Rõ cơ chế để nâng cao hiệu quả

Cán bộ nhiệt huyết, sai phạm giảm

Không quản ngại thời tiết nắng, mưa, các thành viên Ban TTND phường Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy) - tuy đã ở vào tuổi thất thập - vẫn kiên trì trên từng con phố, ngõ ngách nhắc nhở người bán hàng cùng các hộ dân không đỗ xe, để hàng hóa sai quy định, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường; góp ý, tuyên truyền vận động bà con kinh doanh ngành hàng ăn uống thực hiện quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm. Thậm chí, họ sẵn sàng "nhập vai" người lao công thu dọn, xóa “chân” rác. Vất vả, mệt nhọc, nhiều khi phải nhận thái độ khó chịu của người bị nhắc nhở, phê bình, nhưng nhiệt huyết và trách nhiệm của các thành viên Ban TTND vẫn không hề giảm.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường Nghĩa Tân Ngô Văn Minh cho biết, với sự tích cực, quyết tâm, từ đầu năm đến nay, Ban TTND phường đã phát hiện, kiến nghị với chính quyền giải quyết, xử lý 30 điểm kinh doanh lấn chiếm hè, đường; 10 điểm đỗ ô tô trái quy định; 5 gia đình xây dựng cơi nới trái phép; 3 điểm tồn đọng rác thải; 10 điểm giết mổ gia cầm không rõ nguồn gốc và bán hàng ăn làm ảnh hưởng đến môi trường sống của nhiều người...

Tại quận Long Biên, theo Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận Ngô Thanh Xuân, hoạt động thanh tra, giám sát tại cơ sở luôn được Mặt trận đề cao. Từ đầu năm đến nay, các ban TTND, ban GSĐTCCĐ trên địa bàn quận đã giám sát 245 vụ việc, 64 công trình đầu tư cộng đồng và phối hợp với các ban, ngành chức năng giám sát 630 công trình xây dựng, tổ chức 100 cuộc hòa giải tại cơ sở... Tại phường Phúc Lợi (quận Long Biên), qua công tác giám sát, ban TTND đã phát hiện một vụ việc có dấu hiệu tham nhũng khi UBND phường không chi trả hết tiền hỗ trợ của doanh nghiệp tặng quà Tết cho hộ nghèo, kịp thời kiến nghị cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra, xử lý. Còn tại quận Hoàng Mai, qua thanh tra, giám sát 198 công trình về đất đai, xây dựng, các ban TTND, ban GSĐTCCĐ đã đề nghị thu hồi về cho Nhà nước 9.848m2 đất bị lấn chiếm...

Những "bó buộc" cần tháo gỡ

Tuy đạt được những kết quả tích cực, nhưng nhiều người trực tiếp làm công tác TTND, GSĐTCCĐ và cán bộ Mặt trận cho rằng: Kết quả công tác chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Nguyên nhân chủ yếu là ở nhiều địa phương, cấp ủy đảng, chính quyền chưa quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện cho hoạt động này; việc xử lý, giải quyết các kiến nghị của ban TTND, ban GSĐTCCĐ còn chậm, thiếu kiên quyết, nhất là trong lĩnh vực giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...

Trưởng ban TTND xã Xuân Canh (huyện Đông Anh) Lê Xuân Viết chia sẻ, Ban TTND ở đây chỉ có thể giám sát những công trình nhỏ do xã, huyện đầu tư và mang tính giám sát cộng đồng, còn những công trình cấp thành phố hay quốc gia đầu tư do không có cơ chế cụ thể, nên TTND không được tiếp cận bản vẽ, thiết kế, cũng không có thông tin làm cơ sở giám sát. Ngay cả nhiều vụ việc lấn chiếm đất công, sử dụng đất sai mục đích trên địa bàn được TTND phát hiện, kiến nghị đến chính quyền xã, nhưng rất chậm được xử lý, làm ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân và uy tín của ban TTND, ban GSĐTCCĐ tại cơ sở. Một rào cản khác là thành viên ban TTND, ban GSĐTCCĐ chưa có cơ chế bảo vệ, nhiều khi bị đối tượng vi phạm viết đơn thư nặc danh hạ uy tín nhưng không được làm rõ, trong khi họ chỉ làm việc trên tinh thần “vác tù và hàng tổng” không có phụ cấp.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường Bạch Đằng (quận Hai Bà Trưng) Phạm Ngọc Thạch kể một câu chuyện thực tế để nói về những rào cản khiến cho hoạt động TTND kém hiệu quả: "Cách đây vài tháng, Ban TTND phát hiện tuyến đường Tây Kết thi công không đúng thiết kế, quy trình, đơn vị thi công chỉ san lấp qua loa rồi láng mặt đường, không bảo đảm chất lượng. TTND có kiến nghị nhưng do thiếu cơ chế ràng buộc nên chính quyền chậm xử lý". Cũng vì lý do này nên đối với nhiều công trình, ban TTND, ban GSĐTCCĐ không được tham gia nghiệm thu, sai phạm chưa được khắc phục thì đơn vị thi công đã được thanh toán và rút an toàn.

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ thành phố Bùi Anh Tuấn thẳng thắn đánh giá: Công tác phối hợp của MTTQ với chính quyền, các tổ chức thành viên còn chưa chặt chẽ, kịp thời. Nhiều dự án lớn tại địa phương, cần đến sự giám sát ở cơ sở nhưng vẫn bị bỏ ngỏ… Một nguyên nhân khác khiến hoạt động TTND, GSĐTCCĐ chưa phát huy tối đa hiệu quả là nguồn kinh phí hỗ trợ hoạt động rất khó khăn...

Từ thực tiễn hoạt động, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận Thanh Xuân Đồng Tiến Dũng cho biết, để khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu quả công tác TTND, GSĐTCCĐ, quận xây dựng chuyên đề “Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động TTND và GSĐTCCĐ” với 5 giải pháp chính là: Tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân dân về vai trò, nhiệm vụ, chức năng của TTND, GSĐTCCĐ; củng cố lực lượng TTND và GSĐTCCĐ thực sự vững mạnh; đổi mới phương thức hoạt động giám sát theo hướng đồng bộ và hiệu quả; xác định rõ mối quan hệ với cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức khác nhằm nâng cao vị thế, hiệu quả của hoạt động TTND, GSĐTCCĐ; chính quyền các cấp tạo điều kiện về kinh phí hoạt động. Đây cũng là một kinh nghiệm quý để có thể nâng cao hơn hiệu quả hoạt động TTND, GSĐTCCĐ tại các cơ sở nói chung nhằm phát huy quyền làm chủ, tham gia quản lý xã hội của nhân dân và cũng là một kênh chống tiêu cực, tham nhũng. Điều này không chỉ cần có sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền, mà còn cần cả sự nghiên cứu, điều chỉnh của các cấp thẩm quyền đối với những vấn đề còn làm "bó buộc" hoạt động này.