Philippines: Cơn “địa chấn” trên chính trường

Khẩu hiệu "Nếu không có tham nhũng, sẽ không có nghèo đói" đưa ra khi nhậm chức và hành động mới nhất của đương kim Tổng thống Benigno cho thấy quyết tâm của nhà lãnh đạo Philippines trong nỗ lực cải thiện không chỉ nền kinh tế mà còn cả bộ máy công quyền của quốc đảo này.

Trở thành tổng thống thứ 15 của Philippines trong bối cảnh quốc gia Đông Nam Á này đang cần một cuộc "cách mạng" nhằm đưa nền kinh tế tăng trưởng trở lại và đẩy lùi tệ tham nhũng, ngay từ ngày nhậm chức (30-6), Tổng thống Benigno đã cam kết điều hành một chính phủ trong sạch và một hệ thống hành chính lành mạnh. Ý tưởng này được đông đảo người dân ủng hộ. Song song với việc bổ nhiệm nhân sự cho nội các mới, Tổng thống Benigno Aquino đã bắt tay vào việc cải cách hệ thống tư pháp và thành lập Ủy ban sự thật để điều tra những cáo buộc sai phạm trong thời gian nắm quyền của người tiền nhiệm Gloria Arroyo.

Quyết định sa thải gần 1.000 quan chức được bổ nhiệm chỉ 60 ngày trước khi diễn ra cuộc bầu cử (ngày 10-5 vừa qua) của Tổng thống Benigno được xem là bước tiếp theo trong nỗ lực "lành mạnh hóa" bộ máy Chính phủ hiện nay của nhà lãnh đạo Philippines. Trong đó, chống tham nhũng là vấn đề được ưu tiên hàng đầu. Theo kế hoạch, văn phòng nội các sẽ tiếp tục điều tra các nhân vật vừa được bổ nhiệm. Tổng thống Benigno cũng cam kết xem xét kỹ mọi dự án sử dụng ngân sách quốc gia để bảo đảm tiền thuế của người dân không bị những kẻ tham nhũng bỏ túi.

Không thể phủ nhận những gì mà cựu Tổng thống Arroyo đã làm cho đất nước Philippines trong hai nhiệm kỳ qua (kể từ tháng 5-2001), song "di sản" của người tiền nhiệm để lại cũng khá nặng nề. Sau gần một thập niên tăng trưởng ổn định, kinh tế Philippines đang gặp nhiều khó khăn khi thâm hụt ngân sách ở mức kỷ lục, khoảng 300 tỷ peso (tương đương 6,7 tỷ USD). Trong khi đó, tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm vẫn ở mức cao lần lượt là 7,5% và 19,1%... Chèo lái nền kinh tế như thế nào, kiểm soát khoản thâm hụt ngân sách sao cho hiệu quả là một thách thức không nhỏ với Tổng thống Benigno trong bối cảnh hiện nay.

Mặc dù giành được chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, nhưng đảng Tự do của Tổng thống Benigno hiện chỉ là thiểu số trong lưỡng viện Quốc hội (45 ghế tại Hạ viện, 4 trong tổng số 23 ghế tại Thượng viện). Điều này như báo trước những khó khăn mà Tổng thống Benigno sẽ gặp phải trong quá trình thực hiện chương trình cải cách kinh tế và ngân sách. Nhưng, cho dù phải đối mặt với những khó khăn trước mắt, người dân Philippines vẫn hy vọng vào sự đổi thay mà Tổng thống Benigno cam kết sẽ mang lại.  

 Việc thay quan chức khi một tổng thống mới lên nắm quyền không là điều lạ lẫm tại các nước trên thế giới; song, sa thải tới gần 1.000 quan chức ngay sau khi lên nắm quyền quả là quyết định không dễ dàng với bất cứ người đứng đầu quốc gia nào. Được xem là "biểu hiện của sự thay đổi và niềm hy vọng", người dân Philippines đang kỳ vọng sau quyết định sa thải táo bạo, Tổng thống Benigno sẽ mở ra một thời kỳ lạc quan mới trên quốc đảo này.