Quyền sử dụng máy thở: Trường hợp nào được ưu tiên?

Thời điểm này, đội ngũ y, bác sĩ và các nhân viên y tế đang là những người được ngợi ca nhất do những nỗ lực không biết mệt mỏi trong cuộc chiến căng thẳng với đại dịch toàn cầu. Trên các ban công, người dân ca hát nhằm động viên các bác sĩ, chia sẻ những dòng tweet về sự dũng cảm của họ và khắc ghi những gương mặt hằn vết bầm tím vì phải đeo khẩu trang liên tục suốt thời gian dài.

Để ghi nhận sự hy sinh và vai trò quan trọng của họ, chính quyền bang Pennsylvania mới đây đã thông qua một số hướng dẫn mới cho phép các bác sĩ, y tá và những nhân viên y tế khác có quyền ưu tiên sử dụng máy thở nếu họ không may bị lây nhiễm. Tuy nhiên, trước tình trạng máy thở đang trở nên rất khan hiếm tại Mỹ do số lượng bệnh nhân tăng với tốc độ “chóng mặt”, ý tưởng của giới chức bang Pennsylvania đã khiến nhiều người cảm thấy không thoải mái.

Trong động thái liên quan, một ủy ban tại bang Maryland đã từ chối quyền ưu tiên này với lập luận rằng, những người mắc Covid-19 nghiêm trọng tới mức cần đến máy thở nhiều khả năng sẽ không thể sớm trở lại với công việc và việc phải phân loại những trường hợp nào được sử dụng máy thở là sự lừa dối về đạo đức.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và các thành viên thuộc lực lượng ứng phó Covid-19 đã phủ nhận tình trạng thiếu hụt sẽ dẫn tới việc phải lựa chọn ai mới là đối tượng được ưu tiên chăm sóc hoặc sử dụng trang thiết bị y tế. Dù vậy, nhiều quan chức các bang và bác sĩ tại các “điểm nóng” về Covid-19 vẫn cảnh báo điều này là không thể tránh khỏi và sẽ sớm xảy ra. Trong trường hợp đó, nhiều bệnh viện sẽ kích hoạt kế hoạch lựa chọn điều trị, đồng nghĩa phải “xếp hạng” bệnh nhân dựa trên nhận định những trường hợp nào được hưởng lợi từ việc chăm sóc đặc biệt.

Phụ nữ mang thai sẽ nhận thêm “điểm ưu tiên” trong kế hoạch của hầu hết bệnh viện. Đây rõ ràng không phải là vấn đề có thể gây tranh cãi. Tuy nhiên, người già, bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, những trường hợp mắc bệnh mạn tính và người khuyết tật thường không được ưu tiên như vậy. Hồi tháng 3 vừa qua, nhóm bảo vệ quyền lợi người khuyết tật Arc đã gửi hàng loạt phàn nàn đến Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ (DHHS), phản đối những kế hoạch gây bất lợi đối với các trường hợp mắc chứng chậm phát triển trí tuệ hoặc mất trí.

Trong những cuộc thảo luận kín, các quan chức bệnh viện, những nhà nghiên cứu đạo đức y sinh học và nhiều bác sĩ tham gia cho biết vẫn tồn tại nhiều tranh cãi về những chi tiết quan trọng khi xảy ra tình trạng thiếu hụt trang thiết bị y tế, dù số bệnh nhân cần máy thở đang tăng cao từng ngày.

Nhà đạo đức y sinh học Brendan Parent nhận định, nhiều bệnh viện và các bang đang thực hiện 2 phương án. Phương án đầu tiên mang nặng tính thực tế, ưu tiên những trường hợp có cơ hội sống cao nhất, trong khi lựa chọn còn lại tập trung vào công lý xã hội và bảo đảm mọi trường hợp đều được đối xử công bằng.