(HNMO) – Abu Sayyaf là một trong những nhóm thánh chiến nhỏ nhất và tàn bạo nhất ở miền nam Philippines. Cái tên “Abu Sayyaf” có nghĩa là “kẻ mang thanh kiếm” và nhóm này khét tiếng bởi những vụ bắt cóc đòi tiền chuộc hay các cuộc tấn công thường dân và quân đội.
ằm vào thường dân và quân đội.
Nhóm này từng đánh bom một bến phà ở vịnh Manila năm 2004, khiến 116 người thiệt mạng. Hiện nay, chúng đang giữ ít nhất 4 con tin bao gồm các công nhân người Malaysia và Indonesia, một du khách phương Tây và một người Philippines. Quân đội Philippines đã thề sẽ đánh bại nhóm này trước khi nhiệm kỳ của Tổng thống Benigno Aquino kết thúc vào tháng 5 tới.
Abu Sayyaf đã sát hại con tin người Canada là John Ridsdel, 68 tuổi, nhiều tháng sau khi bắt cóc ông từ một khu du lịch.
Con tin người Canada là John Ridsdel, 68 tuổi, vừa bị Abu Sayyaf sát hại. |
Nguồn gốc hình thành
Aby Sayyaf bắt nguồn từ một cuộc nổi dậy ly khai ở miền nam Philippines, vùng đất đói nghèo nơi người Hồi giáo chiếm phần lớn dân số, khác với phần còn lại của đất nước nơi dân cư chủ yếu là người theo Công giáo La Mã.
Nhóm thánh chiến cực đoan Abu Sayyaf tách ra từ Mặt trận dân tộc giải phóng Moro (MNLF), do bất đồng với chính sách của MNLF về việc theo đuổi quyền tự trị và muốn tự mình lập ra một nhà nước Hồi giáo. Vào năm 1991, Abu Sayyaf tuyên bố chiến đấu cho một nhà nước Hồi giáo độc lập ở miền Nam Philíppin. Tuy nhiên, hầu hết các hoạt động của tổ chức này mang tính chất khủng bố, giết hại, bắt cóc và tống tiền. Mỹ đã liệt tổ chức này vào danh sách các tổ chức khủng bố quốc tế.
Phiến quân Hồi giáo Abu Sayyaf. Ảnh: BBC |
Abdurajak Abubakar Janjalani, người lập ra Abu Sayyaf từng là một nhà thuyết giảng đạo Hồi, đã tham gia cuộc chiến tranh Liên Xô-Afghanistan. Abdurajak Abubakar Janjalani nói rằng tại đó đã gặp Osama Bin Laden và được hắn truyền bá tư tưởng. Al-Qaeda đã tài trợ và huấn luyện thời kỳ đầu cho Abu Sayyaf.
Khi Janjalani chết, tổ chức này chia thành hai nhóm chính mà các đầu sỏ của chúng đều đã thiệt mạng trong khoảng thời gian 2006-2007. Kể từ đó, Abu Sayyaf chia thành nhiều nhánh khác nhau và làm việc với nhau dựa trên quan hệ họ hàng hoặc cá nhân. Đôi khi cũng xảy ra xung đột bên trong tổ chức.
Vụ chặt đầu một con tin người Malaysia năm 2015 chính là hệ quả bắt nguồn từ mâu thuẫn trong nội bộ tổ chức, khi một trong hai nhánh đang nắm con tin này muốn đòi nhiều hơn số tiền chuộc ban đầu, và các nhánh khác liên quan đều muốn chia sẻ tiền chuộc.
Ước tính Abu Sayyaf có khoảng 400 thành viên. Kể từ năm 2014, một số nhánh của tổ chức đã tuyên bố trung thành với Nhà nước Hồi giáo (IS). Isnilon Tontoni Hapilon, một trong những đầu sỏ khét tiếng của Abu Sayyaf, đã được công nhận là lãnh đạo của tất cả các nhóm có liên hệ với IS ở Philippines.
Nhóm này nguy hiểm như thế nào?
Abu Sayyaf thường thả các con tin nếu như yêu cầu tiền chuộc của chúng được đáp ứng. Hầu hết các vụ bắt cóc con tin trước đó đã diễn ra như vậy.
Vụ Abu Sayyaf bắt cóc 18 người Indonesia và Malaysia gần đây đã dấy nên nỗi sợ hãi cho các quốc gia trong khu vực về một “Somali mới”, như bộ trưởng an ninh Indonesia từng đề cập, và có thể ảnh hưởng đến trao đổi thương mại của khu vực.
Trung tâm phòng chống cướp biển có trụ sở ở Kuala Lumpur đã cảnh báo các tàu tránh xa những thuyền nhỏ có dấu hiệu đáng ngờ trong khu vực. Trong khi Indonesia và Malaysia đã đề xuất tuần tra chung ở biển Sulu để ngăn chặn các vụ bắt cóc, tấn công.
Cũng có nhiều người lo ngại rằng Aby Sayyaf có thể tiếp tay cho hoạt động khủng bố của các nhóm khác có liên hệ với IS trong khu vực. Các nhà điều tra trong vụ tấn công Jakarta hồi tháng 1 năm nay nói rằng những kẻ khủng bố đã sử dụng vũ khí được chuyển đến từ miền nam Philippines.
Hiện chưa có bằng chứng chứng minh rằng Abu Sayyaf có liên quan tới cuộc tấn công trên, nhưng nhóm này từ lâu đã có liên hệ với những nhóm phiến quân khét tiếng ở Indonesia như Mujahidin Indonesia Timur và Jemaah Islamiyah (JI). Một số thành viên JI tham gia vào vụ đánh bóm Bali đã được Abu Sayyaf cung cấp nơi trú ẩn sau khi chạy trốn khỏi Indonesia.
Ngoài ra, còn có những chứng cứ cho thấy Abu Sayyaf liên kết với các nhóm thánh chiến ở Trung Đông. Gầy đây, thi thể của một chuyên gia bom Ma-rốc, Mohammad Khattab, đã được phát hiện trong một cuộc giao tranh giữa Abu Sayyaf và quân đội Philippines.
Quân đội Philippines đã chiến đấu hằng năm trời nhưng vẫn chưa tiêu diệt được Abu Sayyaf. |
Quân đội và cảnh sát Philippines đã săn lùng để tiêu diệt nhóm này và tìm cách giải cứu các con tin trong nhiều tháng trời, tuy nhiên chưa rõ tiến trình này đã đạt được kết quả đến đâu. Cuộc đụng độ mới đây nhất hồi đầu tháng Tư giữa quân đội và Abu Sayyaf đã khiến 18 binh sỹ thiệt mạng và 56 người bị thương. Đây là con số thương vong cao nhất của quân đội nước này trong vòng 1 năm. Văn phòng chính phủ cho hay Abu Sayyaf đang “trốn chạy”, nhưng chúng vẫn chống trả quyết liệt.
Một số nhà phân tích cho rằng sự hoành hành của Abu Sayyaf đã dẫn đến sự chia rẽ về kinh tế và chính trị giữa miền nam và các vùng khác của Philippines. “Chừng nào người Hồi giáo còn bị áp bức, thì Abu Sayyaf còn tiếp tục tồn tại”, Phó Chủ tịch Mặt trận dân tộc giải phóng Moro Ghazali Jaafar nói.
(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.