Siết sở hữu chéo ngân hàng

Cho vay kinh doanh cổ phiếu không quá 5% vốn điều lệ

Điểm đáng chú ý tại thông tư này là điều 14 sửa đổi, bổ sung giới hạn cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu để hướng dẫn khoản 5 Điều 128 Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD). Theo đó, giới hạn cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu không được vượt quá 5% vốn điều lệ, vốn được cấp của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cho khách hàng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu được bảo đảm bằng chính cổ phiếu đó.

Ngân hàng thương mại (NHTM) không được cấp tín dụng, ủy thác cho công ty con, công ty liên kết của ngân hàng thương mại để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu và cho vay để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu;NHTM không được cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu của chính NHTM đó, trừ trường hợp cho người lao động của NHTM Nhà nước để mua cổ phần lần đầu khi cổ phần hóa.

Trường hợp Ngân hàng Nhà nước xét thấy tổ chức, cá nhân không thuộc đối tượng người có liên quan nhưng có lợi ích liên quan với khách hàng vay hoặc tiềm ẩn rủi ro cho TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, NHNN có quyền yêu cầu TCTD, chi nhánh NHNNg coi những tổ chức, cá nhân này như là người có liên quan của khách hàng.

Theo NHNN, quy định trên sẽ hạn chế rủi ro tín dụng do tập trung vào một khách hàng, một nhóm khách hàng có liên quan; kiểm soát dòng tiền và việc sử dụng tín dụng đúng mục đích; minh bạch hóa dòng tín dụng của TCTD, chi nhánh Ngân hàng nước ngoài; hạn chế sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức trong đầu tư, kinh doanh chứng khoán.

Tại Điều 20 của Thông tư này, NHNN đã “siết” tình trạng sở hữu chéo giữa các TCTD khi bổ sung một số quy định về việc Ngân hàng thương mại (NHTM) mua và nắm giữ cổ phiếu của Tổ chức tín dụng khác.

Siết sở hữu chéo ngân hàng

Cụ thể, NHTM mua và nắm giữ cổ phiếu (bao gồm các khoản ủy thác cho tổ chức, cá nhân khác và cổ đông của ngân hàng thương mại mua, nắm giữ cổ phiếu) của TCTD khác phải đáp đảm bảo tuân thủ các điều kiện: Giá trị thực của vốn điều lệ không thấp hơn vốn điều lệ đã đăng ký; đảm bảo các giới hạn về tỷ lệ an toàn quy định tại thông tư; có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%; có quy trình xét duyệt và đánh giá rủi ro đối với việc mua và nắm giữ cổ phiếu của TCTD khác; từng khoản mua, nắm giữ cổ phiếu của TCTD khác phải được HĐQT, Hội đồng thành viên thông qua; không bị phạt hành chính trong hoạt động ngân hàng trong 1 năm trước ngày mua, nắm giữ cổ phiếu.

NHTM chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu tối đa không quá 2 TCTD khác (trừ trường hợp TCTD khác là công ty con của NHTM đó). NHTM chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu của một TCTD khác dưới 5% vốn cổ phần có quyền biểu quyết của tổ chức tín dụng khác đó.

NHTM không được cử người tham gia HĐQT tại TCTD mà NHTM đã mua, nắm giữ cổ phiếu trừ trường hợp là TCTD đó là công ty con hoặc NHTM tham gia tái cơ cấu, xử lý tổ chức tín dụng yếu kém theo chỉ định của NHNN.

Như vậy, quy định trên sẽ hạn chế đầu tư dàn trải ra ngoài ngành vừa không tập trung nguồn lực cho hoạt động chính vốn khó kiểm soát được rủi ro; hạn chế tối đa tác động tiêu cực của việc sở hữu chéo, thao túng, kiểm soát của ngân hàng, công ty tài chính đối với các TCTD khác thông qua việc cùng với công ty con, công ty liên kết, công ty kiểm soát mua, nắm giữ cổ phiếu, góp vốn và mua cổ phần...