Thanh tra xăng, dầu và khí đốt: Tập trung chuyên đề chất lượng

- Năm 2008, Bộ KHCN đã tổ chức một đợt thanh tra trên toàn quốc về chất lượng xăng, dầu. Tuy nhiên, thời điểm đó, nội dung thanh tra chủ yếu tập trung vào lĩnh vực gian lận trong đo lường và chúng ta đã phát hiện rất nhiều hành vi gian lận tinh vi như: gắn chíp, điều khiển từ xa... Sau đợt thanh tra này, hành vi gian lận về đo lường trong xăng, dầu đã được hạn chế. Tuy nhiên, do gian lận về đo lường bị phát giác nên chỉ sau một thời gian, gian thương đã quay sang các hành vi gian lận về chất lượng. Cụ thể: họ pha trộn, đánh tráo xăng A83 với A92, A95 để trục lợi. Chính vì thế, ngoài lĩnh vực đo lường, đợt thanh tra năm nay sẽ tập trung mạnh vào chất lượng xăng, dầu và gas.

Năm 2012, lĩnh vực xăng, dầu tiếp tục được thanh tra.Ảnh: Như Ý

- Có phải thời điểm gần đây, các vụ cháy nổ phương tiện cơ giới diễn ra dồn dập gây hoang mang dư luận nên Bộ KHCN đã chọn lĩnh vực xăng, dầu, gas làm trọng tâm công tác thanh tra chuyên đề năm 2012?

- Không phải đến tận bây giờ lĩnh vực xăng, dầu mới được quan tâm. Trước đó, ngay sau khi có thông tin về các vụ cháy nổ phương tiện xe cơ giới, Bộ KHCN đã chỉ đạo các đơn vị liên quan vào cuộc và việc này vẫn được tiến hành thường xuyên. Bộ KHCN cũng đề nghị UBND các tỉnh tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xăng, dầu trên địa bàn quản lý; chỉ đạo hướng dẫn các sở KHCN thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra xăng, dầu.

Tuy nhiên, để thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 04/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm pháp luật trong kinh doanh xăng, dầu, khí hóa lỏng, Bộ KHCN phối hợp với các cơ quan liên quan quyết định tổ chức và chỉ đạo các lực lượng trong toàn ngành tiến hành cuộc thanh tra diện rộng chuyên đề trong lĩnh vực KHCN năm 2012 về nội dung "việc thực hiện quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng, sở hữu công nghiệp đối với tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, nhập khẩu dầu mỏ hóa lỏng (LPG) và tiếp tục thực hiện hoạt động thanh tra đo lường, chất lượng xăng dầu".

- Ông có thể cho biết kế hoạch cụ thể của đợt thanh tra này?

- Trước mắt, Bộ KHCN sẽ tập huấn cho các thành viên tham gia thanh tra ở các địa phương vào cuối tháng 4, đầu tháng 5-2012. Sau đó, các địa phương sẽ xây dựng kế hoạch, thành lập và triển khai thanh tra phù hợp với điều kiện của đơn vị mình. Cuộc thanh tra chuyên đề sẽ diễn ra trong tháng 6, 7 và 8-2012. Dự kiến tháng 10-2012, Bộ KHCN sẽ tổng kết và công bố kết quả của cuộc thanh tra.

- Như ông đã nói, lần thanh tra chuyên đề này sẽ tập trung vào chất lượng xăng dầu, khí hóa lỏng. Đây là lĩnh vực rất khó phát hiện gian lận nếu không bắt quả tang. Vậy chúng ta sẽ có giải pháp gì để bảo đảm sự khách quan cũng như kết quả thanh tra được cao nhất?

- Đúng vậy. Ví dụ, để phát hiện việc trà trộn xăng rởm với xăng đạt chất lượng nhằm ăn gian trị số octan và bán giá cao thì người kiểm định phải có chuyên môn cao, thiết bị kiểm định tiên tiến. Do đó, trong đợt thanh tra này, các mẫu thử sẽ được thực hiện tại các phòng thử nghiệm xăng, dầu, khí hóa lỏng thuộc các trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Quatest) 1, 2, 3 thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng và Phòng thử nghiệm của Nhà máy Sản xuất khí đốt hóa lỏng Dinh Cố.

Bên cạnh đó, tất cả đợt kiểm tra liên ngành sẽ được giữ bí mật, bất ngờ đến phút chót nhằm tránh việc chủ cây xăng có thời gian đối phó. Chế độ kiểm tra đột xuất sẽ được giữ nghiêm trong suốt quá trình thanh tra và không loại trừ khả năng một đơn vị được kiểm tra nhiều lần.

- Công tác thanh, kiểm tra vẫn được các cơ quan chức năng tổ chức thường xuyên nhưng xem ra hình thức xử phạt vẫn chưa đủ mức để răn đe đối tượng? Vậy, lần thanh tra chuyên đề này, ông có kiến nghị mức xử phạt nào để cải thiện tình trạng không biết sợ của các gian thương?

- Theo tôi, hiện nay các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành đã đủ để răn đe các đối tượng có hành vi gian lận. Chưa lĩnh vực nào mà Chính phủ ban hành hẳn nghị định riêng về quy định xử phạt như lĩnh vực xăng, dầu và khí hóa lỏng (Nghị định 104 và Nghị định 105). Ở đây có một vấn đề cần lưu ý, tổ chức thanh tra chuyên đề về xăng, dầu và khí hóa lỏng không có nghĩa là để bắt càng nhiều đối tượng gian lận càng tốt. Phải hiểu rằng, đây là đợt tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng, tạo bước chuyển biến về nhận thức và hành động của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu trong việc thực hiện các quy định pháp luật về chất lượng hàng hóa sản phẩm; tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; đo lường và sở hữu trí tuệ công nghiệp. Đây cũng là tập huấn sâu cho các tỉnh nhằm tạo tiền đề cho những tháng, năm tiếp theo.

- Xin cảm ơn ông.