Thoái vốn nhà nước khỏi nhiều doanh nghiệp

Sau khi tái cơ cấu, số lượng DN có vốn góp của 14 tổng công ty 100% vốn nhà nước thuộc Bộ sẽ giảm từ 402 DN xuống còn 243 DN, trong đó, tập trung thoái toàn bộ vốn góp tại 143 DN, với tổng giá trị 4.491 tỷ đồng; phá sản 1 DN, giải thể 1 DN, chuyển giao 1 DN và sáp nhập 13 DN. Tính hết năm 2013, tức là sau 5 tháng đề án tái cơ cấu được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các tổng công ty đã thoái vốn khỏi 20 DN theo lộ trình; trình phương án sáp nhập một số công ty con, công ty liên kết, giải thể chi nhánh - văn phòng đại diện, tinh gọn bộ máy quản lý; giảm dần giá trị vốn góp của Nhà nước tại các công ty cổ phần mà Nhà nước không cần nắm giữ cổ phần chi phối.

Trong năm 2013, Bộ Xây dựng đã hoàn thành xác định giá trị DN 9 đơn vị, gồm 4 công ty mẹ (Tổng Công ty Viglacera, Viwaseen, Bạch Đằng, Hà Nội), 3 công ty con, 2 đơn vị phụ thuộc. Cùng với việc trình Thủ tướng phê duyệt phương án cổ phần hóa (CPH) 4 công ty mẹ, Bộ Xây dựng đã phê duyệt phương án CPH 5 công ty con, bàn giao 1 công ty con sang công ty cổ phần. Cuối năm 2013, Tổng Công ty Viglacera đã công bố phát hành cổ phiếu trên sàn chứng khoán Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Mặc dù năm 2013, số DN thực hiện CPH không nhiều nhưng đều là DN có quy mô lớn, giá trị DN từ 1.000 tỷ đồng đến gần 10.000 tỷ đồng. Qua CPH, giá trị phần vốn nhà nước đã tăng thêm hơn 2.096 tỷ đồng.

Thị trường bất động sản "đóng băng", vật liệu xây dựng tồn kho suốt năm 2012-2013 khiến cho các DN ngành xây dựng rơi vào tình trạng khốn đốn. Nhiều DN xây lắp, phát triển nhà, sản xuất vật liệu xây dựng… có dư nợ phải thu - phải trả rất cao, giá trị hàng tồn kho lớn. Đặc biệt, hầu hết các đơn vị đều có tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu cao hơn quy định, trong khi tỷ suất lợi nhuận/doanh thu, tỷ suất lợi nhuận/vốn rất thấp. Khó khăn cũng thể hiện rõ qua việc thực hiện kế hoạch đầu tư. Cả năm 2013, giá trị đầu tư thực hiện chỉ bằng 63% kế hoạch và 63% cùng kỳ năm trước (khoảng 10.966 tỷ/17.235 tỷ đồng), mặc dù từ đầu năm Bộ Xây dựng đã cắt giảm danh mục đầu tư rất nhiều. Lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật đô thị, xã hội và phát triển nhà - lĩnh vực nhiều dự án nhất - chiếm 68% giá trị đầu tư, cũng chỉ thực hiện được 7.400 tỷ đồng. Trong khi, lĩnh vực xi măng có 13 dự án, với kế hoạch đầu tư 3.800 tỷ đồng, chỉ thực hiện được 941 tỷ đồng; nhà máy điện có 22 dự án, kế hoạch đầu tư 1.161 tỷ đồng, thực hiện 905 tỷ đồng.

Nếu so sánh trong toàn ngành, khu vực nhà nước chiếm tỷ lệ thấp so với các khu vực khác. Cụ thể, trong tổng giá trị sản xuất toàn ngành là 770 nghìn tỷ đồng, khu vực nhà nước chỉ chiếm 12%, trong khi khu vực ngoài nhà nước chiếm 83,6% (644 nghìn tỷ đồng), khu vực có vốn đầu tư nước ngoài khoảng 4,4% (33,7 nghìn tỷ đồng). So với năm 2010, giá trị sản xuất khu vực nhà nước giảm 1,4%, trong khi khu vực ngoài nhà nước tăng 6,2% và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng 34,3%.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, năm 2014, quan điểm của Bộ Xây dựng là tập trung tháo gỡ khó khăn và thực hiện cơ chế, chính sách ưu đãi cho các DN, đặc biệt lĩnh vực đầu tư nhà ở xã hội; tạo điều kiện cho DN tiếp cận nguồn vốn để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển. Tập trung tái cơ cấu DNNN, đẩy mạnh CPH, thoái vốn ngoài ngành, khắc phục hạn chế, yếu kém, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Cụ thể, năm 2014 sẽ hoàn tất kế hoạch thoái 50% vốn ngoài ngành, trong đó thoái 100% vốn đầu tư trong lĩnh vực bảo hiểm, ngân hàng, chứng khoán và hoàn thành sắp xếp mô hình tổ chức các công ty mẹ.