Ngăn hệ lụy từ ép ăn, ép học…

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể khiến trẻ chậm lớn, ăn uống kém, mệt mỏi, xanh xao, thậm chí dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Cho nên việc ngăn hệ lụy từ gốc thực sự cần thiết với mỗi gia đình...

Hậu quả thấy rõ

Thời gian gần đây, Khoa Nhi (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) đã ghi nhận nhiều trường hợp trẻ bị xuất huyết tiêu hóa do loét dạ dày - tá tràng. Điển hình như nam bệnh nhi 14 tuổi có biểu hiện đau bụng vùng thượng vị khoảng vài tháng nay. Trước khi vào viện 5 ngày, bệnh nhi đi ngoài phân đen, kèm theo triệu chứng chóng mặt tăng dần. Trẻ nhập viện trong tình trạng thiếu máu rõ, da xanh, niêm mạc nhợt. Kết quả nội soi dạ dày - tá tràng của trẻ, các bác sĩ đã phát hiện ổ loét hành tá tràng kích thước 5mm, bờ phù nề, đáy có giả mạc trắng.

Bác sĩ Phạm Văn Dương, Khoa Nhi (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) cho rằng, trẻ em ít gặp bệnh lý dạ dày - tá tràng hơn người lớn. Lý do là dạ dày trẻ chưa trải qua nhiều thử thách. Dù vậy, trẻ vẫn có thể gặp tình trạng viêm dạ dày cấp, mạn tính, viêm tá tràng cấp tính như ở người lớn. Viêm loét dạ dày - tá tràng ở trẻ được phân thành hai nhóm, gồm: Tiên phát, chủ yếu là mạn tính và tổn thương ở tá tràng mà đa số nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP); thứ phát do căng thẳng (stress) cấp tính và sử dụng một số loại thuốc như Corticoid, thuốc chống viêm không steroid… Nếu viêm loét dạ dày - tá tràng không được phát hiện sớm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có xuất huyết tiêu hóa với biểu hiện đại tiện phân đen hoặc nôn ra máu.

Đồng quan điểm trên, theo bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Sơn, Phó Trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bãi Cháy, Quảng Ninh), gần đây, bệnh viện cũng đã tiếp nhận điều trị cho không ít trẻ dưới 16 tuổi bị viêm loét dạ dày - tá tràng. Nguyên nhân chủ yếu gây viêm loét dạ dày tá tràng ở trẻ có thể kể đến do nhiễm vi khuẩn HP, sử dụng thuốc kháng khuẩn, chống viêm không đúng cách, chế độ ăn uống không hợp lý, ăn nhiều đồ quá cay nóng hoặc chiên xào, ăn không đúng bữa, ăn vội vàng nhai không kỹ, căng thẳng kéo dài do áp lực học tập, thi cử…

Trước đó, Khoa Phẫu thuật tiêu hóa gan - mật - tụy (Bệnh viện Bạch Mai) cũng cấp cứu cho một học sinh 15 tuổi nhập viện trong tình trạng có hội chứng nhiễm trùng rõ, bụng đau co cứng như gỗ. Bệnh nhân này có tiền sử viêm dạ dày - tá tràng đã điều trị nội khoa nhiều đợt. Gần đây, do lo lắng việc học hành, thi cử nên bệnh nhi bị đau bụng vùng trên rốn nhiều hơn. Sau một ca học thêm buổi tối, trẻ về nhà thì bị đau bụng dữ dội kèm theo sốt cao và được gia đình đưa vào Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu. Sau khi được làm những xét nghiệm cần thiết, bệnh nhi được chẩn đoán viêm phúc mạc do thủng ổ loét hành tá tràng và được mổ cấp cứu ngay lập tức.

Cần phát hiện, điều trị kịp thời

Lý giải về tình trạng gia tăng trẻ mắc viêm loét dạ dày - tá tràng, Phó Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, trẻ em thời hiện đại có nguy cơ bị căng thẳng, lo âu kéo dài hay còn gọi là stress mà thời xưa không có.

Hai căn nguyên cơ bản nhất là ép ăn và ép học. Các bậc phụ huynh luôn ép con cái của họ ăn thật nhiều để nhanh lớn. Thế nhưng, nếu cho ăn quá no trẻ rất dễ ói, dạ dày của trẻ không thể tiêu hóa kịp, cũng có thể dẫn đến tình trạng đau dạ dày. Mặt khác, do trẻ học hành quá tải, lo lắng quá nhiều dẫn đến bị stress. Ngoài ra, loét dạ dày ở trẻ cũng có thể do dùng thuốc tùy tiện gây tổn thương ở dạ dày nhiều hơn…

Theo Hội Khoa học tiêu hóa, tại Việt Nam có tới 26% dân số mắc bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng. Bệnh này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hoặc để tái phát nhiều lần có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như: Loét dạ dày - tá tràng, viêm teo niêm mạc dạ dày, dị sản, loạn sản niêm mạc dạ dày, thậm chí có thể dẫn tới ung thư dạ dày - bệnh lý ung thư phổ biến nhất trên thế giới hiện nay ở cả hai giới. Đáng nói là người mắc ung thư dạ dày đang dần trẻ hóa, đa phần dưới 40 tuổi chiếm tỷ lệ khoảng 20-25%. Đây là một con số đáng báo động về tình hình mắc bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng.

Trước thực tế trên, các bác sĩ đưa ra khuyến cáo, các bậc phụ huynh nếu thấy trẻ xuất hiện một số biểu hiện như: Đau bụng dai dẳng, chóng mặt, da xanh, nôn ra máu, đại tiện phân đen, ợ hơi, ợ chua, chán ăn, chậm tăng cân… thì cần đưa đến các cơ sở y tế gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Nếu được điều trị kịp thời, bệnh có thể điều trị khỏi hoàn toàn.

Bên cạnh việc điều trị một số nguyên nhân có thể phát hiện được, bác sĩ Phạm Văn Dương lưu ý, chế độ sinh hoạt cũng góp phần không nhỏ vào thành công của phác đồ điều trị. Cụ thể là không hút thuốc lá, không sử dụng rượu, bia. Chú ý cho trẻ ăn đầy đủ 3 bữa chính và đúng giờ. Chia nhỏ bữa trong ngày, không để quá đói hoặc ăn quá no. Khuyến khích trẻ ăn chậm, nhai kỹ; hạn chế thức ăn chua, cay, nhiều dầu mỡ. Không ăn đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh. Không cho trẻ xem ti vi, chơi điện tử trong khi ăn. Ngoài ra, không gây áp lực cho trẻ về cuộc sống, sinh hoạt, học tập…