Nỗ lực đóng góp cho hòa bình thế giới

- Xin Phó Thủ tướng chia sẻ về những nỗ lực và sự chuẩn bị của Việt Nam để ứng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc? Việc từng đảm nhận cương vị này năm 2008-2009 sẽ đem tới cho chúng ta những kinh nghiệm và thuận lợi gì trong nhiệm kỳ lần này?

- Đây là lần thứ hai Việt Nam tham gia Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Chính việc đã đảm nhận cương vị này ở nhiệm kỳ trước và có những đóng góp tích cực đã giúp vai trò của Việt Nam được các nước trong Liên hợp quốc công nhận. Vì vậy, trong lần ứng cử này, chúng ta đã đạt được sự tín nhiệm cao của cộng đồng quốc tế. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa rằng Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc một cách nghiễm nhiên, mà việc có được số phiếu cao nhất với tư cách là ứng viên duy nhất của khu vực châu Á - Thái Bình Dương tham gia vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là kết quả của quá trình phấn đấu quyết liệt, vận động suốt 10 năm qua.

Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là một tổ chức có vai trò hết sức quan trọng nên các thành viên Liên hợp quốc đều mong muốn ứng cử vào vị trí này. Cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia vì thế cũng diễn ra hết sức quyết liệt. Trong lịch sử, đã có những nhóm nước bỏ phiếu hơn 140 vòng mà không bầu ra được thành viên của nhóm ứng cử làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Cũng có những đại diện của nhóm nước ra tranh cử nhưng qua rất nhiều vòng không đạt được 2/3 số phiếu cần thiết của Đại hội đồng Liên hợp quốc để trúng cử.

Thực tế này cho thấy thành quả của Việt Nam đạt được với số phiếu cao gần như tuyệt đối để là ứng cử viên duy nhất của nhóm châu Á - Thái Bình Dương vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thể hiện nỗ lực và quyết tâm rất lớn của chúng ta. Điều đó cũng cho thấy rằng, uy tín và vai trò của Việt Nam, khả năng đóng góp của nước ta cho Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là những yếu tố góp phần tạo ra sự thống nhất trong nhóm châu Á - Thái Bình Dương về việc đề cử Việt Nam.

- Sau khi trúng cử vào vị trí Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam sẽ ưu tiên thực hiện những gì để đóng góp vào hòa bình và ổn định khu vực cũng như trên thế giới, thưa Phó Thủ tướng?

- Với việc là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam sẽ tham gia vào một tổ chức toàn cầu về bảo đảm an ninh, hòa bình của thế giới và giải quyết những vấn đề xung đột trên toàn cầu. Những đóng góp của Việt Nam vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sẽ dựa trên cơ sở những chương trình nghị sự của cơ quan này. Việt Nam mong muốn ưu tiên thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, tôn trọng luật pháp quốc tế, đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề như: Sau xung đột, phụ nữ và trẻ em trong xung đột, giải quyết xử lý bom mìn…

Đây cũng là những vấn đề mà Việt Nam cũng có kinh nghiệm thực tiễn. Tham gia Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Việt Nam mong muốn xây dựng môi trường hòa bình, ổn định trên thế giới và khu vực. Việc này cũng sẽ bảo đảm cho Việt Nam có được môi trường hòa bình phục vụ phát triển đất nước.

- Xin Phó Thủ tướng cho biết việc trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sẽ đem tới những thuận lợi và thách thức nào cho Việt Nam trong thời gian tới?

- Trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có 15 thành viên, gồm 5 thành viên thường trực và 10 thành viên không thường trực. Việc quan trọng nhất là sự phối hợp, hợp tác của các nước thành viên không thường trực và thường trực để giải quyết những vấn đề phát sinh, đồng thời bảo đảm tất cả những chủ đề được đưa ra tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc phải đạt được đồng thuận. Khi một nghị quyết không có được sự thống nhất hoặc bị phủ quyết từ một thành viên thường trực thì có thể gây ra sự chia rẽ trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Tôi cho rằng cần tránh điều này và phải phối hợp thật tốt với các ủy viên còn lại để tạo sự đồng thuận. Ngoài ra, Việt Nam phải thể hiện quan điểm dựa trên việc nghiên cứu kỹ và ra quyết định chính xác.

- Chỉ thị số 25-CT/TƯ của Ban Bí thư về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đã có ý nghĩa như thế nào đối với việc Việt Nam tham gia vào Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, thưa Phó Thủ tướng?

- Chỉ thị số 25-CT/TƯ của Ban Bí thư là nâng tầm đối ngoại đa phương, trong đó chú trọng nâng cao vai trò của Việt Nam trong các vấn đề quốc tế và toàn cầu, thể hiện cụ thể bằng việc tham gia, sẵn sàng dẫn dắt, làm trung gian hòa giải trong các vấn đề quan trọng của quốc tế và khu vực. Việc Việt Nam quyết định ứng cử Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là thực hiện chủ trương này.

Cũng cần phải nói rằng, đây là quyết định rất quan trọng vì điều đó không chỉ khẳng định vị thế của Việt Nam mà còn thể hiện trách nhiệm của chúng ta trong vai trò một thành viên Liên hợp quốc cũng như một thành viên của cộng đồng quốc tế.

- Năm 2020 cũng là thời điểm Việt Nam trở thành Chủ tịch ASEAN. Vậy chúng ta sẽ tận dụng cơ hội khi đảm nhận vai trò kép này như thế nào, thưa Phó Thủ tướng?

- Năm 2020, Việt Nam sẽ trở thành Chủ tịch ASEAN, đồng thời bắt đầu nhiệm kỳ tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Đặc biệt, trong tháng 1-2020, chúng ta cùng lúc đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN và luân phiên làm Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Như vậy, dù sẽ phải làm gấp đôi công việc nhưng Việt Nam sẽ có nhiều thuận lợi trong việc đề xuất, thúc đẩy và đóng góp hiệu quả hơn vào chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về sự phối hợp và tăng cường quan hệ giữa tổ chức của Liên hợp quốc với các tổ chức khu vực, trong đó có ASEAN. Đây cũng là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong nhiệm kỳ mới.

- Trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!