Rộng mở cơ hội tiếp cận chính sách an sinh

Mới có 1,3% người lao động tham gia

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách của Đảng, Nhà nước, được triển khai từ năm 2008 đến nay, tạo điều kiện cho người dân làm những công việc không có hợp đồng lao động tham gia, để có lương hưu khi về già (trước đó, chỉ có đối tượng làm việc có hợp đồng lao động, công chức, viên chức... mới được tham gia bảo hiểm xã hội). Sau hơn 13 năm triển khai, bảo hiểm xã hội tự nguyện dần đi vào đời sống, thu hút hơn 60.000 người dân ở Thủ đô tham gia.

Kết quả đạt được trong việc đưa bảo hiểm xã hội tự nguyện vào đời sống rất đáng ghi nhận, song vẫn còn thấp so với tiềm năng. Hiện tại, toàn thành phố mới có gần 40% số người trong độ tuổi lao động có tên trên hệ thống bảo hiểm xã hội (hơn 38% tham gia theo diện bắt buộc; 1,3% tham gia theo diện tự nguyện). Như vậy, Hà Nội còn khoảng 60% lực lượng lao động trong độ tuổi, tương ứng với khoảng 3 triệu người, chủ yếu ở nhóm lao động làm nông nghiệp, làm công việc tự do chưa tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Lý giải nguyên nhân số người tham gia bảo hiểm xã hội còn thấp, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội Vũ Đức Thuật cho hay, nhiều người lao động hiện đi làm xa hoặc làm việc theo thời gian không cố định, nên không dễ tiếp cận để tuyên truyền, vận động. Nguồn lực để hỗ trợ mức đóng cho người tham gia có hoàn cảnh khó khăn còn thấp, khiến một số trường hợp không đủ khả năng tham gia. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định hiện hành khá dài (20 năm), lại không có chế độ ốm đau, thai sản, nên chưa hấp dẫn lao động trẻ, nhất là lao động nữ...

Nhiều biện pháp “kích cầu”

Nhằm thu hút người dân Thủ đô tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, trong “Tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân” năm nay, các bên liên quan quan tâm “kích cầu” bằng nhiều giải pháp linh hoạt, sáng tạo. 

Thời gian này, Bảo hiểm xã hội Hà Nội cùng Bưu điện thành phố đã huy động lực lượng cán bộ, nhân viên, tuyên truyền viên tổ chức các hoạt động truyền thông theo hình thức trực quan; đồng thời tổ chức tư vấn theo nhóm nhỏ. Theo đó, những người có trách nhiệm đến các địa điểm tập trung nhiều lao động tự do như chợ dân sinh, làng nghề, các tuyến phố kinh doanh, hộ gia đình... để phổ biến tính ưu việt của chính sách.

Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội quận Hoàng Mai Ngô Thị Thanh Hà cho biết, biện pháp tuyên truyền theo mô hình 1-1 (một cán bộ và một người dân) đã phát huy hiệu quả. Ngay sau lễ ra quân hưởng ứng “Tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân” diễn ra ngày 8-5 vừa qua, quận Hoàng Mai phát triển mới thêm nhiều đối tượng và đến nay, đã có gần 2.400 người trên địa bàn tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Chị Nguyễn Thị Loan (tổ dân phố 1, phường Yên Sở, quận Hoàng Mai) chia sẻ: “Sau khi nghe tư vấn, tôi đã hiểu rõ, bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách của Nhà nước, do Nhà nước quản lý, triển khai, nên nguồn tiền đóng góp của người dân được bảo đảm an toàn. Vì vậy, tôi đã tham gia từ tháng 5 năm nay”.

Tại huyện Chương Mỹ, việc phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện được chú trọng, thông qua các mô hình điểm được thực hiện bởi người có uy tín thuộc Hội Liên hiệp phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên... “Họ là những người gần dân, sát dân, hiểu rõ hoàn cảnh của từng người, nên việc vận động người dân tham gia thường trúng đối tượng, đạt hiệu quả cao. Bằng cách này, toàn huyện hiện có gần 2.800 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện”, Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Chương Mỹ Trần Văn Hoan thông tin. Còn tại huyện Ba Vì, một số địa phương trích kinh phí hỗ trợ thêm cho người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện...

Nhờ sự nỗ lực, sáng tạo trong quá trình vận động, ngay trong những ngày đầu thực hiện “Tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân”, mỗi quận, huyện, thị xã trên địa bàn Hà Nội đã phát triển mới được khoảng 50 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Dự kiến lũy kế đến cuối năm 2022, Hà Nội có khoảng 109.000 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Theo Giám đốc Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Hòa, các cơ quan chức năng đã tham mưu với UBND thành phố đề xuất HĐND thành phố hỗ trợ kinh phí cho người đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện giai đoạn 2022-2025 theo hướng tăng lên so với hiện nay. Thành phố cũng khuyến khích các địa phương hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người tham gia; chủ động huy động nguồn lực để tặng sổ bảo hiểm xã hội theo hình thức tự nguyện cho các trường hợp khó khăn, giúp người lao động rộng mở cơ hội tiếp cận chính sách, có điểm tựa an sinh lúc tuổi già.