Lập phương án tu sửa bảo vật quốc gia “Vườn xuân Trung Nam Bắc”

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL về việc kiểm tra việc bảo quản bảo vật quốc gia - bức tranh “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, Đoàn kiểm tra của Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm đã có buổi làm việc tại Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh để đánh giá mức độ hư hại của bức tranh này.

Sau khi làm việc, đoàn kiểm tra nhận định, do bị tác động, tác phẩm bị mất đi lớp sơn bề mặt nên sự uyển chuyển, tinh tế, liên kết giữa các mảng sơn, mảng vỏ trứng, mảng dát vàng đã không còn sự uyển nhã, huyền ảo của nghệ thuật sơn mài Nguyễn Gia Trí. Xét ở góc độ hư hại về tinh thần và phần linh hồn của tác phẩm thì tác phẩm đã bị hư hại khoảng trên 30%. Xét ở góc độ hư hại về vật chất bề mặt tác phẩm thì độ hư hại khoảng 15%. Các mảng vỏ trứng bị trơ ra, mảng dát vàng bị mài mòn.

Sau khi đánh giá hiện trạng, đoàn kiểm tra đề nghị, tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí - Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật là bảo vật quốc gia, nên cần phải được lưu giữ, bảo quản, ứng xử ở chế độ đặc biệt. Đoàn kiểm tra đề nghị Sở VH-TT TP Hồ Chí Minh chỉ đạo Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh lập dự án tu sửa tác phẩm một cách thận trọng, khoa học, khắc phục sự hư hại hiện tại ở mức độ tốt nhất.

Bảo tàng cần xây dựng phương án và giải pháp tu sửa, làm thử nghiệm một số vị trí trên tranh; giao việc tu sửa phục hồi tác phẩm cho họa sĩ Nguyễn Xuân Việt, người đã trực tiếp làm việc với họa sĩ Nguyễn Gia Trí; hoặc họa sĩ có chuyên môn, uy tín cao trong nghề sơn mài.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh và các cán bộ của bảo tàng cần rút kinh nghiệm sâu sắc về sự đơn giản, tùy tiện trong công tác bảo quản, bảo dưỡng tác phẩm, thái độ ứng xử với hiện vật, đặc biệt là bảo vật quốc gia.

Trước đó, như HNMO đưa tin, ngày 23-4, Bộ VH,TT&DL có văn bản số 316/VP-TT về việc kiểm tra công tác bảo quản bảo vật quốc gia bức tranh “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của danh họa Nguyễn Gia Trí, do bị hư hỏng. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do bảo tàng thực hiện làm vệ sinh cho bức tranh này.

Ngày 20-8-2018, Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đã có tờ trình gửi Sở VH-TT TP Hồ Chí Minh về việc vệ sinh, bảo quản tác phẩm. Ngày 28-8-2018, Sở VH-TT TP Hồ Chí Minh có công văn chấp thuận chủ trương cho Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh thực hiện việc bảo quản. Theo đó, Bảo tàng Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh đã giao việc bảo quản, vệ sinh tác phẩm cho ông Lưu Minh Phụng, thợ sơn mài ở TP Hồ Chí Minh. Do không hiểu biết về nghệ thuật hội họa sơn mài của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, ông Lưu Minh Phụng đã sử dụng nước rửa chén, bột chu, giấy ráp can thiệp quá mức khi làm vệ sinh bề mặt bức tranh, khiến bức tranh bị hư hại.