Shisha, "bóng cười" và các chất gây nghiện khác: Nguy hại khôn lường

Tràn lan và nguy hiểm

Tối 20-3, phóng viên Báo Hànộimới đến cửa hàng Bổ coffee shisha, 70C Nguyễn Hữu Huân (quận Hoàn Kiếm) để tìm hiểu về thú chơi của một bộ phận người trẻ. Thấy khách, một thanh niên hướng dẫn: “Cửa hàng mới mở thêm cơ sở ở số 4 Lý Thái Tổ, muốn ngồi trong nhà, mời anh, chị sang bên ấy”. Không gian Bổ coffee shisha ở số 4 Lý Thái Tổ được bài trí rộng rãi có thể ngồi theo nhóm, loa thùng công suất lớn phát nhạc mạnh, ánh đèn lúc mờ, lúc tỏ...

Ngoài đồ uống, thực đơn của cửa hàng công khai giá bán shisha 150.000 đồng/bình; bóng cười loại to 60.000 đồng/bóng. Tuy không chứng kiến khách hút shisha hay thổi “bóng cười” trong hơn 1 giờ ngồi đây, nhưng trong nhà vệ sinh có vương vãi vỏ “bóng cười”...

Địa chỉ khác chúng tôi đến là phố Tạ Hiện (quận Hoàn Kiếm). Giữa không gian ẩm thực, một số du khách vừa thưởng thức những món ăn đặc trưng của Hà Nội, vừa hút shisha. Dùng điện thoại chụp những hình ảnh này ở Prague Pub, ngã ba phố Tạ Hiện và Hàng Buồm, chúng tôi bị một nhân viên yêu cầu xóa ảnh mà không nêu lý do.

Một người dân ở phố Tạ Hiện (xin giấu tên) cho biết: “Sau vụ việc du khách nước ngoài tử vong tại quán cà phê trên phố Lý Thái Tổ, số người sử dụng mặt hàng này giảm, người bán cũng ít hơn, kín đáo hơn”.

Ngoài những cơ sở nêu trên, chỉ cần gõ “coffee shisha”, “điểm hút shisha tại Hà Nội”, “bóng cười”…, trang tìm kiếm Google cung cấp hàng nghìn địa chỉ mua, bán. Liên lạc với số điện thoại quảng cáo bán bình bơm “bóng cười”, chúng tôi được giới thiệu bình 3kg có giá 800.000 đồng/bình, 5kg có giá 1,2 triệu đồng/bình..., càng mua nhiều càng rẻ, phục vụ 24/24 giờ. Như vậy, bất kỳ ai có nhu cầu đều có thể mua, bán bình hút shisha, bình bơm “bóng cười” hoặc sử dụng chúng rất dễ dàng.

Shisha hay còn gọi là “thuốc lào Ả rập” là loại thảo dược mà thành phần trong lá, rễ chứa nicotine, có tác hại giống thuốc lá, thuốc lào, nhưng nguy hiểm hơn vì lượng nicotine vào cơ thể do hút shisha cao hơn. “Bóng cười” thực chất là khí Dinitrogen monoxide, còn gọi là khí N2O, được sử dụng trong y học để gây mê thời gian ngắn. Khi thổi khí N2O nhiều lần, khí sẽ thấm vào mạch máu, tác động lên não bộ và hệ thần kinh.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, người hút shisha mắc các bệnh răng miệng, ung thư phổi cao gấp 5 lần so với người không sử dụng. Người lạm dụng “bóng cười” dễ bị co giật, ngất, mất kiểm soát, trầm cảm...

Tăng cường đấu tranh, chủ động phòng ngừa

Từ những vụ việc phức tạp, đau lòng xảy ra trong thời gian vừa qua, không khó để nhận thấy, địa điểm kinh doanh, sử dụng shisha, “bóng cười”, “tem giấy, “cỏ Mỹ”… thường là vũ trường, quán bar, karaoke, cà phê…

Trong khi đó, theo thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội, toàn thành phố hiện có gần 5.800 cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện, gồm vũ trường, bar có sử dụng nhạc mạnh, karaoke, massage, tẩm quất, khách sạn, nhà nghỉ…

Bên cạnh những cơ sở kinh doanh lành mạnh, một số cơ sở hoạt động trá hình, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tệ nạn xã hội. Qua kiểm tra từ tháng 4-2017 đến nay, Công an thành phố Hà Nội đã phát hiện, xử phạt hành chính gần 200 trường hợp kinh doanh các chất gây nghiện như "bóng cười", shisha, "cỏ Mỹ", "tem giấy"... với số tiền lên tới hàng tỷ đồng.

Đáng nói, dù tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhưng quy trình cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện về an ninh trật tự chưa chặt chẽ. Đa số các hành vi vi phạm ở cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện mới dừng ở mức xử phạt hành chính, chưa đủ sức răn đe.

“Để phòng ngừa hoạt động kinh doanh các chất gây nghiện núp bóng cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện, chính quyền sở tại, công an, quản lý thị trường và các đoàn kiểm tra liên ngành cần phối hợp chặt chẽ; tăng cường kiểm tra, giám sát, chủ động phát hiện những sai phạm”, ông Phùng Quang Thức, Chi cục trưởng Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội Hà Nội cho biết.

Theo bà Bùi Bích Thủy, Trưởng phòng Lao động - Thương binh và Xã hội quận Hoàn Kiếm, việc quản lý hoạt động mua bán, sử dụng shisha, “bóng cười”… liên quan đến nhiều cơ quan, đơn vị. Muốn ngăn chặn, các bên phải cùng vào cuộc với trách nhiệm cao nhất.

Còn bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) kiến nghị, các cơ quan chức năng nên có quy định cấm sử dụng N2O vì mục đích giải trí, cấm sử dụng trên người khi không có chỉ định của bác sĩ.

Về vấn đề này, ông Hoàng Thành Thái, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội cho biết, từ ngày 26-5-2017, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch 110/KH-UBND yêu cầu cả hệ thống chính trị vào cuộc, tuyên truyền, vận động nhân dân nhận biết tính chất nguy hại của các chất gây nghiện, ủng hộ lực lượng chức năng đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm.

Tại Kế hoạch 45/KH-UBND ngày 20-2-2019 về “Phòng, chống ma túy trên địa bàn thành phố Hà Nội”, thành phố tiếp tục chỉ đạo các ngành, địa phương quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh các loại chất gây nghiện, chất hướng thần, các loại thuốc có chứa tiền chất ma túy.

Chủ trương đã rõ, hy vọng các bên liên quan sẽ tăng cường đấu tranh, chủ động phòng ngừa, từng bước đưa shisha, “bóng cười” và các chất gây nghiện khác ra khỏi đời sống, góp phần xây dựng môi trường xã hội an toàn, lành mạnh.