Nhiều “nhà” cùng lợi

Mới đây, để tháo gỡ khó khăn cho những hộ trồng cây cà phê vùng Tây Nguyên, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã triển khai gói tín dụng ưu đãi, giải quyết vốn vay cho chương trình tái canh cà phê. 12 nghìn tỷ đồng là con số các gói tín dụng mà nhiều ngân hàng đã ký kết, triển khai từ nay đến năm 2016, với lãi suất thấp hơn lãi suất cho vay trung, dài hạn thông thường 1,5-2%/năm.

Cũng "nhắm" tới nông dân, HDBank đã đầu tư vào hệ thống kho dự trữ lớn tại tỉnh Đắk Lắk và khi nông dân hay DN ký hợp đồng ký gửi cà phê tại hệ thống kho của ngân hàng sẽ được vay vốn với giá trị tối đa bằng 80% giá trị lô hàng, thời hạn 6 tháng. Ngân hàng cũng sẽ hỗ trợ nông dân bằng việc giới thiệu người mua với giá cao nhất. Sau Đắk Lắk, HDBank tiếp tục nhân rộng mô hình này tới các địa phương khác. Ngoài ra, từ nay đến cuối năm, HDBank còn có chương trình vay vốn ưu đãi cho nông dân và các đại lý có nhu cầu vay vốn mua và kinh doanh máy nông nghiệp thương hiệu Yanmar với lãi suất giảm 0,5-1%/năm so với lãi suất vay thông thường và mức vay tối đa là 1 tỷ đồng, thời gian vay 12-36 tháng.

Không cho vay tái canh cà phê hay đầu tư nhà xưởng, LienViet PostBank lại có ý tưởng xây dựng một đề án cho vay hơn 10.000 tỷ đồng để các hộ dân khu vực Tây Nguyên thay đổi cơ cấu cây trồng. Theo ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó Chủ tịch Thường trực HĐQT LienVietPostBank, đề án này mở ra hướng đi mới có thể sẽ tạo hiệu quả lớn hơn so với trồng cây cà phê, vốn được coi là loại cây chủ lực của khu vực này nhiều năm qua. Bởi trong số hơn 450.000ha cà phê hiện nay, có tới 100.000ha già cỗi (hơn 20 năm tuổi), năng suất dưới 1,5 tấn/ha, không có khả năng phục hồi hay cải tạo. Dự tính, đến năm 2020, hơn 70% diện tích cà phê ở khu vực này cũng sẽ lâm vào tình trạng tương tự, đòi hỏi phải bỏ để trồng lại. Trong khi đó, để thực hiện tái canh lại không đơn giản vì sẽ phải mất 5-6 năm cây cà phê mới cho thu nhập trở lại mà chi phí đầu tư tốn kém. Do đó, đã đến lúc vùng này cần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chẳng hạn như đưa cây mắc ca (cây quả cứng có nguồn gốc từ Hawaii, cho quả có nhân chứa chất dinh dưỡng cao, hàm lượng dầu 78%) vào thay thế. Nhân hạt mắc ca được dùng làm thực phẩm cao cấp, dầu được dùng trong các loại mỹ phẩm, hiện được ưa chuộng ở thị trường Âu - Mỹ. Đây là một trong những mặt hàng nông sản đắt giá nhất trên thị trường thế giới hiện nay. Để thực hiện đề án, LienVietPostBank sẽ trực tiếp đầu tư 5.000ha mắc ca, dành 10.000 tỷ đồng cho nông dân vùng Tây Nguyên vay để phát triển cây trồng mới này.

Trên thực tế, dư địa cho vay nông nghiệp là rất lớn, nhưng không phải ngân hàng nào cũng mạnh dạn cho vay, vì hầu hết các món vay lĩnh vực này đều nhỏ lẻ, lãi suất chủ yếu là ưu đãi.

Tuy nhiên, để khơi thông dòng tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp cần phải gỡ được nhiều "nút thắt" kéo dài nhiều năm qua. Đó là tính liên kết trong sản xuất nông nghiệp còn thiếu chặt chẽ; tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận trang trại và xác nhận giấy tờ vay vốn ở các địa phương còn chậm, ảnh hưởng tới tiến độ thẩm định, quyết định cho vay vốn, tới việc sản xuất - kinh doanh mang tính thời vụ ở địa bàn nông thôn.