Tái thiết biểu tượng của nước Pháp

Sừng sững bên bờ sông Seine suốt hơn 850 năm qua, Nhà thờ Đức Bà Paris là đại diện tiêu biểu cho phong cách kiến trúc Gothic Pháp. Công trình được khởi công năm 1163 dưới sự chứng kiến của Giáo hoàng Alexander III và Vua Louis VII trước khi hoàn thành vào năm 1345. Bên cạnh giá trị lịch sử, tới nay Nhà thờ Đức Bà Paris vẫn là nhà thờ chính tòa của Tổng giáo phận Paris, có thánh đường của Tổng Giám mục Paris, chứng kiến hơn 2.000 buổi lễ mỗi năm. Tuy nhiên, với nước Pháp và thế giới, Nhà thờ Đức Bà Paris có ý nghĩa nhiều hơn một cơ sở tôn giáo với hơn 12 triệu lượt khách tham quan mỗi năm. Theo Thị trưởng Paris Anne Hidalgo, công trình này là một phần trong di sản chung của nhân loại.

Lần thiệt hại gần nhất của nhà thờ là trong cuộc Cách mạng Pháp năm 1789 khi các biểu tượng tôn giáo bị những người chống Giáo hội phá hủy. Tuy nhiên, tòa nhà vẫn tiếp tục tồn tại vững vàng xuyên suốt cuộc nổi dậy của Công xã Paris năm 1871, rồi trải qua hai cuộc thế chiến và hàng loạt biến cố lịch sử khác của nước Pháp mà không bị ảnh hưởng. Vì vậy, khi ngọn lửa bùng lên, không chỉ nước Pháp mà người dân nhiều quốc gia trên thế giới đã “sốc”.

Dư luận lo sợ những báu vật được lưu giữ bên trong nhà thờ sẽ biến thành tro bụi. Tuy nhiên, Bộ trưởng Văn hóa Pháp Franck Riester cho biết, nhiều món đồ quý đã được đưa đến cất giữ tại Tòa thị chính Paris như một phần trong công tác chuẩn bị cho quá trình duy tu. Điều này cùng với những nỗ lực của lực lượng cứu hỏa suốt 15 tiếng dập lửa đã giúp bảo toàn khoảng 90% các báu vật. Cơ quan cứu hỏa Paris cũng cho hay, kết cấu đá của nhà thờ cũng như các tác phẩm nghệ thuật chính đã được bảo vệ. Thậm chí, bức tượng gà trống bằng đồng nằm trên tháp Mũi tên - kiến trúc đã bị phá hủy trong vụ hỏa hoạn - vẫn còn nguyên vẹn.

Chỉ chưa đầy một ngày sau thảm họa, Chính phủ Pháp đã nhận được nhiều cam kết quyên góp với số tiền rất lớn nhằm xây dựng lại "biểu tượng Kito giáo" bên dòng sông Seine đúng theo lời kêu gọi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Trong đó, ba “đại gia” Pháp sở hữu các tên tuổi lớn trong ngành thời trang như LVMH, Kering và L’Oreal đã cam kết số tiền tổng cộng 500 triệu euro (565 triệu USD). Hàng loạt các công ty khác cũng có quyết định tương tự. Tính đến hết ngày 17-4, tổng số tiền tự nguyện đóng góp cho việc khôi phục công trình kiến trúc hàng đầu châu Âu đã lên tới khoảng 1 tỷ euro (tương đương 1,13 tỷ USD).

Tuy nhiên, việc phục hồi kiến trúc độc đáo này cần nhiều thời gian và công sức mà vất vả hơn cả là việc dựng lại phần khung mái nhà thờ cũng như ngọn tháp cao 93m với hàng loạt chi tiết điêu khắc tinh xảo. May mắn rằng, do là một công trình lịch sử, Nhà thờ Đức Bà Paris luôn được các nhà nghiên cứu kiến trúc nghệ thuật quan tâm. Không ít công trình nghiên cứu đã ghi lại chính xác mọi chi tiết của nhà thờ, từ những bản vẽ thô sơ mô tả hệ thống xà gỗ của kiến trúc sư Remi Fromont, cho tới bản đồ laser 3D hiện đại do nhà nghiên cứu lịch sử nghệ thuật Andrew Tallon xây dựng.

Tổng thống Pháp E.Macron tuyên bố Nhà thờ Đức Bà Paris sẽ ra mắt trong diện mạo giống với nguyên bản nhất sau 5 năm nữa cho dù một số chuyên gia nhận định 10 năm vẫn là khoảng thời gian đầy tham vọng cho một kiến trúc vĩ đại đòi hỏi sự chi tiết và nỗ lực vô cùng lớn. Tuy nhiên, nguồn tài chính dồi dào và tay nghề điêu luyện của các chuyên gia nước Pháp mang đến niềm tin về việc tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời này sẽ được phục dựng nguyên vẹn vào một ngày không xa.