Nên sớm quản lý tài sản mã hóa tại Việt Nam để ngăn ngừa rủi ro

Diễn đàn động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho Việt Nam trong kỷ nguyên mới, do Binance phối hợp với một số đơn vị tổ chức, đã diễn ra chiều nay (4-12) tại Hà Nội.

Với tham luận “Tài sản mã hóa - Xu hướng quản lý và giám sát”, Thạc sỹ Nguyễn Thị Hải Bình, Trưởng ban Nghiên cứu và điều phối chính sách giám sát (Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia) dẫn báo cáo của hãng Chainalysis, cho biết tài sản mã hóa vào Việt Nam lên đến 120 tỷ USD (tính đến tháng 7-2023).

Số tiền này gấp 3-4 lần dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam và tăng 20% so với giai đoạn 2021-2022 (khoảng 100 tỷ USD).

“Việt Nam đang đứng thứ 3 toàn cầu về chỉ số chấp nhận tài sản mã hóa, đứng thứ 7 thế giới về dân số sở hữu tài sản mã hóa, đồng thời nằm trong 30 quốc gia có tỷ lệ sở hữu tài sản mã hóa cao nhất”, bà Bình nói.

Điều này đặt ra yêu cầu phải quản lý, giám sát tài sản mã hóa. Việc sớm quản lý với loại tài sản này sẽ giúp giảm rủi ro, như thất thu thuế, rửa tiền, tài trợ khủng bố và mất kiểm soát chủ quyền tiền tệ.

Các luật hiện hành cũng đã có quy định về tài sản mã hóa. Cuối tháng 11-2024, Chính phủ đã trình Quốc hội Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó có một chương quy định về tài sản số, tài sản mã hóa. Và đây được coi là nền móng bước đầu để quản lý với loại tài sản này.

Trên cơ sở đó, Thạc sỹ Nguyễn Thị Hải Bình và nhóm nghiên cứu đã khuyến nghị, nhà nước nên xây dựng quy định về giao dịch, hoàn thiện sở hữu, quản lý thuế và tăng cường phòng, chống rửa tiền…

Cũng tại hội thảo, Tiến sỹ Nguyễn Đức Thủy, Viện Công nghệ số và chuyển đổi số quốc gia (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho rằng, nên áp dụng chính sách “sandbox” là cơ chế thử nghiệm hoặc thí điểm chính sách, ý tưởng hoặc mô hình kinh doanh mới, dưới sự giám sát của cơ quan quản lý, để đánh giá, kiểm nghiệm và điều chỉnh trước khi có thể ban hành thành một chính sách chung.

Chính sách sandbox cũng được nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á áp dụng (đến năm 2023, có 39 sandbox trong khu vực). Tại Việt Nam hiện mới áp dụng khung thể chế thử nghiệm đối với mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ trong lĩnh vực vận tải (Grab Taxi) và khung thể chế thử nghiệm tiền điện tử (Mobile Money). Trong khi nhu cầu sandbox có trong các lĩnh vực ở Việt Nam, nhất là các giải pháp fintech trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính…

Do vậy, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, như quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng; dự thảo luật Luật Công nghiệp công nghệ số về cơ chế sandbox cho sản phẩm, dịch vụ trí tuệ nhân tạo, sản phẩm, dịch vụ công nghệ số mới được kỳ vọng mở ra hướng phát triển cho các lĩnh vực mới, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.