Một bút lực dồi dào, giàu tâm huyết với sự nghiệp đổi mới

Đọc bộ sách, chúng ta không chỉ có thêm những tư liệu quý giá về lý luận và thực tiễn, mà còn cảm phục bút lực dồi dào, giàu tâm huyết với Đảng, với đất nước và sự nghiệp đổi mới của đồng chí Phạm Quang Nghị.

1. Bộ sách “Công cuộc đổi mới, tư duy mới, thực tiễn mới” gồm 2 tập, với tổng cộng hơn 1.300 trang, khổ 16x24cm, là tập hợp phong phú những bài viết, những tư liệu quý trong quá trình công tác của đồng chí Phạm Quang Nghị, đặc biệt là các bài báo đã được đăng trên các báo: Báo Nhân Dân, Tạp chí Cộng sản, Báo Lao động, Báo Hànộimới, Tạp chí Xây dựng Đảng, Tạp chí Công tác tư tưởng văn hóa, Tạp chí Giáo dục lý luận...; các bài tham luận, đóng góp ý kiến vào các văn kiện của Đảng; các bài trả lời phỏng vấn trên các báo...

Bộ sách phản ánh tiến trình 40 năm đổi mới với nhiều chủ đề phong phú, đa dạng, toàn diện về những vấn đề của sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; những tìm tòi, suy nghĩ và định hướng của Đảng ta cùng những thành tựu có ý nghĩa lịch sử to lớn của đất nước trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại...

Bộ sách “Công cuộc đổi mới, tư duy mới, thực tiễn mới” được bố cục theo 5 phần: Tập 1 gồm 3 phần: “Chủ nghĩa xã hội: Ước mơ và hiện thực”; “Ý Đảng - lòng dân”; “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”; tập 2 gồm 2 phần: “Những kỷ niệm không còn là của riêng”; “Mở một trang sách, thấy một con người”.

2. Đồng chí Phạm Quang Nghị sinh ngày 2-9-1949, quê quán xã Định Tân, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa; từng học tập, nghiên cứu tại Khoa Lịch sử, Trường Đại học Tổng hợp (nay là Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Nguyễn Ái Quốc 5. Sau hòa bình, đồng chí làm nghiên cứu sinh và bảo vệ luận án Phó Tiến sĩ Triết học tại Liên Xô (cũ). Đồng chí đã có những năm tháng tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, vượt Trường Sơn vào chiến trường B2 Nam Bộ, làm phóng viên chiến trường...

Đồng chí Phạm Quang Nghị là Ủy viên Trung ương Đảng các khóa VIII, IX, X, XI; Bí thư Trung ương Đảng khóa X (đầu nhiệm kỳ, khi chưa làm Bí thư Thành ủy Hà Nội); Ủy viên Bộ Chính trị khóa X, khóa XI; Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam (1997-2001); Bộ trưởng, Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Văn hóa - Thông tin (2001-2006); Bí thư Thành ủy Hà Nội khóa XIV, khóa XV (2006-2015); đại biểu Quốc hội các khóa XI, XIII.

Không chỉ là nhà chính trị, lãnh đạo cấp cao của Đảng, đồng chí còn là một nhà nghiên cứu lý luận, một nhà báo giàu tâm huyết và sáng tạo, với các bút danh: Thanh Bình, Bình Minh, Phạm Thanh Long, Minh Dân... Là người luôn dành trọn niềm tin yêu và suốt đời cống hiến vì lý tưởng của Đảng, đồng chí Phạm Quang Nghị đã viết nhiều tác phẩm chính luận thể hiện nhãn quan chính trị sâu sắc, kiến thức uyên thâm, luận giải thuyết phục các vấn đề thời sự chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước ngay từ những ngày đầu đổi mới, góp phần định hướng dư luận, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào công cuộc đổi mới của đất nước. Những bài báo của đồng chí trải dài suốt mấy chục năm, đã đề cập nhiều vấn đề có tính thời sự, chính trị nóng bỏng, với những phân tích và lập luận đầy sức thuyết phục, cho thấy đây là một ngòi bút sắc sảo trên mặt trận tư tưởng văn hóa, góp phần tích cực bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ và nhân dân.

3. Cầm trên tay bộ sách, chúng ta có thêm những tư liệu quý về công tác tư tưởng, chính trị, báo chí. Đồng thời chúng ta có dịp hiểu thêm về cuộc đời, sự nghiệp, tư duy và hành động của một đồng chí lãnh đạo giàu lòng tâm huyết, luôn đau đáu với sự nghiệp đổi mới của đất nước. Dù ở cương vị công tác nào, đồng chí không chỉ tập trung, chuyên chú làm tốt vai trò, vị trí của mình mà còn thông qua các bài viết, bài nói, bài tham luận lan tỏa những giá trị tốt đẹp, những suy nghĩ tích cực, thôi thúc, động viên đồng chí, đồng bào cùng cống hiến, đóng góp cho sự nghiệp dựng xây đất nước.

