Phấn đấu đến năm 2025, Hà Nội có 100% huyện, thị xã đạt chuẩn nông thôn mới

Đó là thông tin được Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung báo cáo tại hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và Chương trình số 02-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về Phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nông dân được tổ chức sáng nay, 21-9.

Nhiều chỉ tiêu hoàn thành vượt kế hoạch

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, từ năm 2010 đến 2018, tăng trưởng bình quân của ngành nông nghiệp Thủ đô đạt 3,34%/năm; sản xuất nông nghiệp đã có sự chuyển dịch rõ nét.

Năm 2018, cơ cấu sản xuất ngành trồng trọt chiếm 41,24%, giảm 2,18% so với năm 2010; chăn nuôi chiếm 46,34%, tăng 0,38% so với năm 2010; thủy sản chiếm 8,02%, tăng 1,03% so với năm 2010; lâm nghiệp chiếm 0,28%, tăng 0,06% so với năm 2010; dịch vụ chiếm 4,12%, tăng 0,7% so với năm 2010.

Giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2018 ước đạt 259 triệu đồng/ha, vượt trước 2 năm mục tiêu của Chương trình (250 triệu đồng/ha/năm), tăng 126 triệu đồng/ha/năm so với năm 2010 (133 triệu đồng/ha/năm).

Về xây dựng nông thôn mới, thành phố đã có 6 huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, gồm: Đan Phượng, Đông Anh, Thanh Trì, Hoài Đức, Gia Lâm và Quốc Oai. Toàn thành phố có 325/386 xã (chiếm 84,2%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (vượt kế hoạch trước 2 năm so với mục tiêu đề ra là có 80% số xã hoàn thành đến 2020); có 3 xã Đan Phượng, Song Phượng, Liên Trung của huyện Đan Phượng đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Trong 61 xã chưa được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới có 10 xã đạt và cơ bản đạt 19 tiêu chí, 43 xã đạt và cơ bản đạt từ 15-18 tiêu chí, 8 xã đạt và cơ bản đạt từ 11-14 tiêu chí.

Đời sống nông dân không ngừng được cải thiện và nâng cao, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2018 đạt 46,5 triệu đồng/người/năm, tăng 33,5 triệu đồng so với năm 2010 (13 triệu đồng/người/năm). Các huyện có thu nhập bình quân đầu người cao như: Thạch Thất 58 triệu đồng, Gia Lâm 48,9 triệu đồng, Đông Anh 47 triệu đồng...

Đa số các hộ gia đình có nhà kiên cố, khang trang. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn còn 1,81%. Một số huyện có tỷ lệ hộ nghèo thấp như: Quốc Oai 0,46%; Gia Lâm 0,56%; Hoài Đức 0,92%; Thanh Trì 0,99%.

Không phải là tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới nhưng dồn điền đổi thửa có vai trò quan trọng, tạo động lực đẩy nhanh các tiêu chí khác. Do đó, Hà Nội đã chọn dồn điền đổi thửa làm khâu đột phá trong xây dựng nông thôn mới.

Đến nay, thành phố thực hiện dồn điền, đổi thửa được 79.454,3/75.980,1ha (đạt 104,6%), tạo thuận lợi cho người dân tổ chức sản xuất, giảm ngày công, tiết kiệm chi phí sản xuất. Hầu hết người dân nông thôn Hà Nội tin tưởng vào chủ chương, chính sách của Đảng, Nhà nước, thành phố.

Cũng từ khi thực hiện nông thôn mới, Hà Nội đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Đến nay, toàn thành phố có 133 mô hình ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao; 135 chuỗi liên kết an toàn thực phẩm từ sản xuất đến tiêu thụ, giúp người dân phát triển sản xuất bền vững, tạo sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu, bảo đảm đầu ra ổn định...

Bên cạnh những kết quả đạt được, Chương trình vẫn còn một số hạn chế như: Thu hút đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, liên kết chuỗi trong sản xuất còn chưa nhiều. Chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn còn là mối lo của người tiêu dùng. Kết quả xây dựng nông thôn mới giữa các huyện chưa đồng đều. Nguồn lực cho xây dựng nông thôn mới chủ yếu từ nguồn ngân sách nhà nước...

10 kết quả nổi bật trong 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và Chương trình số 02-CTr/TU của Thành ủy

Sáu bài học kinh nghiệm

Từ thành công và cả những hạn chế trong 10 năm chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới và Chương trình số 02 của Thành ủy, thành phố Hà Nội rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Một là, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội từ thành phố đến cơ sở xã phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức về ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của nông nghiệp, nông dân, nông thôn; về mục tiêu, phương châm, cách làm, tạo đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới với tinh thần tự nguyện và trách nhiệm cao.

Hai là, trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nghị quyết, cần linh hoạt, sáng tạo, cụ thể hóa nghị quyết bằng chương trình; đồng thời cụ thể hóa chương trình bằng các đề án, dự án, kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Lựa chọn, chỉ đạo thực hiện các công việc có trọng tâm, trọng điểm. Thường xuyên kiểm tra, động viên, đôn đốc cơ sở. Định kỳ giao ban giữa Ban Chỉ đạo Chương trình của Thành ủy với ban chỉ đạo các huyện, thị xã để nắm tiến độ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Ba là, công tác quy hoạch, xây dựng đề án nông thôn mới phải đi trước một bước, gắn với thực tiễn, đảm bảo dân chủ, sự đồng thuận, khoa học, có tính khả thi cao. Chọn dồn điền đổi thửa gắn với quy hoạch sản xuất làm khâu đột phá để phát triển sản xuất nông nghiệp. Ưu tiên đầu tư các dự án phục vụ sản xuất như thủy lợi, giao thông nội đồng. Kế thừa tối đa các công trình hiện có kết hợp nâng cấp và xây dựng mới. Lấy thôn, xóm làm đơn vị cơ sở và hộ gia đình là hạt nhân để vận động xây dựng nông thôn mới.

