Những thách thức điều hành chính sách tiền tệ năm 2016

Xét về trong nước, Việt Nam đạt được nhiều thành tựu về kinh tế vĩ mô giai đoạn 2011-2015 nhưng hoạt động điều hành chính sách tiền tệ của ngân hàng vẫn đối mặt với thách thức trong thời gian tới.

Đó là, hệ thống ngân hàng tiếp tục chịu áp lực về nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh, bởi “việc phát triển thị trường tài chính, phân đoạn thị trường tài chính làm sao để hệ thống ngân hàng đáp ứng nhu cầu về vốn ngắn hạn thì rất khó tại thời điểm này,  hiện nay các giải pháp cơ cấu lại thị trường tài chính đang được triển khai, nên mặc dù có sự quan tâm của các cơ quan, bộ, ngành chức năng nhưng nguồn vốn phục vụ kinh doanh của các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn của ngân hàng”, Phó Thống đốc nói.

“Đây là thách thức của điều hành, bởi đối với ngân hàng thương mại, việc cân đối nguồn vốn và cơ cấu nguồn vốn, nhất là vốn trung-dài hạn là lớn, thách thức điều hành làm sao để ngân hàng cân đối được cơ cấu kỳ hạn đảm bảo hoạt động an toàn”, bà Hồng nói tiếp.

Thách thức  thứ hai là, tình trạng đô la hóa đã được NHNN quán triệt phương châm điều hành để nâng cao vị thế VND, tỷ lệ đôla hóa giảm xuống nhưng thị trường chịu tác động tâm lý nhiều trước diễn biến của kinh tế thế giới. “Thế nên nếu không có những giải pháp linh hoạt, kịp thời, đặc biệt là có sự hỗ trợ của các bộ, ban, ngành, nhất là công tác thông tin truyền thông để giải tỏa tâm lý kỳ vọng của thị trường thì những vấn đề này sẽ gây khó khăn cho điều hành. Hiện nay ngân hàng vẫn huy động và cho vay bằng ngoại tệ. Nếu tâm lý không được giải tỏa thì điều hành của NHNN có nhiều thách thức”, Phó Thống đốc lo ngại.

Trên thế giới, nền kinh tế thế giới biến động khó lường với nhiều nước, không chỉ Việt Nam, đặc biệt năm 2015 biến động lớn, tác động thường xuyên đến tâm lý trong nước. Chẳng hạn Fed tăng lãi suất, mặc dù Fed đã dự định tăng từ lâu và tháng 12 mới tăng, đã được thị trường phản ánh quá tăng giá USD nhưng thời điểm Fed tăng lãi suất tâm lý thị trường trong nước vẫn nặng nề. Hay như đồng NDT mất giá và được đưa vào giỏ tiền tệ của IMF, mặc dù NHNN đã điều chỉnh tỷ giá nhưng tâm lý thị trường vẫn nặng nề.

Hiện trong hoạt động của hệ thống ngân hàng vẫn còn sản phẩm huy động và cho vay ngoại tệ, nên nếu vấn đề tâm lý không được giải tỏa thì việc điều hành tỷ giá trong năm tới sẽ khó khăn.

Một thách thức nữa là về lãi suất. Với tình hình thị trường tài chính hiện nay, hệ thống ngân hàng nắm giữ lượng trái phiếu Chính phủ khá lớn. Yêu cầu của phát hành trái phiếu Chính phủ ở mức cao trong năm 2016 sẽ áp lực lớn đến lãi suất nên việc điều hành lãi suất 2016 sẽ là thách thức của NHNN.

Việc điều hành lãi suất sẽ là thách thức còn bởi lạm phát năm 2015 tuy chưa đến 1% nhưng năm 2016 không thể chủ quan với lạm phát vì tổng hợp thông tin từ các tổ chức quốc tế, IMF đánh giá điểm đáng lưu tâm trong điều hành là xu hướng lạm phát giảm ở nhiều nước trên thế giới không phản ánh giảm phát của nền kinh tế. IMF cho rằng, các nước cần có thông tin truyền thông về giảm phát này để tránh đánh giá sai lệch kỳ vọng thị trường về lạm phát để có ứng xử không phù hợp. Lạm phát  năm 2015 có tác động bởi yếu tố giá cả thế giới giảm, đặc biệt là giá dầu. Nếu như trong trường hợp giá dầu tăng trở lại trong năm 2016 thì yếu tố tác động đến lạm phát cũng rất đáng quan tâm.

“Với những thách thức trên, trong năm 2016, NHNN kiên quyết đưa ra các giải pháp nhằm kiểm soát chặt chẽ và yêu cầu các TCTD báo cáo trạng thái ngoại tệ thường xuyên”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Nói về định hướng điều hành tỷ giá năm 2016, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, NHNN hoàn thiện để tiến tới cách thức điều hành tỷ giá linh hoạt hơn, cân nhắc cả yếu tố trong nước, quốc tế để giảm kỳ vọng và tâm lý găm giữ ngoại tệ. NHNN sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ công cụ giải pháp của chính sách tiền tệ, vẫn quán triệt phương châm nâng cao vị thế VND.