Quan hệ Nga - Anh: Tiếp tục lún sâu vào căng thẳng

Mới đây, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga M.Zakharova đã phản bác tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Anh G.Williamson về vụ 2 công dân Anh nghi bị đầu độc tại Amesbury. Bà cho rằng, ông G.Williamson cáo buộc Nga đứng sau vụ việc này là vô căn cứ; đồng thời chỉ trích ông Williamson tự “đánh bóng” tên tuổi của mình thông qua những tuyên bố mang tính khiêu khích. Theo bà M.Zakharova, London không đưa ra được bất cứ bằng chứng xác thực nào hay công bố các thông tin về nghi phạm liên quan đến sự việc tại Amesbury.

Vụ đầu độc xảy ra ngày 30-6 khi ông Charlie Rowley và vợ Dawn Sturgess được tìm thấy bất tỉnh trong một căn hộ ở Amesbury. Đến ngày 8-7, cảnh sát khu vực Scotland Yard thông báo bà D.Sturgess đã chết còn chồng bà hồi tỉnh. Các nhà điều tra ngay lập tức chuyển hướng điều tra, cho rằng đây có thể là một vụ giết người. Cơ quan chống khủng bố của cảnh sát London trước đó thông báo, 2 nạn nhân trên đã tiếp xúc với chất độc Novichok - chất bị tình nghi được sử dụng trong vụ đầu độc cựu điệp viên Nga S.Skripal và con gái ông.

Vụ nghi đầu độc mới lập tức gây sự chú ý đặc biệt bởi nó xảy ra vào thời điểm nhạy cảm khi quan hệ Nga - phương Tây đang rơi xuống mức xấu nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh. Trong khi đó, gần đây, hình ảnh và vai trò của Nga trở nên nổi bật thông qua những hoạt động ngoại giao và đặc biệt là World Cup 2018. Đồng thời, quan hệ Nga - Mỹ cũng có tín hiệu tích cực khi hai nước đang chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ D.Trump và Tổng thống Nga V.Putin tại Phần Lan vào ngày 16-7. Đây là sự kiện mà giới phân tích cho rằng đang khiến các đồng minh của Washington ở Châu Âu lo ngại. Việc ông D.Trump kêu gọi Nga trở lại G7 càng như thách thức tình đoàn kết xuyên Đại Tây Dương.

Bởi vậy, trong vụ việc nghi đầu độc lần này, phía Nga có lý do để nghi ngờ rằng lại có thêm một âm mưu nữa nhằm phá hỏng không khí tích cực hiện nay. Giới chức Nga cho rằng, việc Anh khớp nối hai vụ việc với nhau, cũng như nhanh chóng xác định chất độc thần kinh Novichok - chất độc mà phương Tây cho là do Liên Xô chế tạo trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh - là có chủ ý, qua đó làm xấu hình ảnh nước Nga. Nhà nghiên cứu chính trị Aydin Sezer - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thổ Nhĩ Kỳ - Nga ở Istanbul cho rằng, các nước phương Tây đã lợi dụng vụ Skripal để thổi phồng tâm lý bài Nga và chống lại Tổng thống V.Putin, bằng cách mô tả Nga "như một mối đe dọa nghiêm trọng đối với trật tự thế giới".

Theo số liệu của Bộ phát triển kinh tế Nga, năm 2017 kim ngạch thương mại Nga - Anh đạt 12,7 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu nguyên liệu từ Nga (4,5 tỷ USD) chiếm trên một nửa giá trị xuất khẩu 8,6 tỷ USD từ Nga sang Anh. Kim ngạch nhập khẩu từ Anh vào Nga đạt trên 4 tỷ USD năm 2017. Hiện chưa rõ Anh sẽ đưa ra biện pháp trừng phạt nào nhằm vào Nga như vụ Skripal, song sự đối đầu giữa hai bên chắc chắn còn gia tăng.

Nếu căng thẳng leo thang đến mức áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế, cả hai bên sẽ phải gánh chịu những thiệt hại không nhỏ, đặc biệt khi Anh đang hoàn tất quá trình đàm phán rời khỏi Liên minh Châu Âu. Trong khi đó, Nga lại cần thêm nhiều thời gian để phục hồi kinh tế sau gần 5 năm hứng chịu các biện pháp trừng phạt của Mỹ và Châu Âu do sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine.