Philippines: Máy bay do thám Mỹ giúp theo dõi Trung Quốc trên Biển Đông

Thông tin được Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario tiết lộ sau khi hãng thông tấn Kyodo của Nhật ngày 30/7 đưa tin tài liệu mật của Philippines cho thấy máy bay P-3 Orion của Mỹ đã thực hiện các cuộc tuần tra trên quần đảo Trường Sa. Còn theo ông del Rosario, các máy bay do thám P-3 Orion của hải quân Mỹ đã bay thường xuyên trên các vùng biển mà Philippines cho là thuộc lãnh thổ của nước này nhưng Trung Quốc cũng cho triển khai các tàu quân sự.

“Tôi cho rằng đây là điều rất quan trọng cho chúng tôi”, ông Del Rosario cho biết với các phóng viên khi được hỏi về giá trị của thông tin do các máy bay do thám Mỹ thu thập. “Chúng tôi có quyền lợi xét về những gì đang diễn ra trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng tôi, trong các bãi đá thuộc lãnh thổ của chúng tôi và chúng tôi muốn biết xem liệu có sự xâm nhập nào hay không”.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, thậm chí ăn cả vào sát bờ biển Philippines và các nước láng giềng khác. Giới phân tích từ lâu đã cảnh báo những tuyên bố chủ quyền chồng lấn của Trung Quốc với Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei và với hòn đảo Đài Loan có thể châm ngòi cho một cuộc xung đột vũ trang.

Căng thẳng đã tăng cao trong những năm gần đây, khi Trung Quốc có những “chiêu bài” quân sự và ngoại giao hiếu chiến nhằm áp đặt tuyên bố chủ quyền đối với vùng biển giàu tiềm năng này. Philippines liên tục kêu gọi Mỹ, đồng minh quân sự thân cận của mình, giúp đỡ để chống lại Trung Quốc.

Trong khi Mỹ khẳng định sẽ không đứng về phía bên nào trong cuộc tranh chấp Biển Đông, nhưng đã giúp Philippines nâng cấp khả năng quân sự.

Khi được hỏi liệu các máy bay do thám Trung Quốc có đi ngược với quan điểm trung lập của Mỹ trong cuộc tranh chấp Biển Đông hay không, ông del Rosario nhấn mạnh tới mối quan hệ thân thiết giữa Mỹ và Philipppines. Ông chỉ ra hai đồng minh Mỹ-Philippines đã có một hiệp ước quân sự chung, theo đó các bên sẽ giúp đỡ nhau trong thời điểm có sự hiếu chiến từ bên ngoài.

Ông cũng cho rằng Mỹ muốn duy trì hòa bình ở châu Á-Thái Bình Dương và đảm bảo tự do hàng hải ở Biển Đông. “Tôi cho rằng trong bối cảnh đó chúng tôi tin họ có quyền ở đây”, Ngoại trưởng Philippines khẳng định.

“Đó cũng là vì chúng tôi muốn họ ở đây, đó là điều cốt lõi”.

Khi được hỏi các máy bay do thám bay trên các vùng biển Philippines tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông từ khi nào, ông del Rosario cho biết ít nhất là từ khi ông làm ngoại trưởng vào năm 2010.

Tuy không cho biết thông tin thêm về khung thời gian, nhưng ông cho biết các máy bay do thám hoạt đồng hầu hết trong thời gian diễn ra các cuộc tập trận chung Mỹ-Philippines.