Sai phạm nghiêm trọng trong việc giao đất, giao rừng tại ĐắK Nông

Theo đó, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông kiểm tra, rà soát lại 40 dự án được cho thuê đất, giao đất, giao rừng; ban hành quyết định thu hồi hơn 40,6 tỷ đồng nợ tiền sử dụng đất; thu hồi toàn bộ diện tích đất và tài sản trị giá hơn 10,9 tỷ đồng của Nhà nước do Ban Quản lý rừng đặc dụng cảnh quan Đray Sáp quản lý.

Buông lỏng trong quản lý

TTCP đã chỉ ra quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010, Kế hoạch sử dụng đất 5 năm giai đoạn 2006- 2010 thiếu đồng bộ, thiếu thống nhất, thiếu cập nhập giữa các cấp, các ngành. Từ đó, việc quản lý, sử dụng đất đai theo quy hoạch, kế hoạch trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn, hạn chế dẫn đến sai phạm. Nhiều dự án, công trình sử dụng đất không đúng quy hoạch hoặc sai quy hoạch. Tổ chức thực hiện quản lý, sử dụng đất không đúng quy hoạch, kế hoạch ở nhiều chỉ tiêu, tổ chức thực hiện quy hoạch 3 loại rừng không đạt yêu cầu; mang nặng tính đối phó và không hiệu quả; đáng chú ý là việc lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2006 - 2020 chậm, không đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, nhưng chưa được chú trọng quan tâm để bổ sung, điều chỉnh; vi phạm quy định của Luật Đất đai hiện hành.

Công tác quản lý, sử dụng đất đai biểu hiện sự buông lỏng quản lý trong thời gian dài, có nhiều sai phạm khuyết điểm. Việc bảo vệ rừng còn nhiều yếu kém, nhiều ha rừng bị phá. Nhiều vấn đề nổi cộm trong quản lý rừng, sử dụng đất đai, bảo vệ rừng và phát triển rừng như: Tại Công ty MTV Lâm nghiệp; tạm giao đất, rừng cho 5 doanh nghiệp nhưng không có quyết định giao đất, cho thuê đất, thuê rừng; việc cho 39 doanh nghiệp tư nhân nhỏ thuê đất, giao rừng để thực hiện 40 dự án trồng cao su…

TTCP còn chỉ ra nhiều dự án thu hồi đất trong đó đang có người dân sinh sống, làm ăn ổn định nhưng UBND tỉnh không có phương án đảm bảo tái định canh, định cư cho người dân, đảm bảo điều kiện về y tế, giáo dục, an sinh xã hội và sự đồng thuận, hợp tác của người dân trong phát triển KTXH tại địa phương, tiềm ẩn xảy ra tình trạng bất ổn, bức xúc. Điển hình là việc khiếu kiện về thu hồi đất ở, đất sản xuất của bà con vùng kinh tế mới từ miền Bắc chuyển vào tại huyện Đắk Mil gây khiếu kiện đông người, phức tạp. Đáng chú ý là có 76 hộ dân khiếu nại kéo dài với thời gian trên 25 năm nhưng chậm được giải quyết, gây bức xúc, mất uy tín trong nhân dân.

Trên địa bàn tỉnh được quy hoạch 75 dự án thủy điện như: Nhiều diện tích đất có rừng bị huy động cho các dự án, thay đổi môi trường sống; việc triển khai dự án ít quan tâm tới hạ tầng xã hội, giáo dục, y tế…; một số dự án gây tình trạng tranh chấp đất đai, KNTC đông người, phức tạp, kéo dài trên địa bàn…

Phần lớn những gia đình được giao đất, giao rừng, giao khoán nhưng không quản lý, bảo vệ được theo thỏa thuận. Hậu quả là rừng bị phá, đất đai bị lấn chiếm và Nhà nước không những không thu được tiền thuê đất mà còn phải chi tiền ngân sách để hỗ trợ quản lý, bảo vệ…

Việc tận thu, tận dụng gỗ và tài nguyên rừng khi giao đất, giao rừng, cho thuê đất để triển khai các dự án trên địa bàn có nhiều sơ hở, bất cập dẫn đến tình trạng một lượng lớn gỗ và tài nguyên rừng bị thất thoát.

Đặc biệt, TTCP chỉ ra việc thực hiện các khoản thu về đất từ năm 2004-2011 có nhiều yếu kém, thiếu đồng bộ, thiếu thống nhất, sơ hở. Các cơ quan chức năng trong tỉnh đã không xác định đơn giá cho thuê đất, không đấu giá rừng, xác định đơn giá rừng, ký hợp đồng cho thuê rừng ở hầu hết các dự án có sử dụng rừng. Nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa được đôn đốc thu về ngân sách.

Công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản còn có sai phạm; ở một số dự án trình thủ tục đầu tư thực hiện không đúng quy định; hiệu quả đầu tư một số dự án nước sạch kém, lãng phí ngân sách nhà nước. Một số dự án, gói thầu xây dựng hạ tầng giao thông vi phạm các quy định về thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư; quy định về điều chỉnh dự toán công trình và vi phạm Luật Đấu thầu.

Xử lý nghiêm

Trước những sai phạm nêu trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông chấn chỉnh công tác quản lý, sử dụng đất đai và bảo vệ, phát triển rừng trên địa bàn; kiểm tra, rà soát lại toàn bộ diện tích đất do các công ty đang quản lý, sử dụng. Trên cơ sở đó đề xuất thu hồi lại các diện tích sử dụng sai mục đích, bị lấn chiếm trái phép và bàn giao cho địa phương quản lý để bố trí đất ở, đất sản xuất cho các hộ dân còn thiếu, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đảm bảo ổn định đời sống dân cư, an sinh xã hội, trật tự kỷ cương trên địa bàn tỉnh.

Kiểm tra, rà soát lại 40 dự án cho thuê đất, giao đất, giao rừng thực hiện dự án trồng cao su, trồng rừng, quản lý bảo vệ rừng và dự án nông, lâm kết hợp. Từ đó, thu hồi lại phần diện tích rừng đã giao và chuyển sang cho thuê rừng gắn với thuê đất rừng. Tính toán giá trị rừng bị phá hủy, xác định diện tích bị phá, trữ lượng rừng và kiên quyết, khẩn trương yêu cầu các doanh nghiệp đã được giao rừng, cho thuê đất có rừng nhưng để bị phá rừng nộp ngân sách Nhà nước…. Thu hồi về ngân sách số tiền nợ đọng của cá nhân và tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất. Chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước của ngành thuế tỉnh, chống thất thu ngân sách trong quản lý, sử dụng đất đai…

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông ban hành quyết định thu hồi hơn 40,6 tỷ đồng nợ tiền sử dụng đất về ngân sách; thu hồi toàn bộ diện tích và tài sản trị giá hơn 10,9 tỷ đồng của Nhà nước do Ban Quản lý rừng đặc dụng cảnh quan Đray Sáp quản lý mà UBND tỉnh đã tạm giao nguyên trạng cho Công ty Cổ phần Xây dựng Liên Thành sai quy định pháp luật; Thu hồi các Quyết định, Văn bản tạm giao đất cho các doanh nghiệp sai quy định pháp luật.

Thu hồi số tiền 12,6 tỷ đồng tiền thuê đất của các Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp về ngân sách tỉnh như: Đức Hòa, Thuận Tân, Trường Xuân. Tính toán tiền thuê đất của 14/17 Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp và Công ty Cà phê còn lại để thu về ngân sách tỉnh.

Yêu cầu Công ty MTV lâm nghiệp Quảng Tín hủy các hợp đồng liên doanh, liên kết sử dụng đất với các doanh nghiệp.

TTCP xác định trách nhiệm để xảy ra các sai phạm, khuyết điểm được phát hiện qua thanh tra thuộc về chủ tịch UBND tỉnh, thường trực UBND tỉnh, Giám đốc các Sở Tài nguyên môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Cục trưởng Cục thuế .

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra sai phạm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.