Làm gì để không gian đi bộ hấp dẫn khách hơn?

Cải thiện giao thông, trật tự đô thị

So sánh Hà Nội với thủ đô Seoul (Hàn Quốc), GS Kim Donyun, Đại học Sung Kyun Kwan, thành viên Ban cố vấn Tổng thống Hàn Quốc phân tích: Tương tự như Seoul, sự phát triển kinh tế nhanh và “nóng” ở Hà Nội dẫn đến những xung đột không dễ giải quyết. Đó là những tòa nhà cao tầng mọc lên ngày càng nhiều, xe cộ đông đúc. Khi đó, con người càng có nhu cầu được sống ở những thành phố xanh và khao khát nơi mình sống trở lại là thành phố từng tồn tại trong lịch sử.

“Chúng tôi nhận ra, một thành phố có những con phố đi bộ, có cây xanh sẽ tạo ra không gian cộng đồng lý thú. Từ đó, chúng tôi đã xây dựng Seoul trở thành thành phố thông minh, giàu bản sắc, hoàn toàn có thể “cạnh tranh” với Seoul vài trăm năm trước” - GS Kim Donyun cho hay.

GS Kim Donyun đánh giá, các tuyến phố đi bộ trên địa bàn quận Hoàn Kiếm được sử dụng quá nhiều mục đích, nhìn có vẻ phong phú, nhưng còn thiếu chiều sâu, còn nhiều vấn đề tiêu cực chưa được giải quyết. Rõ nhất là tình trạng ô nhiễm, giao thông đông đúc, vỉa hè bị lấn chiếm... Trong bối cảnh như vậy, Hà Nội khuyên người dân bỏ xe máy đi phương tiện công cộng không dễ, giảm ô nhiễm môi trường càng khó hơn, nhưng nếu quyết tâm thì vẫn có thể làm được. Cụ thể là nên tăng cường phương tiện giao thông công cộng, hạn chế tối đa lưu lượng xe cá nhân tham gia giao thông trong khu phố cổ, tạo ra không gian an toàn để các tuyến phố đi bộ hoạt động. Giữa các tuyến phố với vỉa hè cần có vùng đệm, lối sang đường cần được chỉ rõ, còn vỉa hè chỉ dành cho người đi bộ.

Đưa nghệ thuật sáng tạo vào không gian đi bộ

TS Nguyễn Quang, Giám đốc Chương trình định cư con người Liên hợp quốc (UN-Habitat) tại Việt Nam đưa ra những khuyến nghị, nhằm tăng hiệu quả hoạt động cho không gian đi bộ Hà Nội. Đó là việc tận dụng tối đa các nguồn tài nguyên, việc kết nối chặt chẽ giữa các không gian, việc phát huy năng lực của cộng đồng với vai trò là chủ thể của sự phát triển. Nói cách khác, các giải pháp phát triển đối với không gian đi bộ cần có sự lồng ghép tốt hơn giữa các yếu tố kinh tế, văn hóa, xã hội, giữa các chính sách phát triển với lợi ích của cộng đồng.

TS Nguyễn Quang cho biết thêm, TP Hội An (Quảng Nam) vốn không nhiều người biết đến, nay trở thành đô thị di sản, thành phố sinh thái là nhờ chính sách phát triển bền vững, coi trọng cộng đồng của chính quyền nơi đây. TP Jerusalem (Israel) vốn ngủ im, nay phát triển sôi động nhờ biết cách kết nối các công trình văn hóa với các tuyến phố đi bộ cùng mạng lưới công viên và các doanh nghiệp khởi nghiệp. TP Medellin (Colombia) từng là thành phố bạo lực, đầy khu “ổ chuột”, nay trở thành thành phố sáng tạo nhờ hình thành các không gian cộng đồng, không gian sáng tạo, không gian đa sắc màu hội họa… “Khu phố cổ Hà Nội có không gian văn hóa đa dạng, có nhiều giá trị tiềm ẩn, hoàn toàn có thể khai thác để trở thành những không gian sáng tạo...” - TS Nguyễn Quang khẳng định.

Ủng hộ quan điểm những tuyến phố đi bộ Hà Nội cần có thêm không gian sáng tạo, ông Park Kyoung Chul, Trưởng đại diện Quỹ giao lưu quốc tế Hàn Quốc (Korea Foundation) cho hay, dự án dùng nghệ thuật cộng đồng cải tạo không gian sống tại Tam Thanh (Tam Kỳ, Quảng Nam) đã đưa Tam Thanh trở thành làng bích họa nổi tiếng, thành điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá di sản vùng đất Quảng Nam. Hiệu quả lớn nhất dự án làng bích họa Tam Thanh thu được chính là tình yêu, niềm tự hào về quê hương của những người dân nơi đây. Khi người dân yêu nơi mình sống thì tự bản thân họ sẽ cùng với chính quyền xây dựng và bảo vệ, đưa nó trở thành nơi đáng sống.

Những kinh nghiệm, bài học trong nước, quốc tế cùng những sáng kiến, giải pháp kinh nghiệm được các chuyên gia chia sẻ tại hội thảo là gợi mở để Hà Nội khai thác hiệu quả hơn các tuyến phố đi bộ trong thời gian tới.