Nhóm thanh sát viên vũ khí hóa học Liên hợp quốc trở lại Syria

Ông Nesirky nêu rõ, Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) có trách nhiệm xác minh các công tác thống kê và loại bỏ vũ khí hóa học tại Syria. Chính vì thế, nhiệm vụ lần này của các thanh sát viên Liên hợp quốc chỉ nhằm làm rõ cáo buộc liên quan đến việc sử dụng vũ khí hóa học chứ không bao gồm việc thu thập thông tin về các kho vũ khí để tránh chồng chéo với công việc của OPCW. Ông Nesirky cho biết, trong chuyến quay trở lại Syria lần này, các thanh sát viên Liên hợp quốc sẽ tiến hành điều tra những cáo buộc liên quan tới vụ tấn công hóa học ở làng Khan al-Asal ngày 19/3 khiến ít nhất 25 người thiệt mạng và làm bị thương 130 người khác.

Nhóm thanh sát viên Liên hợp quốc, đứng đầu là chuyên gia người Thụy Điển Ake Sellstrom, được Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon ra quyết định thành lập vào tháng 3/2013, theo yêu cầu của chính phủ Syria. Thành viên của nhóm này bao gồm hơn 20 chuyên gia, đến từ Tổ chức Y tế thế giới và OPCW, đã đến Syria hồi tháng trước. Trong thời gian đó, nhóm đã tìm thấy bằng chứng thuyết phục và rõ ràng rằng chất độc thần kinh sarin đã được sử dụng trong vụ tấn công ngày 21/8 vừa qua tại khu vực Ghouta, thuộc ngoại ô thủ đô Damascus, khiến nhiều người thiệt mạng.

Thông tin về các thanh sát viên vũ khí hóa học Liên hợp quốc quay trở lạị Syria được đưa ra trong bối cảnh trong những ngày gần đây, chính quyền Damascus liên tục tỏ rõ thiện chí tuân thủ lời kêu gọi của cộng đồng quốc tế và thỏa thuận khung Nga - Mỹ nhằm hướng tới mục tiêu hủy bỏ vũ khí hóa học tại Syria để "đảo ngược" nguy cơ vấp phải một cuộc tấn công quân sự từ Mỹ. Cách đây ít lâu, ông Nesirky thông báo Syria đã đáp ứng các quy định bắt buộc để gia nhập OPCW và sẽ trở thành thành viên tổ chức này từ ngày 14/10 tới.

Trong bài phát biểu khai mạc phiên thảo luận chung Đại hội đồng Liên hợp quốc, ngày 24/9, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon tiếp tục kêu gọi chính phủ Syria tuân thủ một cách nhanh chóng và đầy đủ những quy định cần thiết để chính thức trở thành thành viên của OPCW. Bên cạnh đó, ông Ban Ki-moon khẳng định, cộng đồng quốc tế cần thực hiện các biện pháp cụ thể nhằm bảo đảm sự an toàn và tiến trình phá hủy các kho vũ khí hóa học tại Syria.

Về phía Tổng thống Mỹ Barack Obama, ngày 24/9 cũng kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua một bản nghị quyết cứng rắn trong trường hợp Tổng thống Syria Bashar al-Assad từ chối hủy bỏ vũ khí hóa học. Phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc, ông Obama kêu gọi chính quyền Damascus nhanh chóng đặt vũ khí hóa học dưới sự kiểm soát quốc tế nhằm dần tiến tới mục tiêu phá hủy toàn bộ. Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo này tuyên bố, Mỹ vẫn đang sẵn sàng tất cả mọi nguồn lực, gồm cả sức mạnh quân sự để duy trì những "lợi ích trọng tâm" của cường quốc này tại khu vực Trung Đông./.