Quan trọng vẫn là thiết thực

Nào là tiêu tốn ngân sách mà thiếu hiệu quả, là nơi an dưỡng của một số cây bút cao tuổi đã "quá quen mặt" với các TST. Nào là người viết cần có nhiều trải nghiệm từ đời sống cũng như tích lũy thông tin, kiến thức từ sách báo, chứ không chỉ trông chờ vào khoảng thời gian vỏn vẹn mươi, mười lăm ngày ở TST? Và, có phải vì sự lặp đi lặp lại trong cách tổ chức TST mà thường chỉ những cây viết cao tuổi mới tới TST chứ người trẻ hầu như không màng đến...?

Thực tế cho thấy quá trình sáng tạo phụ thuộc vào tài năng, phong cách riêng của tác giả nhưng với mô hình sáng tác tập trung, việc dành ra một quãng thời gian ở một không gian khác để chuyên tâm vào sáng tác vẫn phát huy được hiệu quả với những người làm việc nghiêm túc, có ý tưởng hay, có đề cương tốt. Thêm nữa, không thể đòi hỏi phải có tác phẩm hay, được hoàn thiện ở TST bởi công việc sáng tạo là cả một quá trình và TST chỉ là một mắt xích trong đó.

Tuy thế, mô hình TST cần nâng cao tính hiệu quả hơn nữa. Cách tổ chức TST cần gắn liền với những chuyến đi thực tế để tác giả cảm nhận, chắt lọc vốn kiến thức; mà phải là những chuyến đi thực tế mang tính thâm nhập, trải nghiệm chứ không theo kiểu giao lưu, giao đãi. Hơn nữa, mô hình TST phải là nơi đầu tư chiều sâu cho những tác giả tài năng; không thu nhận "trại viên" theo kiểu đại trà, ai cũng được góp mặt, mà nên tiết giảm số tác giả dự trại tăng hiệu quả. TST phải có sự khai thác những không gian văn hóa, không gian thiên nhiên mới, góp phần giúp các tác giả trải nghiệm cái mới chứ không nên chỉ tập trung ở một số địa chỉ quen thuộc.

Tổ chức TST là một cách để Nhà nước, hội nghề nghiệp quan tâm đầu tư cho văn nghệ sĩ môi trường sáng tạo. Sau một khoảng thời gian dài, thực tế cho thấy vẫn nên giữ mô hình ấy, nhưng cần làm cho nó mới hơn, hay hơn và quan trọng vẫn là thiết thực hơn.