Những “góa phụ đen” lại xuất hiện

(HNM) - Hình ảnh hai nữ nghi phạm thực hiện các vụ đánh bom tại ga tàu điện ngầm ở thủ đô Mátxcơva của Nga hôm 29-3 với khuôn mặt đầy máu và đôi mắt nhắm nghiền đã đưa người dân nước này trở lại ký ức kinh hoàng tưởng đã đi vào quên lãng về những "góa phụ đen".

Họ là những người phụ nữ có một điểm chung là mất chồng, con, anh em hoặc người thân trong cuộc chiến Chechnya từ năm 1994. Như bao người phụ nữ khác, thậm chí nhiều người trong số họ còn rất trẻ hay mới chỉ bước qua lứa tuổi vị thành niên, song ít ai ngờ rằng đó lại là những nữ khủng bố sẵn sàng cho nổ tung khối thuốc mang trên người trong sự đốt nóng của lòng thù hận, dưới danh nghĩa một cuộc thánh chiến Hồi giáo.

Tự xưng là các "shahidka", biến thể tiếng Nga của từ "shahid", có nghĩa những phụ nữ tử vì đạo, lữ đoàn "góa phụ đen" là "con đẻ" của thủ lĩnh phiến quân Chechnya Shamil Basayev, kẻ chủ mưu những vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại Nga và cũng đã bị lực lượng an ninh Nga tiêu diệt năm 2006. Lập nên lực lượng khủng bố đặc biệt này, Basayev muốn thử nghiệm lý thuyết của y rằng, để đối phó với sự đề cao cảnh giác của an ninh Nga, những phụ nữ sẽ ít thu hút sự nghi ngờ hơn những người đàn ông Chechnya với khuôn mặt đặc trưng Hồi giáo.

Không ai biết chính xác số lượng "góa phụ đen" là bao nhiêu, song họ thường xuất thân từ khu vực miền núi Bắc Kavkaz, cách thủ đô Mátxcơva khoảng hơn 1.000km về phía Nam, nơi có đông đảo cộng đồng Hồi giáo sinh sống. Đa phần là những người ít học, họ dễ dàng bị các phần tử Hồi giáo cực đoan thuyết phục trong các chiến dịch tìm kiếm và tuyển mộ chiến binh cảm tử phục vụ cho các vụ tấn công nhằm vào nước Nga.

Các cuộc huấn luyện thường diễn ra trong những khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt, lẩn khuất giữa rừng sâu, nơi lực lượng an ninh Nga khó chạm tới. Họ được dạy cách giấu bom trong quần áo, kích nổ thiết bị và cách giữ bình tĩnh khi bị nghi ngờ. Cùng với đó, họ được nhồi nhét những tư tưởng cực đoan và quan điểm rằng, người Nga là kẻ thù xâm lược đất nước. Cuộc sống trở nên khó khăn do mất chồng, con - những trụ cột chính trong gia đình khiến họ luôn mang nặng lòng thù hận và ý nghĩ trả thù. Tư tưởng cực đoan này còn được nuôi dưỡng bởi đặc thù của xã hội Chechnya, nơi mối quan hệ dòng họ rất chặt chẽ. Nếu kẻ ngoại tộc giết một thành viên nào đó trong gia tộc, tất cả thành viên của dòng họ đó sẽ có trách nhiệm trả thù bằng cách giết thủ phạm hoặc ít nhất là một thành viên của dòng tộc kia.

Hồi tháng 10-2002, nhóm "góa phụ đen" đã tham gia vụ bắt cóc và giữ hơn 900 người làm con tin tại một nhà hát ở Mátxcơva. Một năm sau đó, cũng chính họ đã thực hiện vụ khủng bố tại buổi hòa nhạc ngoài trời ở thủ đô của Nga, một tàu chở khách ở miền nam nước Nga và khách sạn hạng sang National ở Mátxcơva, đối diện với điện Kremlin... Năm 2004, một nhóm "góa phụ đen" quấn thuốc nổ quanh người đã khiến hai máy bay chở khách của Nga nổ tung. Sau khi Basayev bị tiêu diệt ở Ingushetia năm 2006, có nhiều ý kiến cho rằng lữ đoàn góa phụ đen bị giải tán. Tuy nhiên, vụ tấn công khủng bố hôm 29-3 cho thấy có thể không phải là như vậy.