Lần đầu tiên tại Việt Nam thực hiện can thiệp tắc mạch trong bào thai

Theo đó, sản phụ T.N sinh năm 1988, đã có 1 lần mổ lấy thai vì nhau tiền đạo cách đây 7 năm. Thai kỳ lần này chị khám thai rất cẩn thận tại các mốc thai kỳ quan trọng, sàng lọc 3 tháng đầu với NIPT nguy cơ thấp.

Khi thai kỳ được 17 tuần, bác sĩ phát hiện có bướu máu bánh nhau, chị N. được chuyển lên Bệnh viện Từ Dũ để theo dõi và điều trị. Do khối bướu đã "cướp" phần lớn máu nuôi em bé, nên thai bị thiếu máu rất nặng. Để điều trị, chị N. trải qua 1 lần truyền máu bào thai vào ngày 15-5 và theo dõi đến 26 tuần.

Tuy nhiên, khối bướu phát triển ngày càng to, lên đến 9cm và tăng sinh nhiều mạch máu. Dưới siêu âm, quan sát rất rõ mạch máu nuôi khối bướu với dòng chảy mạnh, thai nhi có biểu hiện thiếu máu ngày càng nặng, tim to, gan to, ruột tăng âm. Lúc này tiên lượng thai kỳ rất dè dặt, có nguy cơ thai kỳ phải dừng lại sớm hoặc thai nhi có thể bị lưu.

Với sự đồng thuận từ gia đình, Ban Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ đã quyết định phối hợp với Bệnh viện Nhi Đồng 1 để thực hiện phẫu thuật tắc mạch máu nuôi khối bướu, để điều trị tình trạng thiếu máu bào thai. Phẫu thuật này chưa từng được thực hiện trước đây tại các bệnh viện phụ sản lớn tại Việt Nam.

Sau khi thực hiện tắc mạch trong bào thai vào ngày 12-6-2023, chị N. được tiếp tục theo dõi thai kỳ tại Bệnh viện Từ Dũ. Một ngày sau tắc mạch, siêu âm Doppler cho thấy mạch máu đến nuôi khối bướu đã bị tắc hoàn toàn.

Sau đó, tình trạng thiếu máu của bào thai giảm dần và tăng trưởng của thai cải thiện rõ rệt qua từng tuần theo dõi, kích thước tim và gan dần trở về bình thường, ruột hết tăng âm. Chị N. được lên kế hoạch mổ lấy thai chủ động ở thời điểm thai 37,5 tuần, sau 11 tuần phẫu thuật tắc mạch.

Do đã tiên lượng hết các nguy cơ có thể xảy ra, nên nhóm các chuyên gia thực hiện phẫu thuật đã thành công trong việc mổ lấy thai ngày 29-8-2023. Sản phụ chỉ mất 200ml máu. Em bé nặng 2.900 gam chào đời khỏe mạnh trong niềm vui sướng của các bác sĩ và niềm xúc động nghẹn ngào của cha mẹ bé.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Trần Ngọc Hải (Bệnh viện Từ Dũ), bướu máu bánh nhau là một loại u lành tính có thể gặp trong khoảng 1% thai kỳ. Tuy nhiên, rất hiếm gặp trường hợp khối bướu to gây ảnh hưởng đến thai, chỉ khoảng 1 trường hợp trên 3500 thai kỳ. Những khối bướu kích thước lớn có thể gây thiếu máu bào thai rất nặng, suy tim thai, tràn dịch đa màng, phù thai. Thiếu máu xuất hiện càng sớm hoặc mức độ thiếu máu càng nặng thì tiên lượng thai kỳ càng dè dặt.

Trước đây, các bác sĩ tại Việt Nam chỉ theo dõi và điều trị triệu chứng, ví dụ như truyền máu nếu thiếu máu nặng, giảm ối nếu đa ối và nuôi trẻ sinh non nếu phải chấm dứt thai kỳ sớm. Nay, các bác sĩ đã có thêm lựa chọn điều trị tận gốc cho bệnh lý này, đó là thuyên tắc mạch máu trong thai kỳ.

Theo đó, nguồn gốc gây thiếu máu bào thai bị loại bỏ khi các mạch máu nuôi khối bướu bị làm tắc nhờ các kỹ thuật gây thuyên tắc nội mạch. Tuy nhiên, đây là một kỹ thuật khó thực hiện và vẫn có nguy cơ thất bại.

Đây là lần đầu tiên tại Việt Nam, các bác sĩ thực hiện phẫu thuật can thiệp nội mạch, mở ra nhiều hy vọng điều trị cho những gia đình, sản phụ có bệnh lý bướu máu bánh nhau, cũng như các bệnh lý liên quan đến mạch máu khác trong thai kỳ.