Những ai có nguy cơ bị rối loạn nhân cách ranh giới?

Chiều 18-3, Viện Sức khoẻ tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) tổ chức hội thảo truyền thông với chủ đề “Rối loạn nhân cách ranh giới”.

Tại hội thảo, bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Hoàng Yến, Phòng Tâm thần Nhi-Vị thành niên, Viện Sức khoẻ tâm thần chia sẻ về một ca bệnh rối loạn nhân cách ranh giới điển hình là nữ học sinh lớp 8 ở Hà Nội.

Hiện bệnh nhi sống với bố mẹ và em gái. Trước khi mắc bệnh, bệnh nhân là một học sinh ngoan, có học lực khá giỏi và có tiền sử sức khoẻ hoàn toàn bình thường.

Tuy nhiên, khoảng 3 năm nay, do áp lực học tập, bố mẹ thường xuyên mâu thuẫn, cãi vã khiến bệnh nhi cảm thấy căng thẳng, ức chế, khó giải tỏa và kiềm chế cảm xúc. Càng ngày, bệnh nhi càng dễ nổi nóng, cáu gắt với mọi người hơn dù trước đó vẫn vui vẻ.

Người thân trong gia đình cũng nhận thấy cảm xúc của bệnh nhi thay đổi thất thường, có biểu hiện bướng bỉnh, không vâng lời người lớn, thiếu tập trung trong học tập.

Khi ở trường, bệnh nhi thường gây sự vô cớ với bạn bè, lúc ở nhà lại hay cáu gắt, mắng chửi em gái. Bệnh nhi thường có cảm giác bị bỏ rơi và cho rằng, bố mẹ không yêu thương mình như trước đây.

Tình trạng này ngày càng tăng dần lên khiến bệnh nhi trở nên thu mình, trầm tính hơn, ít giao tiếp với người thân, bạn bè. Qua mạng internet, bệnh nhi đã thành lập nhiều hội nhóm với mục tiêu chia sẻ với nhau những điều tiêu cực và hướng dẫn cách giải toả cảm xúc bằng việc tự gây thương tích.

Bệnh nhi cũng nhiều lần tự làm tổn thương bản thân bằng cách lấy dao dọc giấy rạch vào cẳng tay. Sau đó, bệnh nhi được gia đình đưa đến khám tại Viện Sức khỏe tâm thần.

Tại đây, bệnh nhi được chẩn đoán rối loạn nhân cách ranh giới có hành vi tự sát, tự huỷ hoại.

Từ ca bệnh nêu trên, bác sĩ Lê Công Thiện, Trưởng phòng điều trị Tâm thần Nhi, Viện Sức khoẻ tâm thần cho biết, rối loạn nhân cách ranh giới là một rối loạn tâm thần ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều chỉnh cảm xúc của một người. Sự mất kiểm soát cảm xúc này có thể làm tăng tính bốc đồng, ảnh hưởng đến cách một người cảm nhận về bản thân và tác động tiêu cực đến mối quan hệ của họ với những người khác.

Nguyên nhân sinh bệnh là do di truyền, thay đổi dẫn truyền thần kinh, rối loạn phát triển não bộ và vai trò môi trường.

Theo bác sĩ Lê Công Thiện, rối loạn nhân cách ranh giới phổ biến như nhau ở cả nam và nữ, ở thanh thiếu niên, chiếm 11% ở bệnh nhân tâm thần ngoại trú và lên đến 50% ở bệnh nhân nội trú.

Biểu hiện lâm sàng của bệnh, đó là người bệnh luôn có suy nghĩ bị bỏ rơi. Thậm chí, nổi giận không đáng có khi kế hoạch bị thay đổi, hay phải huỷ bỏ cuộc hẹn.

Hành vi tự huỷ hoại bản thân, cố gắng tự tử thường xảy ra khi chia tay một mối quan hệ hay mất việc làm, thấy bại trong trường học… cũng là một trong những biểu hiện của rối loạn nhân cách ranh giới phổ biến. Bệnh nhân còn có thể đánh bạc, tiêu tiền một cách vô độ, ăn uống vô độ, lạm dụng chất kích thích, quan hệ tình dục không an toàn, lái xe thiếu thận trọng…

Các bác sĩ cảnh báo, nhiều người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới không biết mình mắc bệnh. Bệnh nhân thường đến cơ sở y tế để điều trị trong giai đoạn của một đợt rối loạn tâm thần khác, bao gồm rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn liên quan đến stress hoặc rối loạn sử dụng chất kích thích.