Lạm dụng rượu, bia gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng

Ngày 22-4, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam tổ chức hội thảo "Xây dựng chính sách về phòng, chống tác hại của rượu, bia".

Hội thảo nhằm cung cấp các thông tin khoa học và bài học kinh nghiệm hữu ích từ các chuyên gia trong và ngoài nước cho việc xây dựng Luật phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, tại Việt Nam, sản lượng rượu, bia và đồ uống có cồn khác được sản xuất gia tăng nhanh qua các năm, trong khi thế giới đang giảm dần. Sử dụng rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp của hơn 30 loại bệnh không lây nhiễm và là nguyên nhân của gần 200 loại bệnh tật khác nhau, được xếp vào hàng thứ ba trong số các nguyên nhân dẫn đến tử vong sớm và tàn tật trên thế giới.

“Tỷ lệ sử dụng rượu, bia ở Việt Nam đang ở mức báo động. Bình quân mỗi người Việt Nam tiêu thụ khoảng 6,6 lít cồn/người/năm, tỷ lệ nam giới và thanh thiếu niên sử dụng rượu, bia đều ở mức cao. Trong đó, tỷ lệ nam giới sử dụng rượu, bia ở mức có hại là vấn đề đáng báo động. Việc sử dụng rượu, bia không phù hợp gây ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân người uống cũng như những người xung quanh và cộng đồng”, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Tuy nhiên, hệ thống pháp luật về phòng, chống tác hại của rượu, bia của Việt Nam còn nhiều khoảng trống. Cho đến nay, mới có Nghị định số 105/2017/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý sản xuất, kinh doanh rượu và Quyết định số 244/QĐ-TTg ngày 12-4-2014 của Thủ tướng Chính phủ về Chính sách quốc gia phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn đến năm 2020. Đây mới là chính sách mang tính định hướng và cần được thể chế hóa thành các quy phạm pháp luật có giá trị pháp lý cao.

Bộ Y tế được giao chủ trì xây dựng dự thảo luật, sau nhiều nỗ lực, dự thảo Luật Phòng, chống tác hại rượu, bia đã được trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu và đang được tiếp tục hoàn thiện để trình Quốc hội cho ý kiến lần 2 trong kỳ họp lần thứ bảy, Quốc hội khóa XIV, dự kiến diễn ra vào tháng 5-2019.

Hiện nay, Bộ Y tế vẫn đang nỗ lực xin ý kiến các đoàn đại biểu Quốc hội về dự thảo luật, đặc biệt là các giải pháp để kiểm soát, ngăn ngừa sử dụng rượu, bia ở giới trẻ.

Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam bày tỏ quan ngại về tình trạng sử dụng rượu, bia tại Việt Nam. Điều tra nguy cơ mắc bệnh lây nhiễm năm 2015 cho thấy, 44% người uống rượu, bia ở Việt Nam uống quá độ, đây là hình thức uống rượu nguy hiểm.

Việc sử dụng rượu, bia ở Việt Nam dẫn đến 79.000 ca tử vong năm 2016, hàng trăm nghìn người khác phải nhập viện điều trị liên quan đến rượu, bia.

Theo Tiến sĩ Kidong Park, vẫn còn có sự nhầm lẫn khi cho rằng người uống bia ít nguy hại hơn người uống rượu nhẹ và rượu mạnh. Bởi vì, các tác hại của rượu, bia không phụ thuộc vào loại hình đồ uống mà phụ thuộc vào tổng khối lượng ethanol và hình thức uống. Cứ 330ml bia hơi với độ cồn 4% là có 10 gram cồn. Số lượng cồn này cũng tương tự uống 1 ly rượu vang 13,5 độ và tương tự khi ta uống một chén rượu mạnh (30ml).

Theo các chuyên gia, lượng tiêu thụ rượu, bia của Việt Nam đứng thứ 3 châu Á và đứng thứ 64 thế giới năm 2016. Năm 2017, sản lượng tiêu thụ bia tại Việt Nam là 4,006 tỷ lít, thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ nam giới uống rượu, bia cao nhất thế giới. Và dự báo đến năm 2025, mức độ tiêu thụ bình quân của người Việt Nam sẽ là 7 lít cồn/người/năm.

Từ năm 2010 đến nay, Việt Nam luôn ở trong nhóm các nước có tốc độ tăng trưởng tiêu thụ bia bình quân hằng năm cao nhất thế giới. Đáng chú ý, trong số nam giới uống rượu, bia thì có 1/4 số người uống ở mức có hại và tuổi bắt đầu uống rượu, bia có xu hướng trẻ hóa.

Vì vậy, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn là hết sức cần thiết. Theo các chuyên gia, sử dụng rượu, bia ở Việt Nam đang ở mức báo động và có xu hướng gia tăng mạnh qua các năm, nếu không có các biện pháp kiểm soát mạnh mẽ, kịp thời để điều chỉnh.