Những điều đó có thể thấy ngay ở bài đầu tiên của bộ sách: “Mấy suy nghĩ về vấn đề đổi mới tư duy”. Bài viết cách nay đã gần 40 năm, đăng trên Tạp chí Giáo dục lý luận số 11 (68) năm 1986 - năm Đảng ta bắt đầu khởi xướng công cuộc đổi mới. Bài báo đã nắm bắt đúng thực tiễn đất nước với yêu cầu đổi mới đặt ra một cách cấp bách, đầy thôi thúc; phân tích nguyên nhân, lý giải những vấn đề đang đặt ra cho công cuộc đổi mới; những thuận lợi, khó khăn và đưa ra các dự báo, những đề xuất, giải pháp khoa học, cần thiết... Đồng chí Phạm Quang Nghị đi đến một kết luận mang tính dự báo đầy tự tin và khích lệ: “Con đường đi tới sự đổi mới không dễ dàng. Nhưng một khi vấn đề đã trở thành đòi hỏi cấp bách mang tính khách quan của những nhu cầu thực tiễn thì sớm muộn, sự đổi mới sẽ được thực hiện”.

Một năm sau “Đại hội đổi mới” (Đại hội VI của Đảng), đồng chí Phạm Quang Nghị có bài viết “Đổi mới ở nước ta là đòi hỏi của chính cuộc sống” đăng trên Báo Nhân Dân ngày 18-12-1987. Bài báo không những lên tiếng khẳng định về sự đúng đắn của đường lối đổi mới, mà còn phân tích, làm rõ những khó khăn, tồn tại, hạn chế trong triển khai, thực hiện. “Cuộc đấu tranh để đổi mới đang thật sự diễn ra trong mỗi người. Trong chừng mực nào đó, cái mới, cái cũ cũng ở trong một tổ chức, một cơ quan, một con người. Nó giằng co, thách thức không chỉ lý trí, trình độ nhận thức mà cả lương tâm, lợi ích”. Với cái nhìn hết sức biện chứng, đồng chí Phạm Quang Nghị khẳng định, đổi mới là khó khăn, gian khổ. Nhưng có lẽ nào chúng ta không đổi mới, khi mà luồng gió thời đại đã thổi tới, khi mà đòi hỏi của sự nghiệp cách mạng và của nhân dân đang thôi thúc mỗi người.

Đọc những bài báo đề cập những vấn đề lý luận và thực tiễn hết sức nóng hổi của sự nghiệp đổi mới được viết ra từ gần 40 năm trước, chúng ta như được sống lại thời kỳ đầu đổi mới với bao gian khó và cả những băn khoăn, trăn trở; từ đó càng thấy những thành tựu mà đất nước hôm nay có được thật lớn lao và đáng trân trọng biết bao. Và khi nghĩ suy về hiện tại của đất nước, chúng ta có cảm giác những tư duy, những lời thúc giục đó như dành cho chúng ta hôm nay. Khi quyết tâm của Đảng đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đầy hứa hẹn, nhưng cũng rất nhiều khó khăn, thách thức đặt ra.

Hay ví dụ, bài báo “Tiết kiệm là đạo đức” của đồng chí Phạm Quang Nghị đăng trên Báo Lao động số 84, ngày 14-4-2008, với những phân tích sâu sắc càng làm cho chúng ta đồng tình với việc Trung ương vừa qua giao thêm chức năng phòng, chống lãng phí cho Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; coi phòng, chống lãng phí cũng quan trọng ngang với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là đúng đắn và cần thiết.

“Không chỉ trong lúc đất nước và nhân dân ta còn nghèo hoặc đang lúc khó khăn mới cần phải tiết kiệm, mà ngay cả sau này trở nên giàu có, thì những hoạt động phô trương tràn lan, thái quá, gây lãng phí, tốn kém thời gian, tiền bạc, công sức của nhân dân, của đất nước, ngay từ lúc này, rất cần phải chấn chỉnh. Làm được điều này, sẽ tiết kiệm được cho nhân dân, cho đất nước rất nhiều. Và cái được lớn nhất là đạo đức”, đồng chí Phạm Quang Nghị viết.

Trong bộ sách còn rất nhiều bài báo, những thông tin thú vị dẫu đã được viết ra, đăng báo từ nhiều năm trước, nhưng vẫn giàu tính thời sự, thật đáng đọc và suy ngẫm.