Nỗ lực vận hành các dự án điện mặt trời

Phó Giám đốc Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia (A0) Nguyễn Đức Ninh cho biết, với cơ chế khuyến khích ưu đãi về giá điện mặt trời của Chính phủ, rất nhiều nhà đầu tư đã hoàn thành mục tiêu được cấp chứng nhận vận hành thương mại (COD) trước ngày 30-6-2019. Đến nay, đã có 82 nhà máy điện mặt trời được đóng điện với tổng công suất đạt 4.450MW.

Tính đến giữa tháng 4-2019, toàn hệ thống điện chỉ có 4 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất gần 150MW thì đến ngày 26-5, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia đã đóng điện 34 nhà máy điện mặt trời, với tổng công suất đặt lên tới gần 2.200MW. Đến ngày 30-6, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia đã hoàn thành một khối lượng công việc đồ sộ, với tổng cộng 82 nhà máy. Cùng với đó, các cấp điều độ đã vận hành hết công suất vì phải thực hiện khối lượng công việc rất lớn để hòa lưới điện quốc gia. 

Theo ông Nguyễn Đức Ninh, để đáp ứng khối lượng công việc này, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia đã thành lập tổ công tác đóng điện mặt trời để phối hợp chỉ huy thống nhất, liên tục. “Chúng tôi đã huy động nhân lực thực hiện 3 ca, 5 kíp, làm việc cả thứ bảy, chủ nhật và ngày lễ; hỗ trợ nhân lực cho các bộ phận có khối lượng công việc tăng cao tại Điều độ miền Nam và Điều độ miền Trung.

Bên cạnh đó, EVN tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện, đưa vào sử dụng website phục vụ công tác đàm phán, ký kết các thỏa thuận kỹ thuật và hợp đồng mua bán điện, qua đó công khai quy trình thực hiện rút ngắn thời gian nộp, xử lý hồ sơ tại tập đoàn cùng các đơn vị”, ông Nguyễn Đức Ninh cho biết.

Với nhu cầu điện tăng trưởng khoảng 10%/năm, Việt Nam cần bổ sung khoảng 3.500- 4.000MW công suất nguồn điện mới mỗi năm. Tuy nhiên, trong 2 năm tới, sẽ chỉ có khoảng 2.000-2.500MW nguồn điện truyền thống và khoảng 4.000MW năng lượng tái tạo với tính chất không ổn định được bổ sung vào hệ thống. Do vậy, việc đóng điện các nhà máy điện mặt trời sẽ góp phần bổ sung nguồn điện, giảm bớt sự thiếu hụt về năng lượng ở miền Nam.

Tuy nhiên, một thách thức khi vận hành các dự án điện mặt trời là công suất phát có thể thay đổi 60-80% trong khoảng thời gian chỉ 5-10 phút. Các biến động xảy ra ngẫu nhiên theo điều kiện thời tiết. Trong khi đó, đặc điểm vận hành hệ thống điện luôn cần duy trì cân bằng giữa nguồn và tải. Với sự biến thiên công suất như vậy, hệ thống điện luôn cần duy trì một lượng công suất dự phòng điều chỉnh tần số tương ứng, gây khó khăn và tăng chi chí trong công tác vận hành. Đây là thách thức lớn, trong bối cảnh hệ thống điện Việt Nam còn rất ít nguồn dự phòng.

Bên cạnh đó, công suất nguồn năng lượng tái tạo không thể chủ động huy động khi cần cho thời gian cao điểm phụ tải. Nguồn điện mặt trời có cao điểm phát trong khoảng 12h-13h hằng ngày, không trùng với cao điểm phụ tải hệ thống điện. Một vấn đề nữa là các dự án điện mặt trời chủ yếu tập trung tại 6 tỉnh ở miền Trung, miền Nam, gây áp lực lớn cho khả năng tải lượng điện phát ra từ điện mặt trời lên lưới. Nhiều công trình đấu nối lưới điện khu vực rơi vào tình trạng quá tải. 

Khắc phục những khó khăn này, ông Ngô Sơn Hải, Phó Tổng Giám đốc EVN cho biết, Tập đoàn đã đề xuất với Chính phủ bổ sung phát triển các dự án lưới điện; đồng thời, đôn đốc các đơn vị đẩy nhanh tiến độ, thi công các công trình lưới điện liên quan, góp phần giải tỏa công suất các nhà máy điện mặt trời. “Chúng tôi cũng chỉ đạo Trung tâm Điều độ Hệ thống điện quốc gia nghiên cứu, đề xuất các phương án vận hành tối ưu, linh hoạt trong việc huy động các nguồn điện, bảo đảm vận hành hệ thống điện an toàn, liên tục, ổn định”, ông Ngô Sơn Hải nhấn mạnh.