Nói vậy mà không phải vậy

Vì đầu tư theo phong trào nên không hề tính toán đến vùng nguyên liệu ra sao, thị trường tiêu thụ thế nào. Và để hạn chế tổng kinh phí đầu tư, không ít dự án nhập về máy móc và thiết bị vừa cũ vừa lạc hậu. Chính vì đầu tư theo phong trào nên các nhà máy đường khốn đốn về nguyên liệu bởi công suất thì quá lớn mà vùng nguyên liệu lại không đáp ứng được. Kết quả là tranh mua mía vùng nguyên liệu làm nhiều nhà máy dù đã ứng tiền cho nông dân cũng không mua được mía. Nông dân vốn không hiểu biết các quy định trong hợp đồng, cứ thấy ai trả giá cao là bán.

Kết quả là nhiều nhà máy đã ứng vốn cho nông dân cũng không thể mua được nguyên liệu. Cũng vì tỉnh nào cũng xây cảng nên cảng xây xong thưa thớt tàu ra vào và tỉnh phải è cổ trả lãi ngân hàng, có tỉnh xin khoanh nợ. Năm 2008, hai tỉnh duyên hải miền Trung cách nhau chưa đầy 100 cây số cùng tổ chức lễ hội biển. Vì lượng khách trong nước chỉ có hạn nên tỉnh tổ chức trước lợi thế hơn tỉnh tổ chức sau. Mới đây hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh cùng tổ chức lễ hội ẩm thực. Về địa lý, Nghệ An và Hà Tĩnh khác nhau nhưng khoảng cách giữa hai nơi tổ chức lễ hội chỉ có 50 cây số. Giá mà hai tỉnh này kết hợp lại cùng làm, hiệu quả chắc sẽ cao hơn, đồng thời cũng tiết kiệm được tiền lấy từ ngân sách. Rồi hai khu công nghiệp của hai tỉnh nằm cạnh nhau và cùng lơ thơ nhà máy...

Bài học về liên kết vùng trong đầu tư công nghiệp, dịch vụ vẫn còn để lại hậu quả đến ngày nay khi mà nhiều nhà máy đường phải đắp chiếu. Các sản phẩm xi măng tiêu thụ chậm vì chất lượng không cao do công nghệ quá lạc hậu. Nhiều vùng nuôi tôm phải bỏ hoang vì không hiểu biết về kỹ thuật và không tìm được thị trường... Ai cũng nói là phải liên kết vùng trong đầu tư và phát triển kinh tế để tránh lãng phí nguồn lực, song, nói vậy mà không phải vậy.