Thiếu bộ giống chất lượng

Chương trình khảo nghiệm để xác định cơ cấu giống lúa chuẩn cho năng suất cao, gạo ngon đang là chương trình trọng điểm của ngành nông nghiệp Thủ đô. Bà Hoàng Thị Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng HN cho biết, nhiều năm qua trung tâm đã khảo nghiệm, phục tráng đánh giá trên 20 giống lúa mới được tuyển chọn từ các viện, trường, các công ty giống trong và ngoài nước tại Trạm thực nghiệm Thường Tín. Đó là nhóm lúa thuần chất lượng 7 giống; nhóm lúa thuần năng suất 7 giống; nhóm lúa lai 3 giống; nhóm lúa nếp 3 giống. Thông qua việc khảo nghiệm mỗi vụ lựa chọn ra 2-3 giống mới có thời gian sinh trưởng phù hợp với các địa phương, năng suất cao, chất lượng ngon, có khả năng chống chịu điều kiện ngoại cảnh và sâu bệnh tốt, hiệu quả cao để xác định bộ giống tốt cho nông dân gieo cấy. Ngoài ra, việc chọn ra bộ giống mới sẽ giúp nông dân thay thế những giống cũ đang bị thoái hóa kém chất lượng.

Để xây dựng thương hiệu gạo Thủ đô, cần có sự liên kết chặt chẽ “4 nhà” từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ. Ảnh: Thái Hiền

Ông Dương Văn Sơn, Giám đốc Trung tâm Thực nghiệm Thường Tín cho biết, vụ mùa này trung tâm đã chọn thêm một số giống có triển vọng tốt để đưa vào sản xuất (SX). Các giống đã qua khảo nghiệm 2-3 vụ cho kết quả ổn định, ít biến đổi, thích ứng với điều kiện đất đai của khu vực và có tiềm năng năng suất cao là giống TĐ 06, Hoa thuận 109 thuộc nhóm lúa thuần chất lượng và giống QR1 thuộc nhóm lúa thuần năng suất. Tuy nhiên, để phục vụ việc nhập thêm những giống có triển vọng để sản xuất khảo nghiệm công ty đang gặp khó khăn về cơ sở nhà kho, sân phơi và thiếu diện tích sản xuất giống.

Cần khuyến khích đầu tư cho sản xuất, lai tạo giống

Hiện chất lượng gạo HN còn nhiều hạn chế do chưa xác định được bộ giống lúa tốt đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng là gạo ngon, năng suất cao. Công tác nhân, sản xuất giống lúa còn rất khó khăn, chất lượng giống chưa ổn định, thường qua gieo cấy vài vụ là bị thoái hóa. Theo Bộ Khoa học - Công nghệ, 10 năm trở lại đây, các nhà khoa học đã chọn tạo và tuyển chọn được gần 170 giống lúa mới nhưng vẫn không đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa. Với lúa thuần, Việt Nam còn thiếu các giống chống chịu tốt với điều kiện bất thuận của thời tiết như ấm bất thường, rét đậm, úng hạn; kém chống chịu bệnh rầy nâu, vàng lùn, lùn xoắn lá, sọc đen, bạc lá, đạo ôn. Hiện giống SX trong nước mới chỉ đáp ứng khoảng 20-25% nhu cầu SX trong khi đó việc nhập giống từ nước ngoài gặp nhiều khó khăn.

Để sớm xác định cơ cấu giống lúa cho HN, ông Nguyễn Bá Sướng, Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng HN đề nghị: Cần có cơ chế chính sách hỗ trợ các chương trình sản xuất, lai tạo giống. Hiện tại việc cung ứng giống lúa vẫn bị động, nhiều vụ thiếu trầm trọng, cơ cấu giống chưa phong phú, người dân khó lựa chọn bộ giống phù hợp. Phó Chủ tịch huyện Mỹ Đức, ông Lê Văn Cành cho rằng, bộ giống lúa thuần chủ lực như Q5, Khang dân chiếm tới 70% ở địa phương đã bị thoái hóa, rất khó bổ sung giống mới do thị trường chưa đáp ứng. Để tiến tới xây dựng thương hiệu gạo riêng cho HN, việc nghiên cứu, lai tạo, sản xuất giống lúa chất lượng là vấn đề cấp bách hiện nay. Có sản xuất được những giống lúa chất lượng mới giải được bài toán nâng cao thu nhập, hiện đại hóa SX, hình thành những vùng kinh tế lúa hàng hóa trọng điểm. Hiện công ty có hệ thống kho dự trữ, xưởng chế biến hạt giống 3.500ha, hằng năm, tổ chức khảo nghiệm với trên 60 giống lúa nhưng vẫn thiếu những giống tốt phù hợp điều kiện đất đai và đạt chất lượng gạo ngon. Chương trình khảo nghiệm phục tráng và sản xuất bộ giống lúa chất lượng là tiền đề quan trọng để hướng tới xây dựng thương hiệu gạo HN, do đó cần sự quan tâm đặc biệt của thành phố.