Thoát nghèo nhờ kinh tế hợp tác xã

Giúp xã viên phát triển kinh tế

Tham gia Liên minh HTX từ năm 2008, làng nghề bánh tráng Phú Hòa Đông (huyện Củ Chi) đã được CCM cho vay vốn 5 lần với số tiền 1,5 tỷ đồng. Theo ông Lê Thế Khải, Chủ nhiệm HTX làng nghề, đây không phải là số tiền lớn, nhưng sự hỗ trợ kịp thời những lúc "ngặt nghèo" giúp rất nhiều cho HTX. Chẳng hạn, năm 2008, số vốn 200 triệu đồng kịp thời của Quỹ CCM đã giúp đơn vị mua nguyên liệu, in bao bì… để thực hiện hợp đồng dài hạn đưa bánh tráng vào Siêu thị Co.opMart. Trong hai năm 2009-2010, Quỹ CCM tiếp tục hỗ trợ vốn hai lần để trang bị liếp mới, cải tiến máy móc, cải tạo sân phơi. Năm 2012, thời điểm vay vốn ngân hàng rất khó khăn, nhưng làng nghề này tiếp tục được vay 300 triệu đồng để đổi mới sản xuất, bê tông hóa đường sân phơi, trang bị liếp nhựa thay liếp tre… Chính vì vậy mà khi thị trường trong nước và xuất khẩu đều suy giảm thì bánh tráng Phú Hòa Đông vẫn ký được hợp đồng xuất khẩu sang Pháp và đàm phán cung cấp cho thị trường Hàn Quốc.

Ông Nguyễn Sự, Giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại quận 3 cho biết, trong 10 năm CCM đã trợ vốn cho đơn vị này 29 lượt với tổng số tiền 25 tỷ đồng. Doanh thu ở lĩnh vực phân phối của HTX Thương mại quận 3 vào khoảng 50 tỷ đồng/tháng, nhưng mức tồn kho bình quân cũng rất cao, khoảng 36 tỷ đồng/tháng. Trong khi đó, vốn tự có của đơn vị này chỉ có 17 tỷ đồng nên khi được trợ vốn để thanh toán kịp thời cho nhà cung cấp đã mang lại hiệu quả không nhỏ trong kinh doanh. Đặc biệt, trong năm 2012, khi sức mua yếu, hàng tồn kho nhiều thì hoạt động trợ vốn càng có ý nghĩa.

Không chỉ các HTX, các liên hiệp HTX mà nhiều bà con xã viên cũng được trợ vốn thoát nghèo. Từ một người bán bánh chưng, bánh bò dạo, chị Nguyễn Thị Liên (khu phố 5, phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân) được CCM trợ vốn 5 triệu đồng làm vốn bán bánh. Sau 4 năm làm lụng và dành dụm, chị đã được vay 20 triệu đồng, thuê được một sạp buôn bán rau ở chợ Bình Hưng Hòa. Gia đình chị Lý Kim Phúng (xã Bình Chánh, huyện Bình Chánh) ban đầu vay 5 triệu đồng đầu tư một lò lợn quay. Qua nhiều vòng vay vốn, đến nay gia đình chị đã vay 25 triệu đồng để mở 3 lò lợn quay và một lò bánh mì, hoạt động rất hiệu quả…

Cần nhiều hơn sự hỗ trợ

Theo ông Nguyễn Duy Hiếu, Chủ tịch Liên minh HTX TP, năm 2002 Quỹ CCM bắt đầu hoạt động từ 10 tỷ đồng vốn điều lệ và TP cho vay ưu đãi 50 tỷ đồng trong 3 năm (thông qua Công ty Đầu tư tài chính TP). Sau khi xem xét 1 năm hoạt động, năm 2003 TP đã quyết định cho Liên minh HTX vay thêm 50 tỷ đồng với thời hạn 10 năm, mỗi năm hoàn trả 10 tỷ đồng, bắt đầu từ tháng 5-2006. Hiện CCM đã hoàn trả cho TP được 70 tỷ đồng. Năm 2011, TP tiếp tục cho CCM vay thêm 150 tỷ đồng để trợ vốn cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

Trong 10 năm (2002-2012) CCM đã giải ngân cho các HTX, liên hiệp HTX 353 tỷ đồng. CCM cũng trợ vốn cho gần 273.000 lượt xã viên HTX với số tiền gần 2.200 tỷ đồng (thấp nhất là 500.000 đồng và cao nhất là 50 triệu đồng), nhiều trường hợp được trợ vốn hơn 30 lần. CCM trợ vốn hoàn toàn tín chấp, mức lãi thấp hơn so với ngân hàng, lĩnh vực nông nghiệp nông thôn chỉ phải trả lãi bằng 70-80% lĩnh vực phi nông nghiệp. Qua khảo sát của CCM, 97% các HTX và xã viên cho biết nhờ nguồn vốn vay mà sản xuất kinh doanh khá hơn. Nhiều xã viên có công ăn việc làm bảo đảm, đỡ phải chịu nạn vay nặng lãi. Có hơn 31.000 thành viên sau khi đã hoàn trả đầy đủ vốn vay cho CCM đã tự nguyện rút khỏi chương trình do không còn nhu cầu vay vốn.

Theo ông Nguyễn Duy Hiếu, mục tiêu sắp tới của Quỹ CCM là đáp ứng trên 50% nhu cầu vốn của kinh tế tập thể TP (hiện chỉ đáp ứng khoảng 20-30%); khoảng 70% vốn cho các HTX nông nghiệp, HTX thương mại; trợ vốn đổi mới một phần lượng xe buýt cho các HTX giao thông; trang bị phương tiện cho các HTX vệ sinh môi trường… Tuy nhiên, do nguồn vốn còn hạn hẹp nên CCM kiến nghị TP hỗ trợ cho vay thêm 200 tỷ đồng để giải quyết khó khăn cho các HTX và xã viên.

Ông Hiếu cũng cho rằng, hiện trên địa bàn TP có rất nhiều đơn vị hoạt động trong lĩnh vực trợ vốn nhỏ như Ban Chỉ đạo giảm nghèo TP, Quỹ Trợ vốn CEP, Quỹ Hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, quỹ của Hội Nông dân, Ngân hàng Chính sách xã hội… Tuy mỗi đơn vị có một đối tượng trợ vốn khác nhau nhưng việc cho vay trùng rất dễ xảy ra và rất khó kiểm soát nợ xấu. Vì vậy, nên xây dựng một trung tâm thông tin để kiểm soát các vấn đề này, nhằm trợ vốn đúng đối tượng, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh cho bà con xã viên.