Nga - Serbia thiết lập quan hệ đối tác chiến lược

Tuyên bố nêu rõ, quan hệ đối tác chiến lược dựa trên các giá trị dân chủ mà hai nước cùng chia sẻ, các nguyên tắc tôn trọng chủ quyền, bình đẳng và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, không chia cắt an ninh quốc tế, không củng cố an ninh của mình mà gây phương hại cho an ninh nước khác, giải quyết hòa bình các cuộc xung đột, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi. Quan hệ này còn bao trùm tất cả các lĩnh vực hợp tác gồm chính trị, thương mại, kinh tế, văn hóa, khoa học, kỹ thuật và giáo dục… Vì vậy, có thể coi văn kiện vừa được ký kết là nền tảng vững chắc thúc đẩy quan hệ hợp tác Nga - Serbia trong tương lai, đặc biệt là về lĩnh vực kinh tế.

Từ lâu, Nga đã coi Serbia như một cánh cửa quan trọng để thâm nhập vùng Balkan bởi hai nước có nhiều điểm tương đồng như đều xuất phát từ hệ thống xã hội chủ nghĩa, trải qua cuộc khủng hoảng về chính trị, kinh tế để xây dựng chế độ dân chủ. Mối quan hệ gắn bó chặt chẽ từ nhiều năm đã tạo đòn bẩy đưa kim ngạch thương mại song phương năm 2012 lên tới hơn 2 tỷ USD. Hiện Nga đã đầu tư vào nhiều lĩnh vực then chốt trong nền kinh tế Serbia như năng lượng, kim loại màu, chế tạo máy, du lịch và ngân hàng.

Tuy nhiên, do những biến động của lịch sử, có giai đoạn quan hệ hai nước bị chững lại. Serbia đã bỏ lỡ nhiều cơ hội xích lại gần với Nga và điều này đã gây ra thiệt hại không nhỏ đối với Belgrade. Đây cũng là lý do khiến Serbia chủ động thúc đẩy các hoạt động hợp tác với Liên bang Nga hơn ở thời điểm hiện nay cũng như trong tương lai. Dù chính sách đối ngoại của Serbia thời gian tới ưu tiên vào bốn "trụ cột" gồm Nga, Mỹ, Trung Quốc và Liên minh Châu Âu (EU) nhưng Serbia đặt mối quan hệ với Nga như ưu tiên hàng đầu. Chủ trương đó được thúc đẩy nhanh chóng hơn khi Tổng thống Serbia T.Nikolic nhậm chức hồi tháng 5-2012.

Nhờ vậy, thời gian gần đây, quan hệ Nga - Serbia đã có những bước khởi sắc mới. Mới đây, Nga đã cấp cho Serbia 500 triệu USD tín dụng. Ngay trong chuyến thăm của Tổng thống T.Nikolic lần này, Nga đã quyết định sẽ tài trợ đoạn đường ống trong tuyến đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy phương Nam đi qua lãnh thổ Serbia có tổng trị giá 1,7 tỷ euro và sẵn sàng đầu tư thêm 1,5 tỷ euro vào dự án này trong vài năm tiếp theo. Trong bối cảnh nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cuộc khủng hoảng tài chính thế giới và khủng hoảng nợ công Châu Âu, việc đẩy mạnh hợp tác với xứ sở Bạch dương cũng sẽ giúp Serbia tăng cường xuất khẩu, giảm nhập siêu và thu hút đầu tư nước ngoài. Nga được xem là một thị trường tiềm năng cho hàng hóa của Serbia và cũng là nhà đầu tư lớn cho những dự án của nước này. Ngoài ra, mối quan hệ này sẽ giúp Serbia có điểm tựa vững chắc trong bối cảnh Belgrade phải đối mặt với nhiều sức ép từ những đối tác phương Tây, đặc biệt là về vấn đề Kosovo.

Trên tất cả các bình diện, cái bắt tay chặt hơn giữa Nga và Serbia vừa được hiện thực hóa bởi bản Tuyên bố thiết lập quan hệ đối tác chiến lược đã mở ra một trang sử mới và hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích cho cả hai nước trong tương lai gần.