Nhiều vi phạm trong sử dụng tầng hầm của một số tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại

1. Ngày 17-3, nhóm phóng viên Báo Hànộimới đến Siêu thị Big C Garden cảm nhận đầu tiên khi xuống tầng hầm để xe B2 là một bầu không khí ngột ngạt. Không gian rộng, nhưng trần thấp (chỉ khoảng 2,5m), lượng ô tô, xe máy càng khiến sức nóng tăng lên. Trình giấy giới thiệu, thẻ nhà báo ở khu văn phòng của Siêu thị Big C, chúng tôi không nhận được câu trả lời. Nhân viên bảo vệ thông báo liên hệ với Trưởng phòng Truyền thông của siêu thị. Vòng vo một hồi, chúng tôi mới nhận được bản thông cáo báo chí được gửi qua email của Phòng Truyền thông.

Theo giải trình của Công ty cổ phần Quản lý bất động sản Bình Minh Thăng Long (Ban Quản lý tòa nhà The Garden), trong thời gian từ 16h đến 17h15 ngày 14-3, tại tầng G của Trung tâm thương mại The Garden diễn ra sự kiện "Samsung Forever Young" với sự tham gia của Kang Tae Oh (diễn viên Hàn Quốc), Hồng Đăng (diễn viên Việt Nam). Ngay sau khi sự kiện kết thúc, khán giả đồng loạt xuống tầng hầm B2 và B3, nổ máy xe để về gây cảnh ùn tắc cục bộ. Sau đó, khoảng 18h30 thì xảy ra hiện tượng có một số nhân viên Siêu thị Big C (18 nhân viên thu ngân và 2 nhân viên vệ sinh) bị chóng mặt, hoa mắt phải đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện 19-8; một số khách hàng cũng có biểu hiện tương tự.

Ngay sau đó, ban quản lý đã rà soát lại hệ thống kỹ thuật, và đưa ra kết luận tạm thời: Sự việc xảy ra do lượng lớn xe máy dồn về cửa của bãi đỗ xe tầng hầm gây ùn ứ cục bộ, tạo ra lượng khí thải lớn. Bên cạnh đó, yếu tố thời tiết (do mưa phùn, nồm ẩm và không có gió) dẫn đến thiếu sự lưu thông không khí tự nhiên từ ngoài vào (!?).

2. Nhằm làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý khi xảy ra sự cố đáng tiếc nêu trên, chiều 17-3, tại cuộc họp giao ban báo chí do Ban Tuyên giáo Thành ủy tổ chức, trả lời câu hỏi của phóng viên, ông Nguyễn Trọng Lượng, Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm cho biết, chính quyền không biết thông tin Trung tâm thương mại The Garden tổ chức sự kiện với khoảng 5.000 người tham dự. Ông Lượng cũng cho rằng, việc quản lý trung tâm thương mại là trách nhiệm của UBND TP Hà Nội, quận không có thẩm quyền. Việc cấp phép cho siêu thị hoạt động dưới tầng hầm Trung tâm thương mại The Garden thuộc thẩm quyền của Sở Công thương. Để tránh sự việc đáng tiếc tương tự có thể xảy ra, ông Lượng cho biết: Quận Nam Từ Liêm sẽ thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành xác minh, làm rõ một số vấn đề liên quan đến siêu thị này để báo cáo UBND thành phố.

Thượng tá Hà Quang Thái, Phó trưởng Công an quận Nam Từ Liêm cũng khẳng định đơn vị này không nhận được bất cứ thông báo nào về việc tổ chức sự kiện, thu hút đông đảo người tham dự ở tòa nhà The Garden. Việc xác định tầng hầm Trung tâm thương mại The Garden có bảo đảm an toàn hay không, cơ quan chuyên môn thực hiện việc quan trắc, sau đó sẽ đưa ra phân tích, đánh giá. Theo ông Nguyễn Thái Dũng, Phó Tổng Giám đốc Big C Thăng Long, khi làm hợp đồng thuê diện tích, ban quản lý tòa nhà đã cung cấp đầy đủ các giấy tờ cần thiết, bảo đảm an toàn và đủ điều kiện để kinh doanh siêu thị. Hiện nay, Big C Thăng Long đang cùng với ban quản lý tòa nhà rà soát lại hệ thống quạt gió, điều hòa không khí...

