Mũ bảo hiểm trá hình: Cứ làm, cứ bán vì… không cấm

Khi "vỏ quýt dày"...

Tại shop thời trang TR.Spots (trên đường Thành Thái, quận 10), chúng tôi không khỏi bất ngờ vì cấu trúc "3 không" (không mút xốp, không tem, không địa chỉ) của những chiếc mũ đặc biệt này. Nhìn bề ngoài những chiếc mũ này cực kỳ đẹp mắt, gọn và nhẹ chỉ chừng 2, 3 lạng. Tất cả thông tin chỉ vỏn vẹn 3 chữ "mũ thể thao" trên một cái nhãn nhỏ xíu. Thấy chúng tôi có vẻ hoài nghi về những chiếc mũ chẳng khác nào mũ bảo hiểm (MBH), bà chủ cửa hàng cho biết: Bán mũ thể thao chứ có phải MBH đâu mà cần những thứ đó (!?). Thế nhưng khi nghe chúng tôi đặt vấn đề, tại sao lại bán những loại mũ này cho người đi xe gắn máy đội, bà liền phân trần: "Đấy là việc của người mua. Các anh mua về làm gì thì tôi làm sao biết được. Tôi chỉ biết bán! Ở chợ Bình Tây mọi người đều buôn bán loại mũ này. Qua lời "mách nước" của bà, chúng tôi tìm đến chợ Bình Tây mới phát hiện ra đây là một đầu mối buôn bán lớn nhất các loại MBH rởm, kém chất lượng và các loại mũ thể thao, mũ thời trang như trên. "Bắt mối" với một đầu nậu, chúng tôi được đáp ứng yêu cầu có thể mua bao nhiêu cũng được. Đầu nậu này cho biết, lấy loại này bán yên tâm vì quản lý thị trường không bắt được, bởi đây... đâu phải là MBH (!?).

Theo ông Lý Ngọc Thắng, Đội trưởng Đội quản lý thị trường 3A (Chi cục Quản lý thị trường), trong những đợt thanh, kiểm tra, chỉ có thể xử phạt các đơn vị không ghi nhãn hiệu hàng hóa, nhưng mức xử phạt cũng chỉ vài triệu đồng, không đủ sức răn đe. Nếu như trước đây những đơn vị sản xuất, buôn bán MBH rởm còn lén lút, thì giờ sẵn sàng công khai bằng các "chiêu" lách luật. Bởi pháp luật không cấm việc sản xuất, kinh doanh mũ cho... người đi bộ, người đi xe đạp, mũ thời trang hay mũ thể thao... Khi các doanh nghiệp và người tiêu dùng đã tìm cách lách vào "khe hở" luật pháp ấy thì xử lý vấn đề này thực sự là bài toán nan giải đối với các ngành chức năng.

… cần có "móng tay nhọn"

Trước thực trạng trên, nhiều doanh nghiệp sản xuất MBH chất lượng cao ở TP tỏ ra bức xúc: Các doanh nghiệp chân chính sản xuất sản phẩm có chất lượng và thực hiện dán nhãn, công bố, tái kiểm định đúng theo quy định của các cơ quan chức năng. Trong khi đó, những loại mũ rởm lại qua mắt được các cơ quan pháp luật để thu lợi. Hiện nay, việc thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, lực lượng chức năng chỉ mới "nắm những người có tóc" như chúng tôi, còn các cơ sở sản xuất mũ giả, không có thương hiệu, mũ "lách luật" thì không bị "sờ" tới, do việc sản xuất lén nút, không kiểm định, phân phối hàng hóa không hóa đơn, chứng từ và sản phẩm không tem nhãn. Ông Trần Văn Vinh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cho rằng, để giải quyết điều này có cách làm thay đổi nhận thức của người tiêu dùng. Bởi theo ông, nếu người tiêu dùng không mua thì ai còn bán và sản xuất được nữa. Xảy ra tình trạng trên là xuất phát từ thực tiễn cung - cầu, từ sự không nghiêm túc của nhiều người tham gia lưu thông trên đường. Một mặt những doanh nghiệp gian lận tìm mọi cách lách luật. Mặt khác, chính người tiêu dùng đã tiếp tay cho những cơ sở sản xuất, vì hiện tồn tại một bộ phận lớn người tiêu dùng (chủ yếu là thanh, thiếu niên) thiếu ý thức, đội MBH mang tính chất đối phó, tạo ra một thị trường tiêu thụ mũ dỏm.

Chia sẻ về điều này ông Lý Ngọc Thắng cho biết, biện pháp hữu hiệu nhất là nhờ tới lực lượng cảnh sát giao thông xử phạt những người đi xe máy đội mũ mà không phải là MBH. Đội quản lý thị trường sẵn sàng tập huấn cho đội ngũ công an giao thông nếu không biết cách nhận biết các loại mũ không là MBH.