuyển đổi số của hệ thống ngân hàng, thể hiện qua nguồn thu ngoài lãi đang tăng trưởng khá nhanh. Kết quả kinh doanh của các ngân hàng gần đây cũng đang minh chứng cho điều đó.

Thời gian tới, cơ quan quản lý tiếp tục thúc đẩy các ngân hàng chuyển đổi số để tăng tính cạnh tranh, thu hút người dùng, mang lại nguồn lợi nhuận tốt cho ngân hàng. Đồng thời, cơ quan chức năng giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, góp phần hỗ trợ nền kinh tế; chỉ đạo cung cấp thêm thông tin cho khách hàng tham khảo khi tiếp cận vốn vay.