Theo tìm hiểu của chúng tôi, cách lý giải của ban quản lý tòa nhà cũng như các cơ quan chức năng quận Nam Từ Liêm chưa thuyết phục. Trung tâm này nằm trên địa bàn quận, như vậy hơn ai hết quận phải có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện, vận hành của tòa nhà. Việc cấp phép kinh doanh siêu thị dưới tầng hầm, gần khu vực trông giữ ô tô, xe máy có được phép và có bảo đảm yêu cầu về công tác PCCC hay không, rất cần được cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ. Tuy nhiên, có thể thấy, sự việc xảy ra tại Siêu thị Big C Garden đã và đang đặt ra hàng loạt vấn đề liên quan đến công tác quản lý, vận hành các tòa nhà, trung tâm thương mại, đặc biệt là các tòa nhà đang kinh doanh tầng hầm.

3. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng, ngay từ sáng 18-3, đoàn kiểm tra liên ngành của thành phố đã kiểm tra thực trạng sử dụng tầng hầm để xe của một số tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại.

Mặc dù là kiểm tra đột xuất nhưng qua thực tế, Trung tâm thương mại Vincom Bà Triệu đã thuyết phục được các thành viên đoàn kiểm tra bởi sự nghiêm túc tuân thủ các quy định về thiết kế cũng như bảo đảm đúng công năng sử dụng của tầng hầm. Tuy nhiên, không phải nơi nào cũng làm được như vậy.

Tại Trung tâm thương mại Vân Hồ (51 Lê Đại Hành, quận Hai Bà Trưng) nhiều sai phạm đã bộc lộ. Tòa nhà này có 9 tầng, trong đó từ tầng 1 đến tầng 3 được sử dụng kinh doanh siêu thị, còn lại các tầng khác cho thuê văn phòng. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng liên ngành đã ghi nhận, Trung tâm thương mại Vân Hồ đang sử dụng xấp xỉ 200m2 vỉa hè để trông giữ hơn 220 xe máy của cán bộ, nhân viên và khách hàng tới giao dịch, mua bán. Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Ngọc, phụ trách hành chính của tòa nhà chưa xuất trình được giấy phép sử dụng hè đường làm nơi trông giữ xe, chưa xuất trình được bản thiết kế, công năng sử dụng tòa nhà.

Công tác PCCC của tòa nhà này theo đánh giá của các thành viên đoàn kiểm tra là: Quá nguy hiểm! Thượng úy Nguyễn Tuấn Dương - Phó đội trưởng Đội Hướng dẫn kiểm tra, an toàn PCCC nhận định: Quá nhiều lỗi vi phạm trong công tác PCCC. Cụ thể, đơn vị không xuất trình được hồ sơ, văn bản thẩm duyệt về PCCC cho công trình, phương án PCCC cũng đã quá cũ theo quy định hiện hành. Khu vực bếp của tầng hầm đã được cải tạo, nhưng không bảo đảm về an toàn phòng chống cháy nổ. Có 8 bình ga loại 13kg/bình được sử dụng tại đây nhưng tín hiệu báo cháy bị ngắt, hệ thống báo cháy sai. Đáng nói hơn, bảng chỉ dẫn thoát nạn khi có sự cố, lẽ ra phải hướng ra phía cửa nhưng tại đây, bảng chỉ dẫn tại tầng hầm lại báo chạy vào khu điện hạ thế (!?). Bên cạnh đó, mặc dù tích trữ, sử dụng ga để đun nấu phục vụ nhà hàng ăn uống nhưng tại đây lại không trang bị hệ thống báo dò ga…

Cũng trong ngày 18-3, đoàn kiểm tra liên ngành đã tới kiểm tra đột xuất tòa nhà Tungshing Square số 1 Hàng Vôi (quận Hoàn Kiếm), thuộc Công ty TNHH FTC Tungshing (liên doanh giữa Tập đoàn Tungshing (Hồng Kông - Trung Quốc) và Công ty CP Xây dựng và chế biến lương thực Vĩnh Hà). Tòa nhà này có 12 tầng nhưng không được thiết kế tầng hầm để xe (có lẽ do được xây từ quá lâu, khoảng 20 năm). Toàn bộ xe của CBCNV và khách đến giao dịch được để ở tòa nhà 2 tầng bên cạnh và gửi ở vỉa hè, khu vực lân cận. Khu vực nhà để xe 2 tầng hiện đang cho Hãng ô tô Mercedes thuê làm khu vực trưng bày xe. Hai bên vỉa hè trước cửa tòa nhà đang được tận dụng để trông giữ xe máy. Ông Nguyễn Duy - đại diện phụ trách hành chính của tòa nhà cho biết, đơn vị trông giữ xe vỉa hè trước cửa tòa nhà không thuộc công ty, nhân viên của tòa nhà gửi xe ở đấy cũng phải trả tiền. Cũng tại thời điểm kiểm tra, phía đại diện công ty chưa cung cấp được hồ sơ thiết kế, công năng sử dụng tòa nhà cũng như văn bản, giấy tờ liên quan đến việc cho Hãng xe Mercedes thuê lại để làm gian trưng bày sản phẩm.