Nước Đức “nín thở” trước nguy cơ khủng hoảng

Phát biểu với giới truyền thông Đức, lãnh đạo FDP Christian Lindner cho biết, các chính đảng tham gia đàm phán đã không tìm được cơ sở tin tưởng hay một ý tưởng chung cho việc hiện đại hóa đất nước - điều kiện tiên quyết cho một chính phủ ổn định. Ngoài ra, các bên cũng không đạt được đồng thuận trong các vấn đề khác như chính sách giáo dục, tài chính và người di cư...

Tuy nhiên, quan điểm của FDP đã vấp phải sự chỉ trích của CDU/CSU và đảng Xanh. Nữ Chủ tịch đảng Xanh Simone Peter cho rằng FDP “vô trách nhiệm”, làm công chúng thất vọng. Còn đồng Chủ tịch đảng Xanh Cem Ozdemir cáo buộc FDP không có tinh thần sẵn sàng đàm phán để thành lập chính phủ liên minh ngay từ khi bắt đầu các cuộc đàm phán thăm dò. Trong khi đó, Thủ tướng A.Merkel cho rằng, liên đảng bảo thủ đã tìm hết cách để các bên có thể đi tới một thỏa thuận, song không thể thu hẹp bất đồng.

Theo các nhà phân tích, khả năng nước Đức phải tiến hành bầu cử lại rất cao vì không có nhiều dấu hiệu cho thấy Thủ tướng A.Merkel sẽ xây dựng một chính phủ thiểu số với đảng Xanh. Bên cạnh đó, đảng Dân chủ xã hội (SPD) - một trong những đảng từng tham gia liên minh cầm quyền với CDU/CSU trước đây - cũng đã khẳng định không tham gia đàm phán thành lập chính phủ mới. Chủ tịch SPD Martin Schulz tuyên bố, đảng này đã sẵn sàng cho một cuộc bầu cử mới.

Đứng trước nguy cơ khủng hoảng chính trị, ngày 20-11, Thủ tướng A.Merkel đã làm việc với ban lãnh đạo đảng CDU để thảo luận về các bước đi tiếp theo. “Bà đầm thép” của nước Đức cũng báo cáo việc đàm phán thành lập chính phủ đổ vỡ lên Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier để đưa ra hướng giải quyết. Nếu CDU/CSU không tìm được kế sách thay đổi tình hình, Tổng thống F.Steinmeier sẽ phải tuyên bố giải tán Quốc hội và kêu gọi cuộc tổng tuyển cử mới. Tuy nhiên, đây là điều các chính đảng đều không mong muốn do lo ngại đảng cánh hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD) có cơ hội giành thêm ghế tại cơ quan lập pháp Đức. Trong cuộc bầu cử tháng 9 vừa qua, AfD đã tạo nên cơn “địa chấn chính trị” rung chuyển toàn châu lục khi trở thành đảng lớn thứ ba nước Đức.

Trước đây, một số nhà bình luận nhận định sự trỗi dậy của AfD chỉ là một phần của xu thế quốc tế. Tuy vậy, trong thời gian ngắn kể từ khi thành lập tới nay, nhiều thành viên AfD đã vướng phải những cáo buộc đề cao lý tưởng và sử dụng ngôn ngữ tân phát xít. Sự có mặt của đảng cực hữu này được cho là sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến những quyết sách của Thủ tướng A.Merkel và cản trở quá trình Berlin tương tác với Châu Âu.

Việc các chính đảng tại Đức không đạt thỏa thuận hình thành một liên minh chưa từng có tiền lệ trong lịch sử chính trị nước này và nó đang khiến cả nước Đức phải "nín thở". Trong trường hợp một cuộc bầu cử mới được tiến hành, nhiều khả năng liên minh cầm quyền CDU/CSU sẽ vẫn giành được số phiếu cao nhất. Nhưng khả năng đảng của Thủ tướng A.Merkel giành được số phiếu quá bán để tự thành lập chính phủ lại vẫn chưa chắc chắn. Như thế, các cuộc đàm phán thành lập liên minh sẽ vẫn phải tiến hành và nếu các bên tiếp tục không tìm được tiếng nói chung, bất đồng giữa các đảng có thể làm đình trệ các kế hoạch cải cách của nước Đức.