Bốn là, phát huy cao độ quyền làm chủ của nhân dân, dân được bàn bạc dân chủ, công khai, minh bạch những công việc trực tiếp liên quan đến lợi ích của cộng đồng và người dân, nhất là xây dựng quy hoạch, đề án nông thôn mới, xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, quy hoạch sản xuất, dồn điền đổi thửa và đặc biệt là việc công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới... Phát huy hơn nữa vai trò giám sát, kiểm tra của người dân đối với việc thực hiện các dự án dân sinh trên địa bàn.

Năm là, dành nguồn lực đáng kể từ ngân sách Thành phố để đầu tư có trọng tâm, trọng điểm các công trình thiết yếu về cơ sở hạ tầng (điện, đường, trường, trạm) cho xây dựng nông thôn mới. Tích cực tuyên truyền, vận động các quận nội thành, doanh nghiệp và nhân dân tự nguyện đóng góp xây dựng nông thôn mới. Kịp thời xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách về hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng hạ tầng nông thôn phù hợp với thực tế, thực hiện đơn giản, nội dung thiết thực, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của nhân dân, huy động được nguồn lực xã hội tham gia xây dựng nông thôn mới.

Sáu là, chú trọng công tác đào tạo bồi dưỡng, nâng cao trình độ và tập huấn về kiến thức xây dựng nông thôn mới cho đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cán bộ trực tiếp làm công tác xây dựng nông thôn mới ở xã, thôn. Coi xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài của đảng bộ, chính quyền và nhân dân các cấp. Đẩy mạnh phong trào thi đua “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới”, định kỳ sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích nổi bật, có cách làm sáng tạo, hiệu quả; coi trọng nhân rộng các điển hình tiên tiến trên các lĩnh vực. Cán bộ làm tốt cần được quan tâm phát triển.

Tiếp tục chọn xây dựng nông thôn mới là khâu đột phá

Về nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung cho biết, Hà Nội phấn đấu đến năm 2020 sẽ tiếp tục phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, chuyên canh tập trung, giá trị cao, bền vững và an toàn vệ sinh thực phẩm. Hà Nội phấn đấu tăng trưởng sản xuất nông nghiệp bình quân từ 3,5-4%/năm trở lên; phấn đấu đưa tỷ trọng giá trị sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao từ 25% lên 35% trở lên trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của thành phố.

Đối với xây dựng nông thôn mới, Hà Nội tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí ở các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là các tiêu chí về y tế, giáo dục, văn hóa, môi trường và thu nhập. Phấn đấu đến năm 2020, thành phố có 85% trở lên số xã đạt chuẩn nông thôn mới (tăng 5% so với mục tiêu của Chương trình), có từ 10 huyện, thị xã trở lên đạt chuẩn nông thôn mới. Hạ tầng kinh tế - xã hội khu vực nông thôn được đầu tư đồng bộ, đáp ứng cơ bản yêu cầu phát triển sản xuất và phục vụ đời sống nhân dân.

Đối với nâng cao đời sống nông dân, Hà Nội phấn đấu đến năm 2020, thu nhập của nông dân khu vực nông thôn Thủ đô đạt 50 triệu đồng/người/năm trở lên; tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên đạt trên 95%; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn còn dưới 1,5%.

Để đạt mục tiêu này, thành phố xác định nhiệm vụ đột phá từ nay đến 2020, đó là: Đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp; sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, ứng dụng công nghệ cao tạo ra sản phẩm sạch, chất lượng cao, an toàn vệ sinh thực phẩm...

Trong xây dựng nông thôn mới, phát triển đồng bộ, hiện đại hóa từng bước kết cấu hạ tầng nông thôn gắn với định hướng phát triển đô thị. Tập trung chỉ đạo huyện Thạch Thất hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019 và thị xã Sơn Tây hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2019.

Thành phố yêu cầu các huyện, thị xã chỉ đạo các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới, xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu năm 2019 và năm 2020 tập trung quyết liệt xây dựng, hoàn thiện những tiêu chí còn chưa đạt, cơ bản đạt.

Xác định xây dựng nông thôn mới là hành trình lâu dài, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, Hà Nội đề ra mục tiêu xa hơn đến 2025, tiếp tục phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, chuyên canh tập trung, giá trị cao, bền vững và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trong nông thôn mới, tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí ở các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là các tiêu chí về y tế, giáo dục, văn hóa, môi trường và thu nhập. Phấn đấu đến năm 2025, 100% các huyện, các xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có ít nhất 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 30% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 15% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Thu nhập của nông dân khu vực nông thôn Thủ đô đạt 60 triệu đồng/người/năm trở lên; tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên đạt trên 95%; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn còn dưới 1%...

Hà Nội dự kiến tổng vốn đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn Hà Nội giai đoạn 2021 - 2025 là 89.000 tỷ đồng. Trong đó, vốn lồng ghép của thành phố là 25.000 tỷ đồng; ngân sách thành phố hỗ trợ trực tiếp 20.000 tỷ đồng; ngân sách cấp huyện là 30.000 tỷ đồng, cấp xã 2.000 tỷ đồng; vốn huy động ngoài ngân sách là 12.000 tỷ đồng.