Quản lý thuế với hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử:Tạo thuận lợi cho người nộp thuế

Giảm thiểu chi phí, thời gian tuân thủ nghĩa vụ thuế

Theo quy định hiện hành, cá nhân kinh doanh có thu nhập năm từ 100 triệu đồng trở lên phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Thực tế cho thấy, chính sách về khai thuế, nộp thuế đối với các hộ, cá nhân phát sinh hoạt động kinh doanh thương mại chưa có quy định riêng mà vẫn áp dụng chung quy định như đối với hộ, cá nhân kinh doanh truyền thống, do đó, tồn tại nhiều bất cập.

Ngoài ra, thời điểm hiện tại chỉ quy định các hộ, cá nhân kinh doanh thông qua sàn thương mại điện tử có trách nhiệm tự kê khai, tự nộp thuế, tự chịu trách nhiệm. Cơ quan thuế quản lý thuế đối với các hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn thông qua cơ chế yêu cầu sàn thương mại điện tử cung cấp thông tin và thu thập thông tin từ bên thứ ba để rà soát đưa vào diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc xử lý truy thu. Thế nhưng, thông tin sàn cung cấp thường chưa đầy đủ và chưa sát thực tế.

Thống kê trên cả nước, hiện tổng số cá nhân kinh doanh thương mại điện tử đưa vào diện rà soát là hơn 76.400, trong đó đã xử lý vi phạm hơn 30.000 trường hợp với tổng số tiền truy thu và xử phạt là 1.223 tỷ đồng.

Trước thực tế nêu trên, Tổng cục Thuế đã đưa vào vận hành Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử. Đối tượng hỗ trợ trên cổng này là các hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn giao dịch thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki…; trên mạng xã hội như Facebook, Zalo; các hộ, cá nhân thu nhập từ hoạt động trên các nền tảng quảng cáo như Google, YouTube…

Theo Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh và cá nhân (Tổng cục Thuế) Nguyễn Thị Lan Anh, Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử được xây dựng với các tính năng cơ bản như: Đăng ký thuế, kê khai, nộp thuế, tra cứu; hướng dẫn sử dụng, tiếp nhận phản hồi từ người nộp thuế; tự động hóa và tích hợp hướng dẫn chi tiết cách thức thực hiện nghĩa vụ thuế, thu thập và xây dựng cơ sở dữ liệu về hộ, cá nhân kinh doanh cũng như tự động tính mức thuế dựa trên doanh thu mà người nộp thuế kê khai, giúp người kinh doanh dễ dàng theo dõi, nắm bắt số thuế phải nộp theo quy định.

Tiến sĩ, giảng viên chính Khoa Tài chính (Học viện Ngân hàng) Nguyễn Thị Cẩm Giang đánh giá, việc triển khai cổng thông tin nộp thuế cho thương mại điện tử không chỉ là giải pháp chuyển đổi số tiên tiến mà còn phản ánh quyết tâm mạnh mẽ của ngành Thuế trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu chi phí và thời gian tuân thủ nghĩa vụ thuế cho người dân, góp phần quan trọng vào việc xây dựng ngành Thuế chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Cụ thể, bằng các thủ tục đăng nhập cổng thông tin trên một chiếc điện thoại có kết nối internet, thông tin mà người nộp thuế kê khai sẽ trở thành nguồn dữ liệu quan trọng trong cơ sở dữ liệu lớn về thương mại điện tử, phục vụ cho công tác quản lý thuế.

Tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý đối với hoạt động thương mại điện tử, bà Nguyễn Thị Cẩm Giang cho rằng, ngành Thuế cần triển khai đồng bộ các giải pháp; trong đó tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế chấp hành quy định pháp luật, đặc biệt đối với hộ cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ có thu nhập từ hoạt động quảng cáo, viễn thông và các nền tảng số khác; triển khai thanh tra, kiểm tra các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử và tổ chức là đơn vị vận chuyển và trung gian thanh toán...

Theo quy định tại Luật Quản lý thuế (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua, từ ngày 1-4-2025, tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán (bao gồm cả tổ chức trong nước, nước ngoài) và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác theo quy định của Chính phủ thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai số thuế đã khấu trừ cho các hộ, cá nhân kinh doanh.

Nhiều chuyên gia cho rằng, các sàn thương mại điện tử nắm rất rõ tên tuổi, địa chỉ, hàng hóa, dịch vụ và doanh thu của các hộ, cá nhân kinh doanh qua sàn. Vì vậy, việc thu thuế thay sẽ thuận tiện hơn nhiều so với việc cá nhân tự kê khai, nộp thuế, đồng thời giảm thiểu tối đa tình trạng trốn thuế.

Tổng cục Thuế cho biết, ngành Thuế tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành chia sẻ, kết nối dữ liệu phục vụ quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử; làm giàu cơ sở dữ liệu lớn về thương mại điện tử, thu thập thông tin từ nhiều nguồn, trên cơ sở đó thực hiện khai thác, xử lý thông tin để rà soát người nộp thuế đưa vào diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc xử lý truy thu; đồng thời áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xử lý dữ liệu lớn, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp có rủi ro về thuế…