Mở rộng phạm vi giám sát vi rút Zika

Hiện Bộ Y tế đang mở rộng giám sát ca bệnh, triển khai lấy mẫu để tìm xem vi rút Zika đã có mặt tại Việt Nam hay chưa. Bộ cũng đã tiến hành lấy mẫu xét nghiệm tại 8 điểm ở miền Nam và 3 điểm tại miền Bắc. Thời gian tới sẽ tăng lên 1.000 điểm trên toàn quốc để mở rộng phạm vi giám sát loại vi rút nguy hiểm này. Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương và Viện Paster TP Hồ Chí Minh là những đơn vị có đủ khả năng chẩn đoán bệnh do vi rút Zika. Tuần tới sẽ có thêm Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới trung ương và BV Bệnh Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh tham gia xét nghiệm. Những người trở về từ vùng dịch có thể đến các đơn vị này để lấy mẫu xét nghiệm miễn phí.

Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới trung ương Nguyễn Văn Kính cho biết, hiện năng lực các phòng xét nghiệm của Việt Nam hoàn toàn có thể chẩn đoán được bệnh do vi rút Zika. Tuy nhiên, đa phần người bệnh không có biểu hiện triệu chứng nên sẽ rất khó để có thể phát hiện sớm ca bệnh đầu tiên. Chính vì vậy, ngoài việc giám sát chặt người nhập cảnh từ các vùng dịch, ngành Y tế sẽ theo dõi những trường hợp thai phụ siêu âm thấy trẻ có bất thường đầu nhỏ thì cần lấy máu làm xét nghiệm tìm nguyên nhân và can thiệp kịp thời. Nếu để đến khi sinh trẻ ra mới phát hiện mắc hội chứng đầu nhỏ thì khó can thiệp. Ông Nguyễn Văn Kính đề xuất, Bộ Y tế chỉ đạo hệ thống sản khoa nhập cuộc trong việc giám sát vi rút Zika tại nước ta. Ngoài ra, trong hệ thống giám sát bệnh bại liệt mà Việt Nam đang duy trì nếu phát hiện các ca viêm đa rễ thần kinh (một trong những hội chứng liên quan đến bệnh do vi rút Zika) cũng cần báo cáo.

Về hóa chất Pyriproxyfen diệt ấu trùng muỗi có khả năng gây teo não ở trẻ, Bộ Y tế cho rằng, hiện chưa có bằng chứng khoa học chính xác. Vấn đề này, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam và EOC cũng khẳng định, hóa chất Pyriproxyfen vẫn được WHO cho phép sử dụng để diệt ấu trùng muỗi trong nước phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết và chưa có cơ sở để kết luận hóa chất này gây nên chứng teo não ở trẻ. Hiện các nghiên cứu về mối liên quan giữa hóa chất Pyriproxyfen và chứng teo não ở trẻ vẫn đang được triển khai.

Bà Nguyễn Thị Liên Hương, Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế) cho biết, hiện Việt Nam cũng đã sử dụng 9.500kg hóa chất Pyriproxyfen. Tuy nhiên, việc cấp phép sử dụng hóa chất này trong phạm vi hẹp, không dùng trong nước ăn uống, sinh hoạt mà chỉ dùng diệt ấu trùng muỗi trong xử lý nước thải.

Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh do vi rút Zika trên thế giới, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long chỉ đạo Cục Quản lý môi trường y tế cần giám sát, liên hệ chặt chẽ với WHO, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ và các cơ quan quốc tế liên quan, nếu phát hiện bất kỳ mối liên quan nào giữa hóa chất Pyriproxyfen và hội chứng đầu nhỏ thì ngay lập tức Việt Nam sẽ dừng việc sử dụng hóa chất này. Mặt khác, Bộ Y tế cũng chỉ đạo Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em cần tiến hành ngay việc hướng dẫn thai phụ nên tuân thủ đi siêu âm thai 2 tháng/lần. Nếu phát hiện có bất thường ở thai nhi cần lấy mẫu xét nghiệm để xử lý kịp thời. Tuần tới, ngành Y tế sẽ tổ chức tập huấn kiến thức về vi rút Zika cho cán bộ sản khoa của hệ thống sàng lọc trước sinh.