Standard Chartered gây chấn động vì “đi đêm”

Thông qua các hoạt động tại chi nhánh ở New York (Mỹ), ngân hàng nổi tiếng của Anh đã giúp Tehran rửa sạch khoảng 250 tỉ USD trong vòng gần một thập kỷ qua. Phòng Quản lý tài chính New York cho rằng Standard Chartered đã che giấu hơn 60.000 giao dịch cho các ngân hàng, doanh nghiệp của Iran để thu về hàng triệu USD tiền phí. Theo nhà chức trách, hành động này khiến hệ thống tài chính Mỹ trở nên dễ bị xâm nhập bởi các phần tử khủng bố. Sự việc xảy ra vào thời điểm các quan chức Mỹ đang ráo riết trong chiến dịch chặn đứng dòng lưu thông tiền tệ tới những quốc gia, công ty và cá nhân có liên quan đến khủng bố, vũ khí hủy diệt hàng loạt và buôn lậu ma túy.

Những hành động bị cho là gian lận của Standard Chartered diễn ra trong những năm từ 2001 đến 2010, được đánh giá là đặc biệt tinh vi khi một số giao dịch diễn ra vào thời điểm ngân hàng này đã bị giám sát bởi hệ thống kiểm tra ngân hàng New York trong thời gian từ năm 2004 đến 2007. Trước năm 2008, Chính phủ liên bang Mỹ cho phép chuyển tiền qua Mỹ từ một thực thể không có trụ sở tại Mỹ đến một thực thể khác nhưng chỉ sau khi được kiểm tra chặt chẽ để phát hiện những dấu hiệu khả nghi. Theo các giao dịch được gọi là vòng quay chữ U, tiền của một tổ chức nước ngoài tới một ngân hàng tại Mỹ sẽ lập tức được chuyển tới một tổ chức nước ngoài khác. Tình nghi rằng Iran đã sử dụng những ngân hàng của mình, trong đó có Ngân hàng trung ương Iran, Markazi, Ngân hàng Saderat và Ngân hàng Melli để tài trợ cho các chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa, chính sách này đã bị thay đổi với Iran và mọi giao dịch bị cấm hoàn toàn vào năm 2008. Thế nhưng, theo cáo buộc của Mỹ, những ngân hàng "quốc doanh" trên của Iran vẫn là khách hàng của Standard Chartered.

Tuy nhiên, ngân hàng có trụ sở tại London đã bác bỏ cáo buộc và khẳng định 99,9% những giao dịch liên quan đến Iran của họ phù hợp với vòng quay chữ U. Những giao dịch nằm ngoài quy định này chỉ dưới 14 triệu USD.

Mặc dù vậy, trong bản báo cáo sau 9 tháng điều tra với hơn 30.000 trang tài liệu gồm giấy tờ nội bộ, thư điện tử và các ghi chép khác nhau của ngân hàng này, nhà chức trách Mỹ khẳng định Standard Chartered đã cố tình bưng bít thông tin liên quan đến các giao dịch với Iran để qua mặt cơ quan kiểm tra Mỹ. Họ phát hiện trong một số thư điện tử, lãnh đạo ngân hàng đã ra lệnh cho cấp dưới không đề tên các khách hàng Iran trong lệnh chuyển tiền để tránh sự chú ý của cơ quan chức năng Mỹ.

Hoạt động tại 70 thị trường, chủ yếu tại Châu Á, Châu Phi và Trung Đông, Standard Chartered là một lựa chọn tài chính quốc tế hàng đầu với nhiều tập đoàn và tổ chức tài chính lớn trên thế giới. Khối lượng giao dịch qua ngân hàng này lên đến 190 tỉ USD mỗi ngày. Ngay sau tin tức về nguy cơ bị rút giấy phép hoạt động tại Mỹ, cổ phiếu của Standard Chartered đã lao dốc không phanh trên thị trường chứng khoán New York và London. Dù đã chấp thuận nộp phạt 340 triệu USD, số tiền phạt cao kỷ lục để tránh việc phải xuất hiện trong phiên điều trần dự định diễn ra trong tháng này, nhưng vụ việc đã mở đầu cho những khó khăn của gã khổng lồ Standard Chartered tại Mỹ.